________________ 4. 63. 32] महाभारते [ 4. 64.3 न मे किंचित्त्वया रक्ष्यमन्तरेणापि देवितुम् // 32 बलवत्प्रतिविद्धस्य नस्तः शोणितमागमत् / कङ्क उवाच / तदप्राप्तं महीं पार्थः पाणिभ्यां प्रत्यगृहृत / / 45 किं ते द्यूतेन राजेन्द्र बहुदोषेण मानद / अवैक्षत च धर्मात्मा द्रौपदी पार्श्वतः स्थिताम् / देवने बहवो दोषास्तस्मात्तत्परिवर्जयेत् // 33 सा वेद तमभिप्रायं भर्तुश्चित्तवशानुगा // 46 श्रुतस्ते यदि वा दृष्टः पाण्डवो वै युधिष्ठिरः / पूरयित्वा च सौवर्णं पात्रं कांस्यमनिन्दिता। स राज्यं सुमहत्स्फीतं भ्रातृ॑श्च त्रिदशोपमान्॥३४ तच्छोणितं प्रत्यगृह्णाद्यत्प्रसुस्राव पाण्डवात् 47 द्यूते हारितवान्सर्वं तस्माद्द्यूतं न रोचये / अथोत्तरः शुभैर्गन्धैर्माल्यैश्च विविधैस्तथा / अथ वा मन्यसे राजन्दीव्याव यदि रोचते // 35 अवकीर्यमाणः संहृष्टो नगरं स्वैरमागमत् // 48 वैशंपायन उवाच / सभाज्यमानः पौरैश्च स्त्रीभिर्जानपदैस्तथा / प्रवर्तमाने द्यूते तु मत्स्यः पाण्डवमब्रवीत् आसाद्य भवनद्वारं पित्रे स प्रत्यहारयत् // 49. ' पश्य पुत्रेण मे युद्धे तादृशाः कुरवो जिताः // 36 ततो द्वाःस्थः प्रविश्यैव विराटमिदब्रवीत् / ततोऽब्रवीन्मत्स्यराजं धर्मपुत्रो युधिष्ठिरः / बृहन्नडासहायस्ते पुत्रो द्वार्युत्तरः स्थितः // 50 बृहन्नडा यस्य यन्ता कथं स न विजेष्यति // 37 ततो हृष्टो मत्स्यराजः क्षत्तारमिदमब्रवीत् / . इत्युक्तः कुपितो राजा मत्स्यः पाण्डवमब्रवीत् / प्रवेश्यतामुभी तूर्णं दर्शनेप्सुरहं तयोः // 51 समं पुत्रेण मे षण्डं ब्रह्मबन्धो प्रशंससि // 38 क्षत्तारं कुरुराजस्तु शनैः कर्ण उपाजपत्। वाच्यावाच्यं न जानीषे नूनं मामवमन्यसे / उत्तरः प्रविशत्वेको न प्रवेश्या बृहन्नडा // 52 भीष्मद्रोणमुखान्सन्किस्मान्न स विजेष्यति // 39 एतस्य हि महाबाहो व्रतमेतत्समाहितम् / वयस्यत्वात्तु ते ब्रह्मन्नपराधमिमं क्षमे / यो ममाङ्गे व्रणं कुर्याच्छोणितं वापि दर्शयेत् / नेदृशं ते पुनर्वाच्यं यदि जीवितुमिच्छसि // 40 अन्यत्र संग्रामगतान्न स जीवेदसंशयम् / / 53 युधिष्ठिर उवाच / न मृष्याशसंक्रुद्धो मां दृष्ट्वैव सशोणितम् / यत्र द्रोणस्तथा भीष्मो द्रौणिर्वैकर्तनः कृपः / विराटमिह सामात्यं हन्यात्सबलवाहनम् // 54 दुर्योधनश्च राजेन्द्र तथान्ये च महारथाः // 41 इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि मरुद्गणैः परिवृतः साक्षादपि शतक्रतुः / त्रिषष्टितमोऽध्यायः // 63 // कोऽन्यो बृहन्नडायास्तान्प्रतियुध्येत संगतान्॥ 42 64 विराट उवाच। वैशंपायन उवाच / बहुशः प्रतिषिद्धोऽसि न च वाचं नियच्छसि / ततो राज्ञः सुतो ज्येष्ठः प्राविशत्पृथिवींजयः / नियन्ता चेन्न विद्येत न कश्चिद्धर्ममाचरेत् // 43 सोऽभिवाद्य पितुः पादौ धर्मराजमपश्यत // 1 वैशंपायन उवाच / स तं रुधिरसंसिक्तमनेकाग्रमनागसम् / ततः प्रकुपितो राजा तमक्षेणाहनभृशम् / भूमावासीनमेकान्ते सैरन्ध्या समुपस्थितम् // 2 मुखे युधिष्ठिरं कोपान्नैवमित्येव भर्त्सयन् // 44 / ततः पप्रच्छ पितरं त्वरमाण इवोत्तरः / -870