________________ 3. 176. 6] महाभारते [3. 176. 36 उद्योगमपि कुर्वाणो वशगोऽस्मि कृतस्त्वया // 6 स त्वां मोक्षयिता शापादिति मामब्रवीदृषिः॥२१ असत्यो विक्रमो नृणामिति मे निश्चिता मतिः। गृहीतस्य त्वया राजन्प्राणिनोऽपि बलीयसः। यथेदं मे त्वया नाग बलं प्रतिहतं महत् // 7 सत्त्वभ्रंशोऽधिकस्यापि सर्वस्याशु भविष्यति // 22 इत्येवंवादिनं वीरं भीममक्लिष्टकारिणम् / इति चाप्यहमश्रौषं वचस्तेषां दयावताम् / भोगेन महता सर्पः समन्तात्पर्यवेष्टयत् // 8 मयि संजातहार्दानामथ तेऽन्तर्हिता द्विजाः॥२३ निगृह्य तं महाबाहुं ततः स भुजगस्तदा / सोऽहं परमदुष्कर्मा वसामि निरयेऽशुचौ / विमुच्यास्य भुजौ पीनाविदं वचनमब्रवीत् // 9 सर्पयोनिमिमां प्राप्य कालाकाङ्क्षी महाद्युते // 24 दिष्टया त्वं क्षुधितस्याद्य देवैर्भक्षो महाभुज / तमुवाच महाबाहुर्भीमसेनो भुजंगमम् / दिष्टया कालस्य महतः प्रियाः प्राणा हि देहिनाम् / / न ते कुप्ये महासर्प न चात्मानं विगर्हये // 25 यथा त्विदं मया प्राप्तं भुजंगत्वमरिंदम / यस्मादभावी भावी वा मनुष्यः सुखदुःखयोः / तदवश्यं मया ख्याप्यं तवाद्य शृणु सत्तम // 11 आगमे यदि वापाये न तत्र ग्लपयेन्मनः // 26 इमामवस्थां संप्राप्तो ह्यहं कोपान्मनीषिणाम् / दैवं पुरुषकारेण को निवर्तितुमर्हति / शापस्यान्तं परिप्रेप्सुः सर्पस्य कथयामि तत् // 12 दैवमेव परं मन्ये पुरुषार्थो निरर्थकः // 27 नहुषो नाम राजर्षिर्व्यक्तं ते श्रोत्रमागतः / पश्य दैवोपघाताद्धि भुजवीर्यव्यपाश्रयम् / तवैव पूर्वः पूर्वेषामायोवंशकरः सुतः / / 13 इमामवस्थां संप्राप्तमनिमित्तमिहाद्य माम् // 28 सोऽहं शापादगस्त्यस्य ब्राह्मणानवमन्य च / किं तु नाद्यानुशोचामि तथात्मानं विनाशितम् / इमामवस्थामापन्नः पश्य दैवमिदं मम // 14 यथा तु विपिने न्यस्तान्भ्रातृनराज्यपरिच्युतान्॥२९ त्वां चेदवध्यमायान्तमतीव प्रियदर्शनम् / हिमवांश्च सुदुर्गोऽयं यक्षराक्षससंकुलः / / अहमद्योपयोक्ष्यामि विधानं पश्य यादृशम् / / 15 मां च ते समुदीक्षन्तः प्रपतिष्यन्ति विह्वलाः॥३० न हि मे मुच्यते कश्चित्कथंचिगृहणं गतः / विनष्टमथ वा श्रुत्वा भविष्यन्ति निरुद्यमाः / गजो वा महिषो वापि षष्ठे काले नरोत्तम // 16 धर्मशीला मया ते हि बाध्यन्ते राज्यगृद्धिना॥ 31 नासि केवलसर्पण तिर्यग्योनिषु वर्तता / अथ वा नार्जुनो धीमान्विषादमुपयास्यति / गृहीतः कौरवश्रेष्ठ वरदानमिदं मम / / 17 सवस्त्रिविदनाधृष्यो देवगन्धर्वराक्षसैः // 32 पतता हि विमानाप्रान्मया शक्रासनाद्रुतम् / समर्थः स महाबाहुरेकाह्रा सुमहाबलः / कुरु शापान्तमित्युक्तो भगवान्मुनिसत्तमः // 18 देवराजमपि स्थानात्प्रच्यावयितुमोजसा // 33 स मामुवाच तेजस्वी कृपयाभिपरिप्लुतः / किं पुनधृतराष्ट्रस्य पुत्रं दुर्वृतदेविनम् / मोक्षस्ते भविता राजन्कस्माञ्चित्कालपर्ययात् / / 19 | विद्विष्टं सर्वलोकस्य दम्भलोभपरायणम् // 34 ततोऽस्मि पतितो भूमौ न च मामजहात्स्मृतिः। मातरं चैव शोचामि कृपणां पुत्रगृद्धिनीम् / स्मार्तमस्ति पुराणं मे यथैवाधिगतं तथा // 20 यास्माकं नित्यमाशास्ते महत्त्वमधिकं परैः // 35 यस्तु ते व्याहृतान्प्रश्नान्प्रतिब्रूयाद्विशेषवित् / कथं नु तस्यानाथाया मद्विनाशाद्भुजंगम / - 626 -