________________ 5. 57. 21] उद्योगपर्व [5. 58. 18 व्यस्ता सीमन्तिनी जस्ता प्रमृष्टा दीर्घबाहुना॥२१ यत्र कृष्णौ च कृष्णा च सत्यभामा च भामिनी // 4 संपूर्ण पूरयन्भूयो बलं पार्थस्य माधवः / उभौ मध्वासवक्षीबावुभौ चन्दनरूपितौ / शैनेयः समरे स्थाता बीजवत्प्रवपशरान् // 22 स्रग्विणौ वरवस्त्रौ तौ दिव्याभरणभूषितौ // 5 सेनामुखे प्रयुद्धानां भीमसेनो भविष्यति / नैकरत्नविचित्रं तु काञ्चनं महदासनम् / तं सर्वे संश्रयिष्यन्ति प्राकारमकुतोभयम् / / 23 विविधास्तरणास्तीणं यत्रासातामरिंदमौ // 6 . यदा द्रक्ष्यसि भीमेन कुञ्जरान्विनिपातितान् / अर्जुनोत्सङ्गगौ पादौ केशवस्योपलक्षये। विशीर्णदन्तान्गिर्याभान्भिन्नकुम्भान्सशोणितान् // अर्जुनस्य च कृष्णायां सत्यायां च महात्मनः / 7 तानभिप्रेक्ष्य संग्रामे विशीर्णानिध पर्वतान् / काश्चनं पादपीठं तु पार्थो मे प्रादिशत्तदा / भीतो भीमस्य संस्पर्शात्स्मर्तासि वचनस्य मे // 25 तदहं पाणिना स्पृष्ट्वा ततो भूमावुपाविशम् // 8 निर्दग्धं भीमसेनेन सैन्यं हतरथद्विपम् / उर्ध्वरेखतलौ पादौ पार्थस्य शुभलक्षणौ / गतिमनेरिव प्रेक्ष्य स्मर्तासि वचनस्य मे / / 26 पादपीठादपहृतौ तत्रापश्यमहं शुभौ / / 9 महद्वो भयमागामि न चेच्छाम्यथ पाण्डवैः / श्यामौ बृहन्ती तरुणौ शालस्कन्धावियोद्गतौ / गदया भीमसेनेन हताः शममुपैष्यथ / / 27 एकासनगतौ दृष्ट्वा भयं मां महदाविशत् / / 10 महावनमिव छिन्नं यदा द्रक्ष्यसि पातितम् / इन्द्रविष्णुसमावेतौ मन्दात्मा नावबुध्यते। बलं कुरूणां संग्रामे तदा स्मर्तासि मे वचः // 28 संश्रयाद्रोणभीष्माभ्यां कर्णस्य च विकत्थनात् // 11 वैशंपायन उवाच निदेशस्थाविमौ यस्य मानसस्तस्य सेत्स्यते / एतावदुक्त्वा राजा तु स सर्वान्पृथिवीपतीन् / संकल्पो धर्मराजस्य निश्चयो मे तदाभवत् // 12 अनुभाष्य महाराज पुनः पप्रच्छ संजयम् // 29 सत्कृतश्चान्नपानाभ्यामाच्छन्नो लब्धसक्रियः। इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि अञ्जलिं मूर्ध्नि संधाय तौ संदेशमचोदयम् // 13 धनुर्बाणोचितेनैकपाणिना शुभलक्षणम् / पादमानमयन्पार्थः केशवं समचोदयत् // 14 धृतराष्ट्र उवाच / इन्द्रकेतुरिवोत्थाय सर्वाभरणभूषितः / यदब्रुतां महात्मानौ वासुदेवधनंजयौ / इन्द्रवीर्योपमः कृष्णः संविष्टो माभ्यभाषत // 15 तन्मे ब्रूहि महाप्राज्ञ शुश्रूषे वचनं तव // 1 वाचं स वदतां श्रेष्ठो ह्रादिनीं वचनक्षमाम् / संजय उवाच / त्रासनी धार्तराष्ट्राणां मृदुपूर्वां सुदारुणाम् // 16 शृणु राजन्यथा दृष्टी मया कृष्णधनंजयौ / वाचं तां वचनार्हस्य शिक्षाक्षरसमन्विताम् / ऊचतुश्चापि यद्वीरौ तत्ते वक्ष्यामि भारत // 2 अश्रौषमहमिष्टार्थी पश्चाद्धृदयशोषिणीम् // 17 पादाङ्गुलीरभिप्रेक्षन्प्रयतोऽहं कृताञ्जलिः / वासुदेव उवाच / शुद्धान्तं प्राविशं राजन्नाख्यातुं नरदेवयोः // 3 संजयेदं वचो ब्रूया धृतराष्ट्र मनीषिणम् / नैवाभिमन्युन यमौ तं देशमभियानित वै। शृण्वतः कुरुमुख्यस्य द्रोणस्यापि च शृण्वतः // 18 -975 - सप्तपञ्चाशोऽध्यायः // 57 //