________________ 3. 11. 12] आरण्यकपर्व [3. 11. 39 समाजग्मुर्महात्मानं द्रष्टुं मुनिगणाः प्रभो // 12 / कस्तान्युधि समासीत जरामरणवान्नरः // 26 . तत्राश्रीषं महाराज पुत्राणां तव विभ्रमम् / तस्य ते शम एवास्तु पाण्डवैर्भरतर्षभ / अनयं द्यूतरूपेण महापायमुपस्थितम् // 13 कुरु मे वचनं राजन्मा मृत्युवशमन्वगाः॥ 27 ततोऽहं त्वामनुप्राप्तः कौरवाणामवेक्षया। एवं तु ब्रुवतस्तस्य मैत्रेयस्य विशां पते / सदा ह्यभ्यधिकः स्नेहः प्रीतिश्च त्वयि मे प्रभो॥ 14 ऊरुं गजकराकारं करेणाभिजघान सः॥ 28 नैतदौपयिक राजंस्त्वयि भीष्मे च जीवति / दुर्योधनः स्मितं कृत्वा चरणेनालिखन्महीम् / यदन्योन्येन ते पुत्रा विरुध्यन्ते नराधिप // 15 न किंचिदुक्त्वा दुर्मेधास्तस्थौ किंचिदवाङ्मुखः॥२९ मेढीभूतः स्वयं राजन्निग्रहे प्रग्रहे भवान् / तमशुश्रूषमाणं तु विलिखन्तं वसुंधराम् / किमर्थमनयं घोरमुत्पतन्तमुपेक्षसे // 16 दृष्ट्वा दुर्योधनं राजन्मैत्रेयं कोप आविशत् // 30 दस्यूनामिव यद्वृत्तं सभायां कुरुनन्दन। स कोपवशमापन्नो मैत्रेयो मुनिसत्तमः / तेन न भ्राजसे राजस्तापसानां समागमे // 17 विधिना संप्रयुक्तश्च शापायास्य मनो दधे // 31 वैशंपायन उवाच / ततः स वायुपस्पृश्य कोपसंरक्तलोचनः / ततो व्यावृत्य राजानं दुर्योधनममर्षणम् / मैत्रेयो धार्तराष्ट्रं तमशपहुष्टचेतसम् // 32 उवाच श्लक्ष्णया वाचा मैत्रेयो भगवानृषिः // 18 यस्मात्त्वं मामनादृत्य नेमां वाचं चिकीर्षसि / दुर्योधन महाबाहो निबोध वदतां वर। तस्मादस्याभिमानस्य सद्यः फलमवाप्नहि // 33 वचनं मे महाप्राज्ञ ब्रुवतो यद्धितं तव // 19 त्वदभिद्रोहसंयुक्तं युद्धमुत्पत्स्यते महत् / मा द्रुहः पाण्डवानराजन्कुरुष्व हितमात्मनः। यत्र भीमो गदापातैस्तवोरं भेत्स्यते बली // 34 पाण्डवानां कुरूणां च लोकस्य च नरर्षभ // 20 इत्येवमुक्ते वचने धृतराष्ट्रो महीपतिः। ते हि सर्वे नरव्याघ्राः शूरा विक्रान्तयोधिनः / प्रसादयामास मुनि नैतदेवं भवेदिति // 35 सर्वे नागायुतप्राणा वज्रसंहनना दृढाः // 21 मैत्रेय उवाच / सत्यव्रतपराः सर्वे सर्वे पुरुषमानिनः। शमं यास्यति चेत्पुत्रस्तव राजन्यथा तथा। हन्तारो देवशत्रूणां रक्षसां कामरूपिणाम् / शापो न भविता तात विपरीते भविष्यति // 36 हिडिम्बबकमुख्यानां किर्मीरस्य च रक्षसः / / 22 वैशंपायन उवाच / इतः प्रच्यवतां रात्रौ यः स तेषां महात्मनाम् / स विलक्षस्तु राजेन्द्र दुर्योधनपिता तदा। आवृत्य मार्ग रौद्रात्मा तस्थौ गिरिरिवाचलः // 23 मैत्रेयं प्राह किर्मीरः कथं भीमेन पातितः / / 37 तं भीमः समरश्लाघी बलेन बलिनां वरः / मैत्रेय उवाच / जघान पशुमारेण व्याघ्रः क्षुद्रमृगं यथा // 24 नाहं वक्ष्याम्यसूया ते न ते शुश्रूषते सुतः / पश्य दिग्विजये राजन्यथा भीमेन पातितः। एष ते विदुरः सर्वमाख्यास्यति गते मयि // 38 जरासंधो महेष्वासो नागायुतबलो युधि // 25 वैशंपायन उवाच / संबन्धी वासुदेवश्च येषां श्यालश्च पार्पतः। इत्येवमुक्त्वा मैत्रेयः प्रातिष्ठत यथागतम् / -399 -