________________ 5. 9. 2] महाभारते [5. 9. 26 शल्य उवाच / शल्य उवाच / शृणु राजन्पुरा वृत्तमितिहासं पुरातनम् / / इन्द्रेण तास्त्वनुज्ञाता जग्मुनिशिरसोऽन्तिकम् / . सभार्येण यथा प्राप्तं दुःखमिन्द्रेण भारत // 2 तत्र ता विविधैर्भावैलॊभयन्त्यो वराङ्गनाः / त्वष्टा प्रजापति सीद्देवश्रेष्ठो महातपाः। . नृत्यं संदर्शयन्त्यश्च तथैवाङ्गेषु सौष्ठवम् // 15 स पुत्रं वै त्रिशिरसमिन्द्रद्रोहात्किलासृजत् // 3 विचेरुः संप्रहर्षं च नाभ्यगच्छन्महातपाः / ऐन्द्रं स प्रार्थयत्स्थानं विश्वरूपो महाद्युतिः / इन्द्रियाणि वशे कृत्वा पूर्णसागरसंनिभः // 16 तैस्त्रिभिर्वदनैोरैः सूर्येन्दुज्वलनोपमैः // 4 तास्तु यत्नं परं कृत्वा पुनः शक्रमुपस्थिताः / वेदानेकेन सोऽधीते सुरामे केन चापिबत् / कृताञ्जलिपुटाः सर्वा देवराजमथाब्रुवन् // 17 एकेन च दिशः सर्वाः पिबन्निव निरीक्षते // 5 न स शक्यः सुदुर्धर्षो धैर्याच्चालयितुं प्रभो। स तपस्वी मृदुर्दान्तो धर्मे तपसि चोद्यतः / यत्ते कार्य महाभाग क्रियतां तदनन्तरम् // 18. तपोऽतप्यन्महत्तीव्र सुदुश्चरमरिंदम // 6 संपूज्याप्सरसः शक्रो विसृज्य च महामतिः / तस्य दृष्ट्वा तपोवीयं सत्त्वं चामिततेजसः / चिन्तयामास तस्यैव वधोपायं महात्मनः // 19 विषादमगमच्छक इन्द्रोऽयं मा भवेदिति // 7 स तूष्णीं चिन्तयन्वीरो देवराजः प्रतापवान् / कथं सज्जेत भोगेषु न च तप्येन्महत्तपः / विनिश्चितमतिर्धीमान्वधे त्रिशिरसोऽभवत् // 20 विवर्धमानस्त्रिशिराः सर्वं त्रिभुवनं ग्रसेत् // 8 वज्रमस्य क्षिपाम्यद्य स क्षिप्रं न भविष्यति / इति संचिन्त्य बहुधा बुद्धिमान्भरतर्षभ / शत्रुः प्रवृद्धो नोपेक्ष्यो दुर्बलोऽपि बलीयसा // 21 आज्ञापयत्सोऽप्सरसस्त्वष्टुपुत्रप्रलोभने // 9 शास्त्रबुद्ध्या विनिश्चित्य कृत्वा बुद्धिं वधे दृढाम् / यथा स सज्जेत्रिशिराः कामभोगेषु वै भृशम् / अथ वैश्वानरनिभं घोररूपं भयावहम् / क्षिप्रं कुरुत गच्छध्वं प्रलोभयत माचिरम् // 10 मुमोच वज्रं संक्रुद्धः शक्रत्रिशिरसं प्रति // 22 शृङ्गारवेषाः सुश्रोण्यो भावैर्युक्ता मनोहरैः / स पपात हतस्तेन वण दृढमाहतः / पर्वतस्येव शिखरं प्रणुन्नं मेदिनीतले // 23 प्रलोभयत भद्रं वः शमयध्वं भयं मम // 11 तं तु वज्रहतं दृष्ट्वा शयानमचलोपमम् / अस्वस्थं ह्यात्मनात्मानं लक्षयामि वराङ्गनाः / न शर्म लेभे देवेन्द्रो दीपितस्तस्य तेजसा / भयमेतन्महाघोरं क्षिप्रं नाशयताबलाः // 12 हतोऽपि दीप्ततेजाः स जीवन्निव च दृश्यते // 24 अप्सरस ऊचुः। अभितस्तत्र तक्षाणं घटमानं शचीपतिः / तथा यत्नं करिष्वामः शक्र तस्य प्रलोभने / अपश्यदब्रवीच्चैनं सत्वरं पाकशासनः / यथा नावाप्स्यसि भयं तस्माद्वलनिषूदन // 13 क्षिप्रं छिन्धि शिरांस्यस्य कुरुष्व वचनं मम // 25 निर्दहन्निव चक्षुभ्यां योऽसावास्ते तपोनिधिः / तोवाच / तं प्रलोभयितुं देव गच्छामः सहिता वयम् / महास्कन्धो भृशं ह्येष परशुर्न तरिष्यति / यतिष्यामो वशे कर्तुं व्यपनेतुं च ते भयम् // 14 / कर्तुं चाहं न शक्ष्यामि कर्म सद्भिर्विगर्हितम् // 26 -886 --