________________ 1. 133.9] महाभारते [1. 134.5 विवास्यमानानस्थाने कौन्तेयान्भरतर्षभान् // 9 आत्मना चात्मनः पञ्च पीडयन्नानुपीड्यते // 23 पितेव हि नृपोऽस्माकमभूच्छांतनवः पुरा / अनुशिष्ट्वानुगत्वा च कृत्वा चैनान्प्रदक्षिणम् / विचित्रवीर्यो राजर्षिः पाण्डुश्च कुरुनन्दनः // 10 पाण्डवानभ्यनुज्ञाय विदुरः प्रययौ गृहान् // 24 : स तस्मिन्पुरुषव्याने दिष्टभावं गते सति / निवृत्ते विदुरे चैव भीष्मे पौरजने तथा। / राजपुत्रानिमान्बालान्धृतराष्ट्रो न मृष्यते॥११ अजातशत्रुमामन्त्र्य कुन्ती वचनब्रवीत् // 25 : वयमेतदमृष्यन्तः सर्व एव पुरोत्तमात् / क्षत्ता यदब्रवीद्वाक्यं जनमध्येऽब्रुवन्निव / गृहान्विहाय गच्छामो यत्र याति युधिष्ठिरः // 12 त्वया च तत्तथेत्युक्तो जानीमो न च तद्वयम् // 26 तांस्तथावादिनः पौरान्दुःखितान्दुःखकर्शितः / यदि तच्छक्यमस्माभिः श्रोतुं न च सदोषवत् / उवाच परमप्रीतो धर्मराजो युधिष्ठिरः // 13 श्रोतुमिच्छामि तत्सर्वं संवादं तव तस्य च // 27 पिता मान्यो गुरुः श्रेष्ठो यदाह पृथिवीपतिः। * युधिष्ठिर उवाच / अशङ्कमानस्तत्कार्यमस्माभिरिति नो व्रतम् / / 14 विषादग्नेश्च बोद्धव्यमिति मां विदुरोऽब्रवीत् / . भवन्तः सुहृदोऽस्माकमस्मान्कृत्वा प्रदक्षिणम् / पन्थाश्च वो नाविदितः कश्चित्स्यादिति चाब्रवीत्॥ आशीर्भिरभिनन्द्यास्मान्निवर्तध्वं यथागृहम् // 15 जितेन्द्रियश्च वसुधां प्राप्स्यसीति च माब्रवीत् / यदा तु कार्यमस्माकं भवद्भिरुपपत्स्यते। विज्ञातमिति तत्सर्वमित्युक्तो विदुरो मया // 29 तदा करिष्यथ मम प्रियाणि च हितानि च // 16 वैशंपायन उवाच। ते तथेति प्रतिज्ञाय कृत्वा चैतान्प्रदक्षिणम् / अष्टमेऽहनि रोहिण्यां प्रयाताः फल्गुनस्य ते / आशीर्भिरभिनन्द्यैनाञ्जग्मुर्नगरमेव हि // 17 वारणावतमासाद्य ददृशुर्नागरं जनम् / / 30 पौरेषु तु निवृत्तेषु विदुरः सर्वधर्मवित् / इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि बोधयन्पाण्डवश्रेष्ठमिदं वचनमब्रवीत् / त्रयस्त्रिंशदधिकशततमोऽध्यायः // 133 // प्राज्ञः प्राज्ञं प्रलापज्ञः सम्यग्धर्मार्थदर्शिवान् // 18 - 134 विज्ञायेदं तथा कुर्यादापदं निस्तरेद्यथा / ___ वैशंपायन उवाच / अलोहं निशितं शस्त्रं शरीरपरिकर्तनम् / ततः सर्वाः प्रकृतयो नगराद्वारणावतात् / यो वेत्ति न तमानन्ति प्रतिघातविदं द्विषः / / 19 सर्वमङ्गलसंयुक्ता यथाशास्त्रमतन्द्रिताः // 1 कक्षनः शिशिरनश्च महाकक्षे बिलौकसः / श्रुत्वागतान्पाण्डुपुत्रान्नानायानैः सहस्रशः / न दहेदिति चात्मानं यो रक्षति स जीवति // 20 अभिजग्मुर्वरश्रेष्ठाश्रुत्वैव परया मुदा // 2 नाचक्षुर्वेत्ति पन्थानं नाचक्षुर्विन्दते दिशः / ते समासाद्य कौन्तेयान्वारणावतका जनाः / नाधृतिर्भूतिमाप्नोति बुध्यस्वैवं प्रबोधितः // 21 कृत्वा जयाशिषः सर्वे परिवार्योपतस्थिरे // 3 अनाप्तैर्दत्तमादत्ते नरः शस्त्रमलोहजम् / तैर्वृतः पुरुषव्याघ्रो धर्मराजो युधिष्ठिरः। श्वाविच्छरणमासाद्य प्रमुच्येत हुताशनात् // 22 विबभौ देवसंकाशो वज्रपाणिरिवामरैः // 4 चरन्मार्गान्विजानाति नक्षत्रैर्विन्दते दिशः / सत्कृतास्ते तु पौरैश्च पौरान्सत्कृत्य चानघाः / - 190 -