________________ 2. 63. 22 ] महाभारते [2. 64.4 वैशंपायन उवाच / लालितो दासपुत्रत्वं पश्यन्नश्येद्धि भारत // 30 ततो राज्ञो धृतराष्ट्रस्य गेहे. धृतराष्ट्र उवाच / गोमायुरुच्चाहरदग्निहोत्रे / द्वितीयं ते वरं भद्रे ददामि वरयस्व माम् / तं रासभाः प्रत्यभाषन्त राज मनो हि मे वितरति नैकं त्वं वरमर्हसि // 31 ____ समन्ततः पक्षिणश्चैव रौद्राः // 22 द्रौपद्युवाच / तं च शब्दं विदुरस्तत्त्ववेदी सरथौ सधनुष्कौ च भीमसेनधनंजयौ। शुश्राव घोरं सुबलात्मजा च। नकुलं सहदेवं च द्वितीयं वरये वरम् // 32 भीष्मद्रोणौ गौतमश्चापि विद्वा धृतराष्ट्र उवाच। न्वस्ति स्वस्तीत्यपि चैवाहुरुचैः / / 23 तृतीयं वरयास्मत्तो नासि द्वाभ्यां सुसत्कृता / ततो गान्धारी विदुरश्चैव विद्वां त्वं हि सर्वस्नुषाणां मे श्रेयसी धर्मचारिणी // 33 स्तमुत्पातं घोरमालक्ष्य राखे। निवेदयामासतुरार्तवत्तदा द्रौपद्युवाच। ततो राजा वाक्यमिदं बभाषे // 24 लोभो धर्मस्य नाशाय भगवन्नाहमुत्सहे / हतोऽसि दुर्योधन मन्दबुद्धे अनर्हा वरमादातुं तृतीयं राजसत्तम // 34 ___ यस्त्वं सभायां कुरुपुंगवानाम् / एकमाहुर्वैश्यवरं द्वौ तु क्षत्रस्त्रिया वरौ / स्त्रियं समाभाषसि दुर्विनीत त्रयस्तु राज्ञो राजेन्द्र ब्राह्मणस्य शतं वराः / / 35 विशेषतो द्रौपदी धर्मपत्नीम् // 25 पापीयांस इमे भूत्वा संतीर्णाः पतयो मम / एवमुक्त्वा धृतराष्ट्रो मनीषी वेत्स्यन्ति चैव भद्राणि राजन्पुण्येन कर्मणा // 36 हितान्वेषी बान्धवानामपायात् / - इति श्रीमहाभारते सभापर्वणि त्रिषष्टितमोऽध्यायः॥ 63 // कृष्णां पाश्चालीमब्रवीत्सान्त्वपूर्व विमृश्यैतत्प्रज्ञया तत्त्वबुद्धिः // 26 धृतराष्ट्र उवाच / कर्ण उवाच / वरं वृणीष्व पाश्चालि मत्तो यदभिकाङ्क्षसि / या नः श्रुता मनुष्येषु स्त्रियो रूपेण संमताः / वधूनां हि विशिष्टा मे त्वं धर्मपरमा सती // 27 तासामेतादृशं कर्म न कस्यांचन शुश्रुमः // 1 द्रौपधुवाच / क्रोधाविष्टेषु पार्थेषु धार्तराष्ट्रेषु चाप्यति / ददासि चेद्वरं मह्यं वृणोमि भरतर्षभ / द्रौपदी पाण्डुपुत्राणां कृष्णा शान्तिरिहाभवत् // 2 सर्वधर्मानुगः श्रीमानदासोऽस्तु युधिष्ठिरः // 28 अप्लवेऽम्भसि मनानामप्रतिष्ठे निमज्जताम् / मनस्विनमजानन्तो मा वै ब्रूयुः कुमारकाः। पाञ्चाली पाण्डुपुत्राणां नौरेषा पारगाभवत् // 3 एष वै दासपुत्रेति प्रतिविन्ध्यं तमागतम् / / 29 वैशंपायन उवाच / राजपुत्रः पुरा भूत्वा यथा नान्यः पुमान्कचित् / / तद्वै श्रुत्वा भीमसेनः कुरुमध्येऽत्यमर्षणः / - 374 -