Mahabharat Samhita Part 01

SR No.: 004321
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1971
Total Pages: 886
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 441

3. 33. 28 ] आरण्यकपर्व [3. 33. 55 इष्टापूर्तफलं न स्यान्न शिष्यो न गुरुर्भवेत् / अथ वा सिद्धिरेव स्यान्महिमा तु तथैव ते। पुरुषः कर्मसाध्येषु स्याञ्चेदयमकारणम् // 28 वृकोदरस्य बीभत्सोर्धात्रोश्च यमयोरपि // 42 कर्तृत्वादेव पुरुषः कर्मसिद्धौ प्रशस्यते / अन्येषां कर्म सफलमस्माकमपि वा पुनः / असिद्धौ निन्द्यते चापि कर्मनाशः कथं त्विह॥२९ विप्रकर्षण बुध्येत कृतकर्मा यथा फलम् // 43 सर्वमेव हठेनैके दिष्टेनैके वदन्त्युत / पृथिवीं लाङ्गलेनैव भित्त्वा बीजं वपत्युत / पुरुषप्रयत्न केचित्रैधमेतन्निरुच्यते // 30 आस्तेऽथ कर्षकस्तूष्णीं पर्जन्यस्तत्र कारणम् // 44 न चैवैतावता कार्य मन्यन्त इति चापरे। वृष्टिश्चेन्नानुगृह्णीयादनेनास्तत्र कर्षकः / अस्ति सर्वमदृश्यं तु दिष्टं चैव तथा हठः। यदन्यः पुरुषः कुर्यात्कृतं तत्सकलं मया // 45 दृश्यते हि हठाच्चैव दिष्टाच्चार्थस्य संततिः // 31 तच्चेदफलमस्माकं नापराधोऽस्ति नः कचित् / किंचिदैवाद्धठात्किंचित्किंचिदेव स्वकर्मतः। इति धीरोऽन्ववेक्ष्यैव नात्मानं तत्र गर्हयेत् // 46 पुरुषः फलमाप्नोति चतुर्थ नात्र कारणम् / कुर्वतो नार्थसिद्धिर्मे भवतीति ह भारत / कुशलाः प्रतिजानन्ति ये तत्त्वविदुषो जनाः // 32 निर्वेदो नात्र गन्तव्यो द्वावेतौ ह्यस्य कर्मणः / तथैव धाता भूतानामिष्टानिष्टफलप्रदः। सिद्धिर्वाप्यथ वासिद्धिरप्रवृत्तिरतोऽन्यथा // 47 यदि न स्यान्न भूतानां कृपणो नाम कश्चन // 33 बहूनां समवाये हि भावानां कर्म सिध्यति / यं यमर्थमभिप्रेप्सुः कुरुते कर्म पूरुषः / गुणाभावे फलं न्यूनं भवत्यफलमेव वा। तत्तत्सफलमेव स्याद्यदि न स्यात्पुराकृतम् // 34 अनारम्भे तु न फलं न गुणो दृश्यतेऽच्युत // 48 त्रिद्वारामर्थसिद्धिं तु नानुपश्यन्ति ये नराः। देशकालावुपायांश्च मङ्गलं स्वस्ति वृद्धये / तथैवानर्थसिद्धिं च यथा लोकास्तथैव ते // 35 युनक्ति मेधया धीरो यथाशक्ति यथाबलम् // 49 कर्तव्यं त्वेव कर्मेति मनोरेष विनिश्चयः। अप्रमत्तेन तत्कार्यमुपदेष्टा पराक्रमः। एकान्तेन ह्यनीहोऽयं पराभवति पूरुषः // 36 भूयिष्ठं कर्मयोगेषु सर्व एव पराक्रमः // 50 कुर्वतो हि भवत्येव प्रायेणेह युधिष्ठिर। यं तु धीरोऽन्ववेक्षेत श्रेयांसं बहुभिर्गुणैः / एकान्तफलसिद्धिं तु न विन्दत्यलसः कचित् // 37 / साम्नवार्थ ततो लिप्सत्कर्म चास्मै प्रयोजयेत् // 51 असंभवे त्वस्य हेतुः प्रायश्चित्तं तु लक्ष्यते।। व्यसनं वास्य काङ्केत विनाशं वा युधिष्ठिर। कृते कर्मणि राजेन्द्र तथानृण्यमवाप्यते // 38 अपि सिन्धोगिरेर्वापि किं पुनर्मर्त्यधर्मिणः // 52 अलक्ष्मीराविशत्येनं शयानमलसं नरम् / उत्थानयुक्तः सततं परेषामन्तरेषणे। निःसंशयं फलं लब्ध्वा दक्षो भूतिमुपाश्नुते // 39 / आनृण्यमाप्नोति नरः परस्यात्मन एव च // 53 अनर्थं संशयावस्थं वृण्वते मुक्तसंशयाः। न चैवात्मावमन्तव्यः पुरुषेण कदाचन। धीरा नराः कर्मरता न तु निःसंशयं कचित् / / 40 / न ह्यात्मपरिभूतस्य भूतिर्भवति भारत // 54 एकान्तेन ह्यनर्थोऽयं वर्ततेऽस्मासु सांप्रतम् / एवंसंस्थितिका सिद्धिरियं लोकस्य भारत। न तु निःसंशयं न स्यात्त्वयि कर्मण्यवस्थिते // 41 / चित्रा सिद्धिगतिः प्रोक्ता कालावस्थाविभागतः॥ - 431 -