________________ 3. 297. 30] महाभारते [ 3. 297. 49 यक्ष उवाच / यक्ष उवाच / किं ब्राह्मणानां देवत्वं कश्च धर्मः सतामिव / किं स्विद्गुरुतरं भूमेः किं स्विदुच्चतरं च खात् / कश्चैषां मानुषो भावः किमेषामसतामिव // 30 किं स्विच्छीघ्रतरं वायोः किं स्विद्वहुतरं नृणाम् // 40 युधिष्ठिर उवाच / __ युधिष्ठिर उवाच / स्वाध्याय एषां देवत्वं तप एषां सतामिव / माता गुरुतरा भूमेः पिता उच्चतरश्च खात् / / मरणं मानुषो भावः परिवादोऽसतामिव // 31 मनः शीघ्रतरं वायोश्चिन्ता बहुतरी नृणाम् / / 41 यक्ष उवाच। यक्ष उवाच / किं क्षत्रियाणां देवत्वं कश्च धर्मः सतामिव / किं स्वित्सुप्तं न निमिषति किं स्विज्जातं न चोपति / कश्चैषां मानुषो भावः किमेषामसतामिव // 32 कस्य स्विद्धृदयं नास्ति किं स्विद्वगेन वर्धते // 42 युधिष्ठिर उवाच / / युधिष्ठिर उवाच / इष्वस्त्रमेषां देवत्वं यज्ञ एषां सतामिव। मत्स्यः सुप्तो न निमिषत्यण्डं जातं न चोपति / भयं वै मानुषो भावः परित्यागोऽसतामिव // 33 अश्मनो हृदयं नास्ति नदी वेगेन वर्धते // 43 यक्ष उवाच / यक्ष उवाच / किमेकं यज्ञियं साम किमेकं यज्ञियं यजुः।। किं स्वित्प्रवसतो मित्रं किं स्विन्मित्रं गृहे सतः / का चैका वृश्चते यज्ञं कां यज्ञो नातिवर्तते // 34 आतुरस्य च किं मित्रं किं स्विन्मित्रं मरिष्यतः॥४४ युधिष्ठिर उवाच / युधिष्ठिर उवाच / प्राणो वै यज्ञियं साम मनो वै यज्ञियं यजुः / सार्थः प्रवसतो मित्रं भार्या मित्रं गृहे सतः। वागेका वृश्चते यज्ञं तां यज्ञो नातिवर्तते // 35 | आतुरस्य भिषङ् मित्रं दानं मित्रं मरिष्यतः॥४५ . यक्ष उवाच / यक्ष उवाच / किं स्विदापततां श्रेष्ठं किं स्विन्निपततां वरम् / किं स्विदेको विचरति जातः को जायते पुनः / किं स्वित्प्रतिष्ठमानानां किं स्वित्प्रवदतां वरम् / / 36 किं स्विद्धिमस्य भैषज्यं किं स्विदावपनं महत्॥४६ युधिष्ठिर उवाच / युधिष्ठिर उवाच / वर्षमापततां श्रेष्ठं बीजं निपततां वरम् / सूर्य एको विचरति चन्द्रमा जायते पुनः / गावः प्रतिष्ठमानानां पुत्रः प्रवदतां वरः // 37 अग्निर्हिमस्य भैषज्यं भूमिरावपनं महत् // 47 ___ यक्ष उवाच / ___यक्ष उवाच / इन्द्रियार्थाननुभवन्बुद्धिमाललोकपूजितः / किं स्विदेकपदं धयं किं स्विदेकपदं यशः / संमतः सर्वभूतानामुच्छ्रसन्को न जीवति // 38 किं स्विदेकपदं स्वयं किं स्विदेकपदं सुखम् // 48 युधिष्ठिर उवाच / युधिष्ठिर उवाच। देवतातिथिभृत्यानां पितॄणामात्मनश्च यः / / दाक्ष्यमेकपदं धयं दानमेकपदं यशः / न निर्वपति पञ्चानामुच्छ्रसन्न स जीवति // 39 सत्यमेकपदं स्वयं शीलमेकपदं सुखम् // 49 -796 -