________________ 3. 187. 11] आरण्यकपर्व [3. 187. 40 मज्जमाना जले विप्र वीर्येणासीत्समुद्धता // 11 / अभ्युत्थानमधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्यहम् // 26 अग्निश्च वडवावक्त्रो भूत्वाहं द्विजसत्तम। दैत्या हिंसानुरक्ताश्च अवध्याः सुरसत्तमैः। .. पिबाम्यपः समाविद्धास्ताश्चैव विसजाम्यहम् // 12 राक्षसाश्चापि लोकेऽस्मिन्यदोत्पत्स्यन्ति दारुणाः॥ ब्रह्म वक्त्रं भुजौ क्षत्रमूरू मे संश्रिता विशः / तदाहं संप्रसूयामि गृहेषु शुभकर्मणाम् / .. पादौ शूद्रा भजन्ते मे विक्रमेण क्रमेण च // 13 प्रविष्टो मानुषं देहं सर्व प्रशमयाम्यहम् // 28 : ऋग्वेदः सामवेदश्च यजुर्वेदोऽप्यथर्वणः। .. सृष्ट्वा देवमनुष्यांश्च गन्धर्वोरगराक्षसान् / ... मत्तः प्रादुर्भवन्त्येते मामेव प्रविशन्ति च // 14 स्थावराणि च भूतानि संहराम्यात्ममायया // 29 यतयः शान्तिपरमा यतात्मानो मुमुक्षवः / कर्मकाले पुनर्देहमनुचिन्त्य सृजाम्यहम्। कामक्रोधद्वेषमुक्ता निःसङ्गा वीतकल्मषाः // 15 प्रविश्य मानुषं देहं मर्यादाबन्धकारणात् // 30 सत्त्वस्था निरहंकारा नित्यमध्यात्मकोविदाः। . श्वेतः कृतयुगे वर्णः पीतस्त्रेतायुगे मम / मामेव सततं विप्राश्चिन्तयन्त उपासते // 16 .. रक्तो द्वापरमासाद्य कृष्णः कलियुगे तथा // 31. अहं संवर्तको ज्योतिरहं संवर्तको यमः / त्रयो भागा ह्यधर्मस्य तस्मिन्काले भवन्त्युत। . अहं संवर्तकः सूर्यो अहं संवर्तकोऽनिलः // 17 अन्तकाले च संप्राप्ते कालो भूत्वातिदारुणः / / तारारूपाणि दृश्यन्ते यान्येतानि नभस्तले। त्रैलोक्यं नाशयाम्येकः कृत्स्नं स्थावरजङ्गमम् // 32 मम रूपाण्यथैतानि विद्धि त्वं द्विजसत्तम // 18 अहं त्रिवा सर्वात्मा सर्वलोकसुखावहः / रत्नाकराः समुद्राश्च सर्व एव चतुर्दिशम् / अभिभूः सर्वगोऽनन्तो हृषीकेश उरुक्रमः // 33 वसनं शयनं चैव निलयं चैव विद्धि मे // 19 कालचक्रं नयाम्येको ब्रह्मन्नहमरूपि वै।। कामं क्रोधं च हर्ष च भयं मोहं तथैव च / शमनं सर्वभूतानां सर्वलोककृतोद्यमम् // 34 ममैव विद्धि रूपाणि सर्वाण्येतानि सत्तम // 20 एवं प्रणिहितः सम्यआयात्मा मुनिसत्तम / प्राप्नुवन्ति नरा विप्र यत्कृत्वा कर्म शोभनम् / सर्वभूतेषु विप्रेन्द्र न च मां वेत्ति कश्चन // 35 सत्यं दानं तपश्चोग्रमहिंसा चैव जन्तुषु // 21 / यच किंचित्त्वया प्राप्तं मयि क्लेशात्मकं द्विज / मद्विधानेन विहिता मम देहविहारिणः / सुखोदयाय तत्सर्वं श्रेयसे च तवानघ // 36 मयाभिभूतविज्ञाना विचेष्टन्ते न कामतः // 22 यच किंचित्त्वया लोके दृष्टं स्थावरजङ्गमम् / . सम्यग्वेदमधीयाना यजन्तो विविधैर्मखैः / विहितः सर्वथैवासौ ममात्मा मुनिसत्तम // 37 शान्तात्मानो जितक्रोधाः प्राप्नुवन्ति द्विजातयः // 23 अधं मम शरीरस्य सर्वलोकपितामहः। प्राप्तुं न शक्यो यो विद्वन्नरैर्दुष्कृतकर्मभिः / | अहं नारायणो नाम शङ्खचक्रगदाधरः॥ 38 लोभाभिभूतैः कृपणैरनार्यैरकृतात्मभिः // 24 यावागानां विप्रर्षे सहस्रपरिवर्तनम् / तं मां महाफलं विद्धि पदं सुकृतकर्मणः / तावत्स्वपिमि विश्वात्मा सर्वलोकपितामहः // 39 दुष्प्रापं विप्रमूढानां मार्ग योगैर्निषेवितम् // 25 / एवं सर्वमहं कालमिहासे मुनिसत्तम / यदा यदा च धर्मस्य ग्लानिर्भवति सत्तमः। अशिशुः शिशुरूपेण यावद्ब्रह्मा न बुध्यते // 40 - 647 -