________________ 3. 187. 41] महाभारते [ 3. 188. 12 मया च विप्र दत्तोऽयं वरस्ते ब्रह्मरूपिणा। गच्छध्वमेनं शरणं शरण्यं कौरवर्षभाः॥ 55 असकृत्परितुष्टेन विप्रर्षिगणपूजित // 41 इति श्रीमहाभारते भारण्यकपर्वणि सर्वमेकार्णवं दृष्ट्वा नष्टं स्थावरजङ्गमम् / सप्ताशीत्यधिकशततमोऽध्यायः॥१८७॥ विक्लवोऽसि मया ज्ञातस्ततस्ते दर्शितं जगत्॥४२ 188 अभ्यन्तरं शरीरस्य प्रविष्टोऽसि यदा मम / वैशंपायन उवाच / दृष्ट्वा लोकं समस्तं च विस्मितो नावबुध्यसे॥४३ एवमुक्तास्तु ते पार्था यमौ च पुरुषर्षभौ। ततोऽसि वक्त्राद्विप्रर्षे द्रुतं निःसारितो मया। द्रौपद्या कृष्णया साधं नमश्चक्रुर्जनार्दनम् // 1 आख्यातस्ते मया चात्मा दुज्ञेयोऽपि सुरासुरैः॥४४ स चैतान्पुरुषव्याघ्र साम्ना परमवल्गुना। यावत्स भगवान्ब्रह्मा न बध्यति महातपाः। सान्त्वयामास मानान्मिन्यमानो यथाविधि // 2 तावत्त्वमिह विप्रर्षे विश्रब्धश्चर वै सुखम् // 45 युधिष्ठिरस्तु कौन्तेयो मार्कण्डेयं महामुनिम् / ततो विबुद्धे तस्मिंस्तु सर्वलोकपितामहे / पुनः पप्रच्छ साम्राज्ये भविष्यां जगतो गतिम् // 3 एकीभूतो हि स्रक्ष्यामि शरीराहिजसत्तम // 46 आश्चर्यभूतं भवतः श्रुतं नो वदतां वर। आकाशं पृथिवीं ज्योतिर्वायु सलिलमेव च / मुने भार्गव यद्वृत्तं युगादौ प्रभवाप्ययौ // 4 लोके यच्च भवेच्छेषमिह स्थावरजङ्गमम् // 47 अस्मिन्कलियुगेऽप्यस्ति पुनः कौतूहलं मम / ___मार्कण्डेय उवाच। समाकुलेषु धर्मेषु किं नु शेषं भविष्यति / / 5 इत्युक्त्वान्तर्हितस्तात स देवः परमाद्भुतः। किंवीर्या मानवास्तत्र किमाहारविहारिणः। : प्रजाश्चेमाः प्रपश्यामि विचित्रा बहुधाकृताः।। 48 किमायुषः किंवसना भविष्यन्ति युगक्षये // 6 एतदृष्टं मया राजस्तस्मिन्प्राप्ते युगक्षये। कां च काष्ठां समासाद्य पुनः संपत्स्यते कृतम् / आश्चर्य भरतश्रेष्ठ सर्वधर्मभृतां वर // 49 विस्तरेण मुने ब्रूहि विचित्राणीह भाषसे // 7 यः स देवो मया दृष्टः पुरा पद्मनिभेक्षणः / इत्युक्तः स मुनिश्रेष्ठः पुनरेवाभ्यभाषत / स एष पुरुषव्याघ्र संबन्धी ते जनार्दनः // 50 रमयन्वृष्णिशार्दूलं पाण्डघांश्च महामुनिः॥ 8 अस्यैव वरदानाद्धि स्मृतिर्न प्रजहाति माम् / मार्कण्डेय उवाच / दीर्घमायुश्च कौन्तेय स्वच्छन्दमरणं तथा // 51 भविष्यं सर्वलोकस्य वृत्तान्तं भरतर्षभ / स एष कृष्णो वार्ष्णेयः पुराणपुरुषो विभुः। कलुषं कालमासाद्य कथ्यमानं निबोध मे // 9 आस्ते हरिरचिन्त्यात्मा क्रीडन्निव महाभुजः // 52 | कृते चतुष्पात्सकलो निर्व्याजोपाधिवर्जितः / एष धाता विधाता च संहर्ता चैव सात्वतः। वृषः प्रतिष्ठितो धर्मो मनुष्येष्वभवत्पुरा // 10 श्रीवत्सवक्षा गोविन्दः प्रजापतिपतिः प्रभुः // 53 / अधर्मपादविद्धस्तु त्रिभिरंशैः प्रतिष्ठितः / दृष्ट्वेमं वृष्णिशार्दूलं स्मृतिर्मामियमागता। त्रेतायां द्वापरेऽर्धेन व्यामिश्रो धर्म उच्यते // 11 आदिदेवमजं विष्णुं पुरुषं पीतवाससम् // 54 / त्रिभिरंशेरधर्मस्तु लोकानाक्रम्य तिष्ठति / सर्वेषामेव भूतानां पिता माता च माधवः। चतुर्थांशेन धर्मस्तु मनुष्यानुपतिष्ठति // 12 -648 -