________________ आरण्यकपर्व रथैरनुययुः शीघैः स्त्रिय आदाय सर्वशः // 10 जनमेजय उवाच। व्रजतस्तान्विदित्वा तु पौराः शोकाभिपीडिताः / एवं द्यूतजिताः पार्थाः कोपिताश्च दुरात्मभिः / गर्हयन्तोऽसकृद्भीष्मविदुरद्रोणगौतमान् / धार्तराष्ट्रैः सहामात्यैनिकृत्या द्विजसत्तम // 1 ऊचुर्विगतसंत्रासाः समागम्य परस्परम् // 11 श्राविताः परुषा वाचः सृजद्भिर्वैरमुत्तमम्। नेदमस्ति कुलं सर्वं न वयं न च नो गृहाः। किमकुर्वन्त कौरव्या मम पूर्वपितामहाः // 2 यत्र दुर्योधनः पापः सौबलेयेन पालितः / कथं चैश्वर्यविभ्रष्टाः सहसा दुःखमेयुषः / कर्णदुःशासनाभ्यां च राज्यमेतच्चिकीर्षति // 12 वने विजहिरे पार्थाः शक्रप्रतिमतेजसः / / 3 नो चेत्कुलं न चाचारो न धर्मोऽर्थः कुतः सुखम् / के चैनानन्ववर्तन्त प्राप्तान्व्यसनमुत्तमम् / यत्र पापसहायोऽयं पापो राज्यं बुभूषते // 13 किमाहाराः किमाचाराः क च वासो महात्मनाम्॥४ दुर्योधनो गुरुद्वेषी त्यक्ताचारसुहृज्जनः / कथं द्वादश वर्षाणि वने तेषां महात्मनाम् / अर्थलुब्धोऽभिमानी च नीचः प्रकृतिनिघृणः // 14 व्यतीयुर्ब्राह्मणश्रेष्ठ शूराणामरिघातिनाम् / / 5 नेयमस्ति मही कृत्स्ना यत्र दुर्योधनो नृपः / कथंच राजपत्री सा प्रवरा सर्वयोषिताम / साधु गच्छामहे सर्वे यत्र गच्छन्ति पाण्डवाः / 15 पतिव्रता महाभागा सततं सत्यवादिनी / सानुक्रोशा महात्मानो विजितेन्द्रियशत्रवः / वनवासमदुःखार्हा दारुणं प्रत्यपद्यत // 6 हीमन्तः कीर्तिमन्तश्च धर्माचारपरायणाः // 16 एतदाचक्ष्व मे सर्वं विस्तरेण तपोधन / एवमुक्त्वानुजग्मुस्तान्पाण्डवांस्ते समेत्य च / श्रोतुमिच्छामि चरितं भूरिद्रविणतेजसाम् / ऊचुः प्राञ्जलयः सर्वे तान्कुन्तीमाद्रिनन्दनान् // 17 कथ्यमानं त्वया विप्र परं कौतूहलं हि मे // 7 क गमिष्यथ भद्रं वस्त्यक्त्वास्मान्दुःखभागिनः / वैशंपायन उवाच। वयमप्यनुयास्यामो यत्र यूयं गमिष्यथ // 18 एवं द्यूतजिताः पार्थाः कोपिताश्च दुरात्मभिः / अधर्मेण जिताऽश्रुत्वा युष्मांस्त्यक्तघृणैः परैः। धार्तराष्ट्रः सहामात्यैर्निर्ययुगेजसाह्वयात् // 8 उद्विग्नाः स्म भृशं सर्वे नास्मान्हातुमिहार्हथ // 19 वर्धमानपुरद्वारेणाभिनिष्क्रम्य ते तदा / भक्तानुरक्ताः सुहृदः सदा प्रियहिते रतान् / उदङ्मुखाः शस्त्रभृतः प्रययुः सह कृष्णया // 9 / कुराजाधिष्ठिते राज्ये न विनश्येम सर्वशः // 20 इन्द्रसेनादयश्चैनान्भृत्याः परिचतुर्दश / / श्रूयतां चाभिधास्यामो गुणदोषान्नरर्षभाः / - 386 -