Mahabharat Samhita Part 01

SR No.: 004321
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1971
Total Pages: 886
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 597

3. 149. 36] आरण्यकपर्व [ 3. 150. 11 भैक्षहोमव्रतैींनास्तथैव गुरुवासिनाम् // 36 दानातिथ्यक्रियाधमैर्यान्ति वैश्याश्च सद्गतिम् // 51 क्षत्रधर्मोऽत्र कौन्तेय तव धर्माभिरक्षणम् / क्षत्रं याति तथा स्वर्ग भुवि निग्रहपालनैः / खधर्म प्रतिपद्यस्व विनीतो नियतेन्द्रियः // 37 / सम्यक्प्रणीय दण्डं हि कामद्वेषविवर्जिताः। वृद्धैः संमत्रय सद्भिश्च बुद्धिमद्भिः श्रुतान्वितैः / अलुब्धा विगतक्रोधाः सतां यान्ति सलोकताम्॥५२ सुस्थितः शास्ति दण्डेन व्यसनी परिभूयते // 38 इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि निग्रहानुग्रहैः सम्यग्यदा राजा प्रवर्तते। एकोनपञ्चाशदधिकशततमोऽध्यायः // 149 // तदा भवति लोकस्य मर्यादा सुव्यवस्थिता // 39 150 तस्माद्देशे च दुर्गे च शत्रुमित्रबलेषु च / वैशंपायन उवाच / नित्यं चारेण बोद्धव्यं स्थानं वृद्धिः क्षयस्तथा॥४० ततः संहृत्य विपुलं तद्वपुः कामवर्धितम् / राज्ञामुपायाश्चत्वारो बुद्धिमत्रः पराक्रमः / भीमसेनं पुनर्दोभ्यां पर्यष्वजत वानरः // 1 निग्रहानुग्रहौ चैव दाक्ष्यं तत्कार्यसाधनम् // 41 परिष्वक्तस्य तस्याशु भ्रात्रा भीमस्य भारत / साम्ला दानेन भेदेन दण्डेनोपेक्षणेन च / श्रमो नाशमुपागच्छत्सर्वं चासीत्प्रदक्षिणम् / / 2 साधनीयानि कार्याणि समासव्यासयोगतः // 42 ततः पुनरथोवाच पर्यश्रुनयनो हरिः। मन्त्रमूला नयाः सर्वे चाराश्च भरतर्षभ / भीममाभाष्य सौहार्दाद्वाष्पगद्गदया गिरा // 3 सुमत्रितैर्नयैः सिद्धिस्तद्विदैः सह मत्रयेत् // 43 गच्छ वीर स्वमावासं स्मर्तव्योऽस्मि कथान्तरे / स्त्रिया मूढेन लुब्धेन बालेन लघुना तथा / इहस्थश्च कुरुश्रेष्ठ न निवेद्योऽस्मि कस्यचित् // 4 न मन्त्रयेत गुह्यानि येषु चोन्मादलक्षणम् / / 44 धनदस्यालयाच्चापि विसृष्टानां महाबल / मनयेत्सह विद्वद्भिः शक्तैः कर्माणि कारयेत् / देशकाल इहायातुं देवगन्धर्वयोषिताम् // 5 स्निग्धैश्च नीतिविन्यासान्मूर्खान्सर्वत्र वर्जयेत्॥४५ ममापि सफलं चक्षुः स्मारितश्चास्मि राघवम् / धार्मिकान्धर्मकार्येषु अर्थकार्येषु पण्डितान् / मानुषं गात्रसंस्पर्शं गत्वा भीम त्वया सह // 6 स्त्रीषु क्लीबान्नियुञ्जीत क्रूरान्करेषु कर्मसु // 46 तदस्मद्दर्शनं वीर कौन्तेयामोघमस्तु ते / स्वेभ्यश्चैव परेभ्यश्च कार्याकार्यसमुद्भवा / भ्रातृत्वं त्वं पुरस्कृत्य वरं वरय भारत // 7 बुद्धिः कर्मसु विज्ञेया रिपूणां च बलाबलम् // 47 यदि तावन्मया क्षुद्रा गत्वा वारणसाह्वयम् / बुद्ध्या सुप्रतिपन्नेषु कुर्यात्साधुपरिग्रहम् / धार्तराष्ट्रा निहन्तव्या यावदेतत्करोम्यहम् // 8 निग्रहं चाप्यशिष्टेषु निर्मर्यादेषु कारयेत् // 48 शिलया नगरं वा तन्मदितव्यं मया यदि / निग्रहे प्रग्रहे सम्यग्यदा राजा प्रवर्तते। यावदद्य करोम्येतत्कामं तव महाबल // 9 तदा भवति लोकस्य मर्यादा सुव्यवस्थिता // 49 / भीमसेनस्तु तद्वाक्यं श्रुत्वा तस्य महात्मनः / एष ते विहितः पार्थ घोरो धर्मो दुरन्वयः। प्रत्युवाच हनूमन्तं प्रहृष्टेनान्तरात्मना // 10 तं स्वधर्मविभागेन विनयस्थोऽनुपालय // 50 कृतमेव त्वया सर्व मम वानरपुंगव / तपोधर्मदमेज्याभिर्विप्रा यान्ति यथा दिवम् / | स्वस्ति तेऽस्तु महाबाहो क्षामये त्वां प्रसीद मे // 11 - 587 -