________________ 1. 2. 12] आदिपर्व [1. 2. 41 यथा देशः स विख्यातस्त्रिषु लोकेषु विश्रुतः // 12 अहानि पञ्च द्रोणस्तु ररक्ष कुरुवाहिनीम् / / 26 ऋषय ऊचुः। अहनी युयुधे द्वे तु कर्णः परबलार्दनः / अक्षौहिण्य इति प्रोक्तं यत्त्वया सूतनन्दन / शल्योऽर्धदिवसं त्वासीद्गदायुद्धमतः परम् / / 27 एतदिच्छामहे श्रोतुं सर्वमेव यथातथम् // 13 तस्यैव तु दिनस्यान्ते हार्दिक्यद्रौणिगौतमाः। अक्षौहिण्याः परीमाणं रथाश्वनरदन्तिनाम् / प्रसुप्तं निशि विश्वस्तं जन्नुयौधिष्ठिरं बलम् / / 28 यथावञ्चैव नो ब्रूहि सर्वं हि विदितं तव / / 14 यत्तु शौनकसत्रे ते भारताख्यानविस्तरम् / सूत उवाच / आख्यास्ये तत्र पौलोममाख्यानं चादितः परम् // 29 एको रथो गजश्चैको नराः पञ्च पदातयः / विचित्रार्थपदाख्यानमनेकसमयान्वितम् / त्रयश्च तुरगास्तज्ज्ञैः पत्तिरित्यभिधीयते // 15 अभिपन्नं नरैः प्राज्ञैर्वैराग्यमिव मोक्षिभिः // 30 पत्तिं तु त्रिगुणामेतामाहुः सेनामुखं बुधाः / / आत्मेव वेदितव्येषु प्रियेष्विव च जीवितम् / श्रीणि सेनामुखान्येको गुल्म इत्यभिधीयते // 16 इतिहासः प्रधानार्थः श्रेष्ठः सर्वागमेष्वयम् // 31 त्रयो गुल्मा गणो नाम वाहिनी तु गणास्त्रयः / इतिहासोत्तमे ह्यस्मिन्नर्पिता बुद्धिरुत्तमा / स्मृतास्तिस्रस्तु वाहिन्यः पृतनेति विचक्षणैः // 17 स्वरव्यञ्जनयोः कृत्स्ना लोकवेदाश्रयेव वाक् // 32 चमूस्तु पृतनास्तिस्रस्तिस्रश्चम्वस्त्वनीकिनी। अस्य प्रज्ञाभिपन्नस्य विचित्रपदपर्वणः / अनीकिनी दशगुणां प्राहुरक्षौहिणी बुधाः // 18 भारतस्येतिहासस्य श्रूयतां पर्वसंग्रहः // 33 अक्षौहिण्याः प्रसंख्यानं रथानां द्विजसत्तमाः। पर्वानुक्रमणी पूर्वं द्वितीयं पर्वसंग्रहः / संख्यागणिततत्त्वज्ञैः सहस्राण्येकविंशतिः / / 19 पौष्यं पौलोममास्तीकमादिवंशावतारणम् / / 34 शतान्युपरि चैवाष्टी तथा भूयश्च सप्ततिः / / ततः संभवपर्योक्तमद्भुतं देवनिर्मितम् / गजानां तु परीमाणमेतदेवात्र निर्दिशेत् / / 20 दाहो जतुगृहस्यात्र हैडिम्बं पर्व चोच्यते / / 35 शेयं शतसहस्रं तु सहस्राणि तथा नव / ततो बकवधः पर्व पर्व चैत्ररथं ततः / नराणामपि पश्चाशच्छतानि त्रीणि चानघाः॥ 21 ततः स्वयंवरं देव्याः पाञ्चाल्याः पर्व चोच्यते॥३६ पञ्चषष्टिसहस्राणि तथाश्वानां शतानि च। क्षत्रधर्मेण निर्जित्य ततो वैवाहिकं स्मृतम् / पशोत्तराणि षट् प्राहुर्यथावदिह संख्यया // 22 विदुरागमनं पर्व राज्यलम्भस्तथैव च // 37 तामक्षौहिणीं प्राहुः संख्यातत्त्वविदो जनाः / अर्जुनस्य वने वासः सुभद्राहरणं ततः / यो वः कथितवानस्मि विस्तरेण द्विजोत्तमाः // 23 सुभद्राहरणादूचं ज्ञेयं हरणहारिकम् // 38 एतया संख्यया ह्यासन्कुरुपाण्डवसेनयोः / ततः खाण्डवदाहाख्यं तत्रैव मयदर्शनम् / अलौहिण्यो द्विजश्रेष्ठाः पिण्डेनाष्टादशैव ताः / / 24 सभापर्व ततः प्रोक्तं मन्त्रपर्व ततः परम् // 39 समेतास्तत्र वै देशे तत्रैव निधनं गताः / जरासंधवधः पर्व पर्व दिग्विजयस्तथा / नरवान्कारणं कृत्वा कालेनाद्भुतकर्मणा / / 25 पर्व दिग्विजयादूज़ राजसूयिकमुच्यते // 40 मिहानि युयुधे भीष्मो दशैव परमास्त्रवित् / ततश्चार्घाभिहरणं शिशुपालवधस्ततः / - 11 -