________________ 3. 191. 1] आरण्यकपर्व [3. 191. 28 कश्चिद्भवतश्विरजाततर इति // 1 // स तानुवाच / ध्वागम्यतां तावदिति // 15 // एतच्छ्रुत्वा स अस्ति खलु राजर्षिरिन्द्रद्युम्नो नाम क्षीणपुण्यस्त्रि कच्छपस्तस्मात्सरस उत्थायाभ्यगच्छद्यत्र तिष्ठामो दिवात्प्रच्युतः। कीर्तिस्ते व्युच्छिन्नेति / स मामुपा वयं तस्य सरसस्तीरे // 16 // आगतं चैनं वयमतिष्ठत् / अथ प्रत्यभिजानाति मां भवानिति॥२॥ पृच्छाम / भवानिन्द्रद्युम्नं राजानमभिजानातीति तमहमब्रुवम् / न वयं रासायनिकाः शरीरोपता // 17 // स मुहूर्तं ध्यात्वा बाष्पपूर्णनयन उद्विग्नपेनात्मनः समारभामहेऽर्थानामनुष्ठानम् // 3 // हृदयो वेपमानो विसंज्ञकल्पः प्राञ्जलिरब्रवीत् / अस्ति खलु हिमवति प्राकारकर्णो नामोलूकः / स किमहमेनं न प्रत्यभिजानामि / अहं ह्यनेन सहस्रभवन्तं यदि जानीयात् / प्रकृष्टे चाध्वनि हिमवान् / कृत्वः पूर्वमग्निचितिषूपहितपूर्वः / सरश्चेदमस्य तत्रासौ प्रतिवसतीति // 4 // दक्षिणादत्ताभिर्गोभिरतिक्रममाणाभिः कृतम् / अत्र . स मामश्वो भूत्वा तत्रावहद्यत्र बभूवोलूकः॥५॥ चाहं प्रतिवसामीति // 18 // अथैनं स राजर्षिः पर्यपृच्छत् / प्रत्यभिजानाति मां ____ अथैतत्कच्छपेनोदाहृतं श्रुत्वा समनन्तरं देवलोभवानिति // 6 // स मुहूर्त ध्यात्वाब्रवीदेनम् / कादेवरथः प्रादुरासीत् // 19 // वाचश्चाश्रूयन्तेन्द्रनाभिजाने भवन्तमिति // 7 // स एवमुक्तो राज द्युम्नं प्रति / प्रस्तुतस्ते स्वर्गः। यथोचितं स्थानमभिपिरिन्द्रद्युम्नः पुनस्तमुलूकमब्रवीत् / अस्ति कश्चि- . पद्यस्व / कीर्तिमानसि / अव्यग्रो याहीति // 20 // इवतश्चिरजाततर इति // 8 // स एवमुक्तोऽब्रवी दिवं स्पृशति भूमिं च शब्दः पुण्यस्य कर्मणः / देनम् / अस्ति खल्विन्द्रद्युम्नसरो नाम / तस्मिन्ना यावत्स शब्दो भवति तावत्पुरुष उच्यते // 21 डीजको नाम बकः प्रतिवसति / सोऽस्मत्तश्चिरजात अकीर्तिः कीर्त्यते यस्य लोके भूतस्य कस्यचित् / तरः / तं पृच्छेति // 9 // पतत्येवाधमाल्लोकान्यावच्छब्दः स कीर्त्यते॥ 22 . तत इन्द्रद्युम्नो मां चोलूकं चादाय तत्सरोऽगच्छ तस्मात्कल्याणवृत्तः स्यादत्यन्ताय नरो भुवि / पत्रासौ नाडीजङ्घो नाम बको बभूव // 10 // सो विहाय वृत्तं पापिष्ठं धर्ममेवाभिसंश्रयेत् // 23 ऽस्माभिः पृष्टः / भवानिन्द्रद्युम्नं राजानं प्रत्यभिजाना ___ इत्येतच्छ्रुत्वा स राजाब्रवीत् / तिष्ठ तावद्यावतीति // 11 // स एवमुक्तोऽब्रवीन्मुहूर्त ध्यात्वा। दिदानीमिमौ वृद्धौ यथास्थानं प्रतिपादयामीति नाभिजानाम्यहमिन्द्रद्युम्नं राजानमिति // 12 // ततः // 24 // स मां प्राकारकर्णं चोलूकं यथोचिते स्थाने सोऽस्माभिः पृष्टः / अस्ति कश्चिदन्यो भवतश्चिरजा प्रतिपाद्य तेनैव यानेन संसिद्धो यथोचितं स्थानं ततर इति // 13 ॥स नोऽब्रवीत् / अस्ति खल्विहैव प्रतिपन्नः // 25 // एतन्मयानुभूतं चिरजीविना सरस्यकूपारो नाम कच्छपः प्रतिवसति। स मत्तश्चिर दृष्टमिति पाण्डवानुवाच मार्कण्डेयः // 26 // जाततर इति / स यदि कथंचिदभिजानीयादिमं पाण्डवाश्चोचुः प्रीताः। साधु / शोभनं कृतं राजानं तमकूपारं पृच्छाम इति // 14 // भवता राजानमिन्द्रद्युम्नं स्वर्गलोकाच्युतं स्वे स्थाने ततः स बकस्तमकूपारं कच्छपं विज्ञापयामास। स्वर्गे पुनः प्रतिपादयतेति // 27 // अस्यस्माकमभिप्रेतं भवन्तं कंचिदर्थमभिप्रष्टुम् / सा- अथैनानब्रवीदसौ / ननु देवकीपुत्रेणापि कृष्णेन -657 - म.भा.३