Mahabharat Samhita Part 01

SR No.: 004321
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1971
Total Pages: 886
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 814

4. 4. 2] महाभारते [4. 4. 30 पुरोहितोऽयमस्माकमग्निहोत्राणि रक्षतु / अनृतेनोपचीर्णो हि हिंस्यादेनमसंशयम् // 16 सूदपौरोगवैः सार्धं द्रुपदस्य निवेशने // 2 यच्च भर्तानुयुञ्जीत तदेवाभ्यनुवर्तयेत् / इन्द्रसेनमुखाश्चेमे रथानादाय केवलान् / प्रमादमवहेलां च कोपं च परिवर्जयेत् // 17 यान्तु द्वारवतीं शीघ्रमिति मे वर्तते मतिः // 3 समर्थनासु सर्वासु हितं च प्रियमेव च / इमाश्च नार्यो द्रौपद्याः सर्वशः परिचारिकाः / संवर्णयेत्तदेवास्य प्रियादपि हितं वदेत् // 18 पाञ्चालानेव गच्छन्तु सूदपौरोगवैः सह // 4 अनुकूलो भवेच्चास्य सर्वार्थेषु कथासु च / / सर्वैरपि च वक्तव्यं न प्रज्ञायन्त पाण्डवाः / अप्रियं चाहितं यत्स्यात्तदस्मै नानुवर्णयेत् // 19 गता ह्यस्मानपाकीर्य सर्वे द्वैतवनादिति / / 5 नाहमस्य प्रियोऽस्मीति मत्वा सेवेत पण्डितः / धौम्य उवाच / अप्रमत्तश्च यत्तश्च हितं कुर्यात्रियं च यत् // 20 विदिते चापि वक्तव्यं सुहृद्भिरनुरागतः / नास्यानिष्टानि सेवेत नाहितैः सह संवसेत् / अतोऽहमपि वक्ष्यामि हेतुमानं निबोधत // 6 स्वस्थानान्न विकम्पेत स राजवसतिं वसेत् / / 21 हन्तेमां राजवसतिं राजपुत्रा ब्रवीमि वः / दक्षिणं वाथ वामं वा पार्थमासीत पण्डितः / यथा राजकुलं प्राप्य चरन्प्रेष्यो न रिष्यति // 7 रक्षिणां ह्यात्तशस्त्राणां स्थानं पश्चाद्विधीयते / दुर्वसं त्वेव कौरव्या जानता राजवेश्मनि / / नित्यं विप्रतिषिद्धं तु पुरस्तादासनं महत् / / 22 अमानितैः सुमानार्हा अज्ञातैः परिवत्सरम् // 8 न च संदर्शने किंचित्प्रवृद्धमपि संजपेत् / दिष्टद्वारो लभेहारं न च राजसु विश्वसेत् / अपि ह्येतद्दरिद्राणां व्यलीकस्थानमुत्तमम् / / 23 तदेवासनमन्विच्छेद्यत्र नाभिषजेत्परः॥९ न मृषाभिहितं राज्ञो मनुष्येषु प्रकाशयेत् / नास्य यानं न पर्यत न पीठं न गजं रथम् / / यं चासूयन्ति राजानः पुरुषं न वदेच तम् // 24 आरोहेत्संमतोऽस्मीति स राजवसतिं वसेत् / / 10 शूरोऽस्मीति न दृप्तः स्याद्बुद्धिमानिति वा पुनः / अथ यत्रैनमासीनं शङ्करन्दुष्टचारिणः / प्रियमेवाचरन्राज्ञः प्रियो भवति भोगवान् // 25 न तत्रोपविशेज्जातु स राजवसतिं वसेत् // 11 ऐश्वर्यं प्राप्य दुष्प्रापं प्रियं प्राप्य च राजतः / न चानुशिष्येद्राजानमपृच्छन्तं कदाचन / अप्रमत्तो भवेद्राज्ञः प्रियेषु च हितेषु च // 26 तूष्णीं त्वेनमुपासीत काले समभिपूजयन् // 12 यस्य कोपो महाबाधः प्रसादश्च महाफलः / असूयन्ति हि राजानो जनाननृतवादिनः / कस्तस्य मनसापीच्छेदनर्थं प्राज्ञसंमतः // 27 तथैव चावमन्यन्ते मत्रिणं वादिनं मृषा // 13 न चोष्टी निर्भुजेज्जातु न च वाक्यं समाक्षिपेत् / नैषां दारेषु कुर्वीत मैत्री प्राज्ञः कथंचन / सदा क्षुतं च वातं च ष्ठीवनं चाचरेच्छनैः।।२८ अन्तःपुरचरा ये च द्वेष्टि यानहिताश्च ये॥ 14 हास्यवस्तुषु चाप्यस्य वर्तमानेषु केषुचित् / विदिते चास्य कुर्वीत कार्याणि सुलघून्यपि / नातिगाढं प्रहृष्येत न चाप्युन्मत्तवद्धसेत् // 29 एवं विचरतो राज्ञो न क्षतिर्जायते क्वचित् // 15 न चातिधैर्येण चरेद्गुरुतां हि व्रजेत्तथा / यत्नाच्चोपचरेदेनमग्निवद्देववञ्च ह। स्मितं तु मृदुपूर्वेण दर्शयेत प्रसादजम् // 30 -804 -