________________ 1. 57. 18] महाभारते [1. 57. 43 तस्याः शक्रस्य पूजार्थं भूमौ भूमिपतिस्तदा / वासवाः पञ्च राजानः पृथग्वंशाश्च शाश्वताः॥३० प्रवेशं कारयामास गते संवत्सरे तदा // 18 वसन्तमिन्द्रप्रासादे आकाशे स्फाटिके च तम् / ततःप्रभृति चाद्यापि यष्ट्याः क्षितिपसत्तमैः। उपतस्थुमहात्मानं गन्धर्वाप्सरसो नृपम् / प्रवेशः क्रियते राजन्यथा तेन प्रवर्तितः // 19 राजोपरिचरेत्येवं नाम तस्याथ विश्रुतम् // 31 अपरेास्तथा चास्याः क्रियते उच्छ्रयो नृपैः। पुरोपवाहिनीं तस्य नदीं शुक्तिमती गिरिः / अलंकृतायाः पिटकैर्गन्धैर्माल्यैश्च भूषणैः / अरौत्सीच्चेतनायुक्तः कामात्कोलाहलः किल / / 32 माल्यदामपरिक्षिप्ता विधिवक्रियतेऽपि च // 20 गिरि कोलाहलं तं तु पदा वसुरताडयत् / भगवान्पूज्यते चात्र हास्यरूपेण शंकरः॥ निश्चक्राम नदी तेन प्रहारविवरेण सा // 33 स्वयमेव गृहीतेन वसोः प्रीत्या महात्मनः / / 21 तस्यां नद्यामजनयन्मिथुनं पर्वतः स्वयम् / एतां पूजां महेन्द्रस्तु दृष्ट्वा देव कृतां शुभाम् / तस्माद्विमोक्षणात्प्रीता नदी राज्ञे न्यवेदयत् // 34 वसुना राजमुख्येन प्रीतिमानब्रवीद्विभुः // 22 यः पुमानभवत्तत्र तं स राजर्षिसत्तमः / ये पूजयिष्यन्ति नरा राजानश्च महं मम / वसुर्वसुप्रदश्चक्रे सेनापतिमरिंदमम् / कारयिष्यन्ति च मुदा यथा चेदिपतिर्नृपः // 23 चकार पत्नी कन्यां तु दयितां गिरिकां नृपः // 35 तेषां श्रीविजयश्चैव सराष्ट्राणां भविष्यति / वसोः पत्नी तु गिरिका कामात्काले न्यवेदयत् / तथा स्फीतो जनपदो मुदितश्च भविष्यति // 24 ऋतुकालमनुप्राप्तं स्नाता पुंसवने शुचिः // 36 एवं महात्मना तेन महेन्द्रेण नराधिप / तदहः पितरश्चैनमूचुर्जहि मृगानिति / वसुः प्रीत्या मघवता महाराजोऽभिसत्कृतः // 25 तं राजसत्तमं प्रीतास्तदा मतिमतां वरम् // 37 उत्सवं कारयिष्यन्ति सदा शक्रस्य ये नराः। स पितणां नियोगं तमव्यतिक्रम्य पार्थिवः / . भूमिदानादिभिर्दानैर्यथा पूता भवन्ति वै। चचार मृगयां कामी गिरिकामेव संस्मरन् / वरदानमहायज्ञैस्तथा शक्रोत्सवेन ते // 26 अतीव रूपसंपन्नां साक्षाच्छ्रियमिवापराम् // 38 संपूजितो मघवता वसुश्चेदिपतिस्तदा / तस्य रेतः प्रचस्कन्द चरतो रुचिरे वने / पालयामास धर्मेण चेदिस्थः पृथिवीमिमाम् / स्कन्नमात्रं च तद्रेतो वृक्षपत्रेण भूमिपः // 39 इन्द्रप्रीत्या भूमिपतिश्चकारेन्द्रमहं वसुः // 27 'प्रतिजग्राह मिथ्या मे न स्कन्देद्रेत इत्युत / पुत्राश्चास्य महावीर्याः पञ्चासन्नमितौजसः। ऋतुश्च तस्याः पल्या मे न मोघः स्यादिति प्रभुः 40 नानाराज्येषु च सुतान्स सम्राडभ्यषेचयत् / / 28 संचिन्त्यैवं तदा राजा विचार्य च पुनः पुनः। महारथो मगधराश्रुितो यो बृहद्रथः / अमोघत्वं च विज्ञाय रेतसो राजसत्तमः / / 41 प्रत्यग्रहः कुशाम्बश्च यमाहुर्मणिवाहनम् / शुक्रप्रस्थापने कालं महिष्याः प्रसमीक्ष्य सः / मच्छिल्लश्च यदुश्चैव राजन्यश्चापराजितः // 29 अभिमत्रयाथ तच्छुक्रमारात्तिष्ठन्तमाशुगम् / एते तस्य सुता राजनराजर्षे रितेजसः / सूक्ष्मधर्मार्थतत्त्वज्ञो ज्ञात्वा श्येनं ततोऽब्रवीत् // 42 न्यवेशयन्नामभिः स्वैस्ते देशांश्च पुराणि च / मत्प्रियार्थमिदं सौम्य शुक्रं मम गृहं नय। . -80 -