________________ 1. 173. 1] সহসাব [1. 173. 24 173 अकृतार्था ह्यहं भर्चा प्रसवार्थश्च मे महान् / अर्जुन उवाच / प्रसीद नृपतिश्रेष्ठ भर्ता मेऽयं विसृज्यताम् // 13 राज्ञा कल्माषपादेन गुरौ ब्रह्मविदां वरे। एवं विक्रोशमानायास्तस्याः स सुनृशंसकृत् / कारणं किं पुरस्कृत्य भार्या वै संनियोजिता // 1 भर्तारं भक्षयामास व्याघ्रो मृगमिवेप्सितम् // 14 जानता च परं धर्म लोक्यं तेन महात्मना। तस्याः क्रोधाभिभूताया यदश्रु न्यपतद्भुवि / अगम्यागमनं कस्माद्वसिष्ठेन महात्मना। सोऽमिः समभवदीप्तस्तं च देशं व्यदीपयत् // 15 कृतं तेन पुरा सर्वं वक्तुमर्हसि पृच्छतः // 2 ततः सा शोकसंतप्ता भर्तृव्यसनदुःखिता। ___ गन्धर्व उवाच। कल्माषपादं राजर्षिमशपद्ब्राह्मणी रुषा // 16 धनंजय निबोधेदं यन्मां त्वं परिपृच्छसि / यस्मान्ममाकृतार्थायास्त्वया क्षुद्र नृशंसवत् / वसिष्ठं प्रति दुर्धर्षं तथामित्रसहं नृपम् // 3 प्रेक्षन्त्या भक्षितो मेऽद्य प्रभुर्भा महायशाः // 17 कथितं ते मया पूर्वं यथा शप्तः स पार्थिवः / तस्मात्त्वमपि दुर्बुद्धे मच्छापपरिविक्षतः / शक्तिना भरतश्रेष्ठ वासिष्ठेन महात्मना // 4 पत्नीमृतावनुप्राप्य सद्यस्त्यक्ष्यसि जीवितम् / / 18 स तु शापवशं प्राप्तः क्रोधपर्याकुलेक्षणः / यस्य चर्षेर्वसिष्ठस्य त्वया पुत्रा विनाशिताः। निर्जगाम पुराद्राजा सहदारः परंतपः // 5 तेन संगम्य ते भार्या तनयं जनयिष्यति / अरण्यं निर्जनं गत्वा सदारः परिचक्रमे / स ते वंशकरः पुत्रो भविष्यति नृपाधम / / 19 नानामृगगणाकीर्णं नानासत्त्वसमाकुलम् // 6 , एवं शप्त्वा तु राजानं सा तमाङ्गिरसी शुभा। नानागुल्मलताच्छन्नं नानाद्रुमसमावृतम् / तस्यैव संनिधौ दीप्तं प्रविवेश हुताशनम् // 20 अरण्यं घोरसंनादं शापग्रस्तः परिभ्रमन् // 7 .. वसिष्ठश्च महाभागः सर्वमेतदपश्यत। स कदाचिक्षुधाविष्टो मृगयन्भक्षमात्मनः / ज्ञानयोगेन महता तपसा च परंतप // 21 ददर्श सुपरिक्लिष्टः कस्मिंश्चिद्वननिर्झरे। मुक्तशापश्च राजर्षिः कालेन महता ततः / ब्राह्मणी ब्राह्मणं चैव मैथुनायोपसंगतौ // 8 ऋतुकालेऽभिपतितो मदयन्त्या निवारितः // 22 तौ समीक्ष्य तु वित्रस्तावकृतार्थौ प्रधावितौ / न हि सस्मार नृपतिस्तं शापं शापमोहितः / तयोश्च द्रवतोर्विपं जगृहे नृपतिर्बलात् // 9 देव्याः सोऽथ वचः श्रुत्वा स तस्या नृपसत्तमः / दृष्ट्वा गृहीतं भर्तारमथ ब्राह्मण्यभाषत / तं च शापमनुस्मृत्य पर्यतप्यभृशं तदा // 23 शृणु राजन्वचो मह्यं यत्त्वां वक्ष्यामि सुव्रत // 10 एतस्मात्कारणाद्राजा वसिष्ठं संन्ययोजयत् / आदित्यवंशप्रभवस्त्वं हि लोकपरिश्रुतः / स्वदारे भरतश्रेष्ठ शापदोषसमन्वितः // 24 अप्रमत्तः स्थितो धर्मे गुरुशुश्रूषणे रतः // 11 इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि शापं प्राप्तोऽसि दुर्धर्ष न पापं कर्तुमर्हसि / त्रिसप्तत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 173 // ऋतुकाले तु संप्राप्ते भास्म्यद्य समागता // 12 // समाप्तं चैत्ररथपर्व // - 230 -