________________ 1. 116. 5] महाभारते . [1. 116. 31 प्रहृष्टमनसं तत्र विहरन्तं यथामरम् / कथं दीनस्य सततं त्वामासाद्य रहोगताम् / तं मायनुजगामैका वसनं बिभ्रती शुभम् // 5 तं विचिन्तयतः शापं प्रहर्षः समजायत // 20 समीक्षमाणः स तु तां वयःस्थां तनुवाससम् / धन्या त्वमसि बाह्रीकि मत्तो भाग्यतरा तथा। तस्य कामः प्रववृधे गहनेऽग्निरिवोत्थितः // 6 दृष्टवत्यसि यद्वक्त्रं प्रहृष्टस्य महीपतेः // 21 . रहस्यात्मसमां दृष्ट्वा राजा राजीवलोचनाम् / माधुवाच / न शशाक नियन्तुं तं कामं कामबलात्कृतः॥ 7 विलोभ्यमानेन मया वार्यमाणेन चासकृत् / तत एनां बलाद्राज्ञा निजग्राह रहोगताम् / आत्मा न वारितोऽनेन सत्यं दिष्ट चिकीर्षुणा॥२२ वार्यमाणस्तया देव्या विस्फुरन्त्या यथाबलम् // 8 कुन्त्युवाच / स तु कामपरीतात्मा तं शापं नान्वबुध्यत / अहं ज्येष्ठा धर्मपत्नी ज्येष्ठं धर्मफलं मम / माद्री मैथुनधर्मेण गच्छमानो बलादिव / / 9 अवश्यं भाविनो भावान्मा मां माद्रि निवर्तय // 23 जीवितान्ताय कौरव्यो मन्मथस्य वशं गतः। अन्वेष्यामीह भर्तारमहं प्रेतवशं गतम् / शापजं भयमुत्सृज्य जगामैव बलात्प्रियाम् // 10 उत्तिष्ठ त्वं विसृज्यैनमिमान्रक्षस्व दारकान् // 24 तस्य कामात्मनो बुद्धिः साक्षात्कालेन मोहिता। माधुवाच / संप्रमथ्येन्द्रियग्रामं प्रनष्टा सह चेतसा // 11 अहमेवानुयास्यामि भर्तारमपलायिनम् / स तया सह संगम्य भार्यया कुरुनन्दन / न हि तृप्तास्मि कामानां तज्येष्ठा अनुमन्यताम्॥२५ पाण्डुः परमधर्मात्मा युयुजे कालधर्मणा // 12 मां चाभिगम्य क्षीणोऽयं कामाद्भरतसत्तमः / ततो माद्री समालिङ्गय राजानं गतचेतसम्।। तमुच्छिन्द्यामस्य कामं कथं नु यमसादने // 26 मुमोच दुःखजं शब्दं पुनः पुनरतीव ह // 13 न चाप्यहं वर्तयन्ती निर्विशेषं सुतेषु ते। सह पुत्रैस्ततः कुन्ती माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ। वृत्तिमार्ये चरिष्यामि स्पृशेदेनस्तथा हि माम् // 27 आजग्मुः सहितास्तत्र यत्र राजा तथागतः // 14 तस्मान्मे सुतयोः कुन्ति वर्तितव्यं स्वपुत्रवत् / ततो भायब्रवीद्राजन्नार्जा कुन्तीमिदं वचः। मां हि कामयमानोऽयं राजा प्रेतवशं गतः // 28 एकैव त्वमिहागच्छ तिष्ठन्त्वत्रैव दारकाः // 15 राज्ञः शरीरेण सह ममापीदं कलेवरम् / तच्छ्रुत्वा वचनं तस्यास्तत्रैवावार्य दारकान् / दग्धव्यं सुप्रतिच्छन्नमेतदायें प्रियं कुरु // 29 हताहमिति विक्रुश्य सहसोपजगाम ह // 16 दारकेष्वप्रमत्ता च भवेथाश्च हिता मम / दृष्ट्वा पाण्डं च माद्रीं च शयानौ धरणीतले / अतोऽन्यन्न प्रपश्यामि संदेष्टव्यं हि किंचन // 30 कुन्ती शोकपरीताङ्गी विललाप सुदुःखिता // 17 वैशंपायन उवाच। रक्ष्यमाणो मया नित्यं वीरः सततमात्मवान् / इत्युक्त्वा तं चिताग्निस्थं धर्मपत्नी नरर्षभम् / कथं त्वमभ्यतिक्रान्तः शापं जानन्वनौकसः // 18 / मद्रराजात्मजा तूर्णमन्वारोहद्यशस्विनी // 31 ननु नाम त्वया माद्रि रक्षितव्यो जनाधिपः। इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि सा कथं लोभितवती विजने त्वं नराधिपम् // 19 / षोडशाधिकशततमोऽध्यायः // 116 // - 170 -