________________ 2. 29. 1] महाभारते [2. 30. 8 29 रत्नानि भूरीण्यादाय संप्रतस्थे युधां पतिः // 14 वैशंपायन उवाच। ततः सागरकुक्षिस्थान्म्लेच्छान्परमदारुणान् / नकुलस्य तु वक्ष्यामि कर्माणि विजयं तथा / पह्रवान्बर्बरांश्चैव तान्सर्वाननयद्वशम् // 15 वासुदेवजितामाशां यथासौ व्यजयत्प्रभुः // 1 ततो रत्नान्युपादाय वशे कृत्वा च पार्थिवान् / निर्याय खाण्डवप्रस्थात्प्रतीचीमभितो दिशम् / न्यवर्तत नरश्रेष्ठो नकुलश्चित्रमार्गवित् / / 16 ' उद्दिश्य मतिमान्प्रायान्महत्या सेनया सह // 2 करभाणां सहस्राणि कोशं तस्य महात्मनः / सिंहनादेन महता योधानां गर्जितेन च / ऊहुर्दश महाराज कृच्छ्रादिव महाधनम् // 17 रथनेमिनिनादैश्च कम्पयन्वसुधामिमाम् // 3 इन्द्रप्रस्थगतं वीरमभ्येत्य स युधिष्ठिरम् / ततो बहुधनं रम्यं गवाश्वधनधान्यवत् / ततो माद्रीसुतः श्रीमान्धनं तस्मै न्यवेदयत् / / 18 कार्तिकेयस्य दयितं रोहीतकमुपाद्रवत् // 4 एवं प्रतीची नकुलो दिशं वरुणपालिताम् / तत्र युद्धं महद्वृत्तं शूरैर्मत्तमयूरकैः / विजिग्ये वासुदेवेन निर्जितां भरतर्षभः // 19 मरुभूमिं च कास्न्येन तथैव बहुधान्यकम् // 5 इति श्रीमहाभारते सभापर्वणि एकोनत्रिंशोऽध्यायः // 29 // शैरीषकं महेच्छं च वशे चक्रे महाद्युतिः / // समाप्तं दिग्विजयपर्व // शिबीस्निगर्तानम्बष्ठान्मालवान्पश्चकपटान् // 6 तथा मध्यमिकायांश्च वाटधानान्द्विजानथ / उवाच / पुनश्च परिवृत्याथ पुष्करारण्यवासिनः // 7 रक्षणाद्धर्मराजस्य सत्यस्य परिपालनात / गणानुत्सवसंकेतान्व्यजयत्पुरुषर्षभः / शत्रूणां क्षपणाच्चैव स्वकर्मनिरताः प्रजाः // 1 सिन्धुकूलाश्रिता ये च ग्रामणेया महाबलाः // 8 बलीनां सम्यगादानाद्धर्मतश्चानुशासनात् / शूद्राभीरगणाश्चैव ये चाश्रित्य सरस्वतीम् / निकामवर्षी पर्जन्यः स्फीतो जनपदोऽभवत // 2 वर्तयन्ति च ये मत्स्यैर्ये च पर्वतवासिनः॥ 9 सर्वारम्भाः सुप्रवृत्ता गोरक्षं कर्षणं वणिक् / कृत्स्नं पश्चनदं चैव तथैवापरपर्यटम् / विशेषात्सर्वमेवैतत्संजज्ञे राजकर्मणः // 3 उत्तरज्योतिकं चैव तथा वृन्दाटकं पुरम् / दस्युभ्यो वश्चकेभ्यो वा राजन्प्रति परस्परम् / द्वारपालं च तरसा वशे चक्रे महाद्युतिः // 10 राजवल्लभतश्चैव नाश्रूयन्त मृषा गिरः // 4 रमठान्हारहूणांश्च प्रतीच्याश्चैव ये नृपाः / अवर्षं चातिवर्षं च व्याधिपावकमूर्छनम् / तान्सर्वान्स वशे चक्रे शासनादेव पाण्डवः // 11 सर्वमेतत्तदा नासीद्धर्मनित्ये युधिष्ठिरे।। 5 तत्रस्थः प्रेषयामास वासुदेवाय चाभिभुः। प्रियं कर्तुमुपस्थातुं बलिकर्म स्वभावजम् / स चास्य दशभी राज्यैः प्रतिजग्राह शासनम् // 12 अभिहर्तुं नृपा जग्मुर्नान्यैः कार्यैः पृथक्पृथक्॥ / ततः शाकलमभ्येत्य मद्राणां पुटभेदनम् / धर्धनागमैस्तस्य ववृधे निचयो महान् / मातुलं प्रीतिपूर्वेण शल्यं चक्रे वशे बली // 13 / कर्तुं यस्य न शक्येत क्षयो वर्षशतैरपि // 7 स तस्मिन्सत्कृतो राज्ञा सत्कारार्हो विशां पते। / स्वकोशस्य परीमाणे कोष्ठस्य च महीपतिः / -328