________________ 1. 96. 38] महाभारते [1. 97.5 भीष्मो नृपतिशार्दूल न्यवधीत्तस्य सारथिम् / / अम्बिकाम्बालिके भार्ये प्रादाद्धात्रे यवीयसे / अस्त्रेण चाप्यथैकेन न्यवधीत्तुरगोत्तमान् // 38 भीष्मो विचित्रवीर्याय विधिदृष्टेन कर्मणा // 52 कन्याहेतोर्नरश्रेष्ठ भीष्मः शांतनवस्तदा। तयोः पाणिं गृहीत्वा स रूपयौवनदर्पितः। जित्वा विसर्जयामास जीवन्तं नृपसत्तमम् / विचित्रवीर्यो धर्मात्मा कामात्मा समपद्यत // 53 ततः शाल्वः स्वनगरं प्रययौ भरतर्षभ // 39 ते चापि बृहती श्याम नीलकुञ्चितमूर्धजे / राजानो ये च तत्रासन्स्वयंवरदिदृक्षवः। रक्ततुङ्गनखोपेते पीनश्रोणिपयोधरे // 54 स्वान्येव तेऽपि राष्ट्राणि जग्मुः परपुरंजय // 40 आत्मनः प्रतिरूपोऽसौ लब्धः पतिरिति स्थिते / एवं विजित्य ताः कन्या भीष्मः प्रहरतां वरः / विचित्रवीर्यं कल्याणं पूजयामासतुस्तु ते // 55 प्रययौ हास्तिनपुरं यत्र राजा स कौरवः // 41 स चाश्विरूपसदृशो देवसत्त्वपराक्रमः। सोऽचिरेणैव कालेन अत्यनामन्नराधिप / सर्वासामेव नारीणां चित्तप्रमथनोऽभवत् / / 56 वनानि सरितश्चैव शैलांश्च विविधद्रुमान् // 42 ताभ्यां सह समाः सप्त विहरन्पृथिवीपतिः / अक्षतः क्षपयित्वारीन्संख्येऽसंख्येयविक्रमः / विचित्रवीर्यस्तरुणो यक्ष्माणं समपद्यत // 57 आनयामास काश्यस्य सुताः सागरगासुतः / / 43 सुहृदां यतमानानामाप्तैः सह चिकित्सकैः / स्नुषा इव स धर्मात्मा भगिन्य इव चानुजाः / जगामास्तमिवादित्यः कौरव्यो यमसादनम् // 58 यथा दुहितरश्चैव प्रतिगृह्य ययौ कुरून् // 44 प्रेतकार्याणि सर्वाणि तस्य सम्यगकारयत् / / ताः सर्वा गुणसंपन्ना भ्राता भ्रात्रे यवीयसे। राज्ञो विचित्रवीर्यस्य सत्यवत्या मते स्थितः / भीष्मो विचित्रवीर्याय प्रददौ विक्रमाहृताः॥ 45 ऋत्विग्भिः सहितो भीष्मः सर्वैश्च कुरुपुंगवैः // 59 सतां धर्मेण धर्मज्ञः कृत्वा कर्मातिमानुषम् / इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि भ्रातुर्विचित्रवीर्यस्य विवाहायोपचक्रमे / षण्णवतितमोऽध्यायः // 96 // सत्यवत्या सह मिथः कृत्वा निश्चयमात्मवान् // 46 विवाहं कारयिष्यन्तं भीष्मं काशिपतेः सुता। . वैशंपायन उवाच / ज्येष्ठा तासामिदं वाक्यमब्रवीद्ध सती तदा // 47 ततः सत्यवती दीना कृपणा पुत्रगृद्धिनी। मया सौभपतिः पूर्वं मनसाभिवृतः पतिः / पुत्रस्य कृत्वा कार्याणि स्नुषाभ्यां सह भारत // 1 तेन चास्मि वृता पूर्वमेष कामश्च मे पितुः // 48 धर्मं च पितृवंशं च मातृवंशं च मानिनी / मया वरयितव्योऽभूच्छाल्वस्तस्मिन्स्वयंवरे / प्रसमीक्ष्य महाभागा गाङ्गेयं वाक्यमब्रवीत् // 2 एतद्विज्ञाय धर्मज्ञ ततस्त्वं धर्ममाचर // 49 शंतनोधर्मनित्यस्य कौरव्यस्य यशस्विनः / एवमुक्तस्तया भीष्मः कन्यया विप्रसंसदि / त्वयि पिण्डश्व कीर्तिश्च संतानं च प्रतिष्ठितम् // 3 चिन्तामभ्यगमद्वीरो युक्तां तस्यैव कर्मणः // 50 यथा कर्म शुभं कृत्वा स्वर्गोपगमनं ध्रुवम् / .. स विनिश्चित्य धर्मज्ञो ब्राह्मणैर्वेदपारगैः / / यथा चायुध्रुवं सत्ये त्वयि धर्मस्तथा ध्रुवः // 4 / अनुजज्ञे तदा ज्येष्ठमम्बां काशिपतेः सुताम् // 51 वेत्थ धर्मांश्च धर्मज्ञ समासेनेतरेण च / - 146 -