________________ 3. 182. 2] महाभारते [ 3. 183.. एवमुक्तः स भगवान्मार्कण्डेयो महातपाः / किमेतत्तपसो वीर्य येनायं जीवितः पुनः। उवाच सुमहातेजाः सर्वशास्त्रविशारदः // 2 श्रोतुमिच्छाम विप्रर्षे यदि श्रोतव्यमित्युत // 15 हैहयानां कुलकरो राजा परपुरंजयः / स तानुवाच नास्माकं मृत्युः प्रभवते नृपाः / / कुमारो रूपसंपन्नो मृगयामचरद्धली // 3 कारणं वः प्रवक्ष्यामि हेतुयोगं समासतः // 16 चरमाणस्तु सोऽरण्ये तृणवीरुत्समावृते / सत्यमेवाभिजानीमो नानृते कुर्महे मनः।। कृष्णाजिनोत्तरासङ्गं ददर्श मुनिमन्तिके / स्वधर्ममनुतिष्ठामस्तस्मान्मृत्युभयं न नः // 17 स तेन निहतोऽरण्ये मन्यमानेन वै मृगम् // 4 यद्ब्राह्मणानां कुशलं तदेषां कथयामहे / व्यथितः कर्म तत्कृत्वा शोकोपहतचेतनः / नैषां दुश्चरितं ब्रूमस्तस्मान्मृत्युभयं न नः // 18 ' जगाम हैहयानां वै सकाशं प्रथितात्मनाम् / / 5 अतिथीनन्नपानेन भृत्यानत्यशनेन च / राज्ञां राजीवनेत्रोऽसौ कुमारः पृथिवीपते / तेजस्विदेशवासाच्च तस्मान्मृत्युभयं न नः // 19 तेषां च तद्यथावृत्तं कथयामास वै तदा॥६ एतद्वै लेशमात्रं वः समाख्यातं विमत्सराः / तं चापि हिसितं तात मुनिं मूलफलाशिनम् / गच्छध्वं सहिताः सर्वे न पापाद्भयमस्ति वः // 2 // श्रुत्वा दृष्ट्वा च ते तत्र बभूवुर्दीनमानसाः // 7 एवमस्त्विति ते सर्वे प्रतिपूज्य महामुनिम् / कस्यायमिति ते सर्वे मार्गमाणास्ततस्ततः / / स्वदेशमगमन्हृष्टा राजानो भरतर्षभ // 21 . जग्मुश्चारिष्टनेमेस्ते तार्क्ष्यस्याश्रममञ्जसा // 8 इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि तेऽभिवाद्य महात्मानं तं मुनि संशितव्रतम् / द्वयशीत्यधिकशततमोऽध्यायः // 182 // तस्थुः सर्वे स तु मुनिस्तेषां पूजामथाहरत् // 9 ते तमूचुर्महात्मानं न वयं सक्रियां मुने। मार्कण्डेय उवाच / त्वत्तोऽर्हाः कर्मदोषेण ब्राह्मणो हिंसितो हि नः॥१० भूय एव तु माहात्म्यं ब्राह्मणानां निबोध मे। तानब्रवीत्स विप्रर्षिः कथं वो ब्राह्मणो हतः। वैन्यो नामेह राजर्षिरश्वमेधाय दीक्षितः / क चासौ ब्रूत सहिताः पश्यध्वं मे तपोबलम्॥११ तमत्रिर्गन्तुमारेभे वित्तार्थमिति नः श्रुतम् // 1 ते तु तत्सर्वमखिलमाख्यायास्मै यथातथम् / भूयोऽथ नानुरुध्यत्स धर्मव्यक्तिनिदर्शनात् / नापश्यंस्तमृषिं तत्र गतासुं ते समागताः / संचिन्त्य स महातेजा वनमेवान्वरोचयत् / अन्वेषमाणाः सव्रीडाः स्वप्नवद्गतमानसाः॥ 12 धर्मपत्नीं समाहूय पुत्रांश्चेदमुवाच ह // 2 तानब्रवीत्तत्र मुनिस्तायः परपुरंजयः / प्राप्स्यामः फलमत्यन्तं बहुलं निरुपद्रवम् / स्यादयं ब्राह्मणः सोऽथ यो युष्माभिर्विनाशितः / अरण्यगमनं क्षिप्रं रोचतां वो गुणाधिकम् // 3 पुत्रो ह्ययं मम नृपास्तपोबलसमन्वितः // 13 तं भार्या प्रत्युवाचेदं धर्ममेवानुरुध्यती / ते तु दृष्ट्वैव तमृषि विस्मयं परमं गताः। वैन्यं गत्वा महात्मानमर्थयस्व धनं बहु / महदाश्चर्यमिति वै विब्रुवाणा महीपते // 14 स ते दास्यति राजर्षिर्यजमानोऽर्थिने धनम // 4 मृतो ह्ययमतो दृष्टः कथं जीवितमाप्तवान् / तत आदाय विप्रर्षे प्रतिगृह्य धनं बहु / -636 -