________________ 2. 5. 18] महाभारते [2. 5.47 कञ्चिन्निद्रावशं नैषि कच्चित्काले विबुध्यसे / . अमात्यानुपधातीतान्पितृपैतामहाञ्शुचीन् / कच्चिच्चापररात्रेषु चिन्तयस्यर्थमर्थवित् / / 18 श्रेष्ठा श्रेष्ठेषु कञ्चित्त्वं नियोजयसि कर्मसु // 33 कञ्चिन्मन्त्रयसे नैकः कच्चिन्न बहुभिः सह। कञ्चिन्नोग्रेण दण्डेन भृशमुद्वेजितप्रजाः / कञ्चित्ते मत्रितो मत्रो न राष्ट्रमनुधावति // 19 राष्ट्रं तवानुशासन्ति मन्त्रिणो भरतर्षभ / / 34 कच्चिदर्थान्धिनिश्चित्य लघुमूलान्महोदयान् / / कञ्चित्त्वां नावजानन्ति याजकाः पतितं यथा / क्षिप्रमारभसे कर्तुं न विघ्नयसि तादृशान् // 20 उग्रप्रतिग्रहीतारं कामयानमिव स्त्रियः // 35 कञ्चिन्न सर्वे कर्मान्ताः परोक्षास्ते विशङ्किताः / कञ्चिद्धृष्टश्च शूरश्च मतिमा धृतिमाञ्शुचिः / सर्वे वा पुनरुत्सृष्टाः संसृष्टं ह्यत्र कारणम् // 21 कुलीनश्चानुरक्तश्च दक्षः सेनापतिस्तव // 36 कञ्चिद्राजन्कृतान्येव कृतप्रायाणि वा पुनः। कच्चिद्वलस्य ते मुख्याः सर्वे युद्धविशारदाः। विदुस्ते वीर कर्माणि नानवाप्तानि कानिचित् // 22 दृष्टापदाना विक्रान्तास्त्वया सत्कृत्य मानिताः // 37 कच्चित्कारणिकाः सर्वे सर्वशास्त्रेषु कोविदाः / कच्चिद्वलस्य भक्तं च वेतनं च यथोचितम् / कारयन्ति कुमारांश्च योधमुख्यांश्च सर्वशः // 23 संप्राप्तकालं दातव्यं ददासि न विकर्षसि // 38 कञ्चित्सहस्रैर्मूर्खाणामेकं क्रीणासि पण्डितम् / कालातिक्रमणाद्ध्येते भक्तवेतनयोभृताः / पण्डितो ह्यर्थकृच्छ्रेषु कुर्यान्निःश्रेयसं परम् // 24 भर्तुः कुप्यन्ति दौर्गत्यात्सोऽनर्थः सुमहान्स्मृतः // 39 कञ्चिदुर्गाणि सर्वाणि धनधान्यायुधोदकैः / कञ्चित्सर्वेऽनुरक्तास्त्वां कुलपुत्राः प्रधानतः / यत्रैश्च परिपूर्णानि तथा शिल्पिधनुधरैः / / 25 कच्चित्प्राणांस्तवार्थेषु संत्यजन्ति सदा युधि // 40 एकोऽप्यमात्यो मेधावी शूरो दान्तो विचक्षणः / कञ्चिन्नको बहूनान्सर्वशः सांपरायिकान् / / राजानं राजपुत्रं वा प्रापयेन्महतीं श्रियम् / / 26 अनुशास्सि यथाकामं कामात्मा शासनातिगः॥४१ कच्चिदष्टादशान्येषु स्वपक्षे दश पञ्च च / कच्चित्पुरुषकारेण पुरुषः कर्म शोभयन् / त्रिभिस्त्रिभिरविज्ञातैत्सि तीर्थानि चारकैः // 27 लभते मानमधिकं भूयो वा भक्तवेतनम् // 42 कच्चिहिषामविदितः प्रतियत्तश्च सर्वदा / कञ्चिविद्याविनीतांश्च नराज्ञानविशारदान / नित्ययुक्तो रिपून्सर्वान्वीक्षसे रिपुसूदन / / 28 यथाहँ गुणतश्चैव दानेनाभ्यवपद्यसे // 43 कच्चिद्विनयसंपन्नः कुलपुत्रो बहुश्रुतः। कच्चिदारान्मनुष्याणां तवार्थे मृत्युमेयुषाम् / अनसूयुरनुप्रष्टा सत्कृतस्ते पुरोहितः॥२९ व्यसनं चाभ्युपेतानां बिभर्षि भरतर्षभ // 44 कच्चिदग्निषु ते युक्तो विधिज्ञो मतिमानृजुः / कञ्चिद्भयादुपनतं क्लीबं वा रिपुमागतम् / हुतं च होष्यमाणं च काले वेदयते सदा // 30 युद्धे वा विजितं पार्थ पुत्रवत्परिरक्षसि // 45 कञ्चिदङ्गेषु निष्णातो ज्योतिषां प्रतिपादकः / कञ्चित्त्वमेव सर्वस्याः पृथिव्याः पृथिवीपते / उत्पातेषु च सर्वेषु दैवज्ञः कुशलस्तव // 31 समश्च नाभिशङ्कयश्च यथा माता यथा पिता // 46 कञ्चिन्मुख्या महत्त्वेव मध्यमेषु च मध्यमाः। कञ्चिद्व्यसनिनं शत्रु निशम्य भरतर्षभ / जघन्याश्च जघन्येषु भृत्याः कर्मसु योजिताः॥३२ / अभियासि जयेनेव समीक्ष्य त्रिविधं बलम् // 47 -296 -