Page Text
________________ धातु प्रदीपः। 151 पार तीर कर्मसमाप्तौ / 354:355 / पारयति / तीरयति / पुट संसर्गे / 356 / पुटयति / अपुपुटत् / अन्यत्र पुटति / कत्र शैथिल्ये / 357 / कत्रयति / कात्रेयकः / (6) प्रातिपदिकाद् धात्वर्थे बहुलमिष्टवच्च / प्रातिपदिकाहात्वर्थे णिज् भवति / तस्मिंश्च णिचि इष्ठवत (44) कार्यमतिदिश्यते / पटुमाचष्टे करोति वा पटयति / अपीपटत् / लघयति / अलौलघत् / परत्वाद् वृधौ सतायां सन्धाक्षरलोप इति अनग्लोपित्वम् / केचित् पुनर्नाग्लीप इत्यत्र (7 / 4 / 2) अगिति प्रत्याहारग्रहणसामर्थ्यादकताया. मेव वृद्धौ सन्वाक्षरलोप इत्यग्लोपित्वे टिलोपमिच्छन्ति / तमते चापपटत अललघदिति भवति। आशिषं करोति आशिषयति। प्रकृत्यैकाजिति (6 / 4 / 163) प्रकृतिभावान टिलोपः / पठन्तमाचष्टे पठयति / युवानमाचष्टे यवति / स्रग्विणमाचष्टे स्रजयति। स्थिरमाचष्टे स्थापयति / बाहुल्याद वृद्धाभावे स्थ पयति च। कुमारीमाचष्टे कुमारयति / खट्टयति / (45) ... (7) तत्करोति तदाचष्टे / यद्यप्यनेन वाक्यार्थों निर्दिश्यते तथाप्याख्यातार्थस्य प्राधान्यात् प्रधानमाख्यानं करणं वेति तस्यैव प्रत्ययार्थत्वम् / परिशिष्टस्तु प्रकृत्यर्थ इति द्वितीयान्तात् प्रत्ययः / तथाचैवोदाहृतम् / ___(8) तेनातिकामति / अखेनातिकामति अश्खयति / हस्तिनातिकामति हस्तयति। .... __(9) धातुरूपञ्च / धातुः खेन रूपेणावतिष्ठते / बहुलवचनानुवृत्तेः कल्लुक प्रकृतिवच्च कारक भवति / सीताहरणमाचष्टे सीतां हारयति / कंसवधमाचष्टे कसं घातयति / पाख्यानात् कदन्तात् तदाचष्ट इति कल्लुक् प्रकृतिप्रत्यापत्तिः प्रकृतिवच्चकारकमित्यनेन (3 / / 26, वा) चायमर्थों दर्शितः / (44) इष्टवत्कार्यं टिलोपदिकम्। णाविष्ठवत् प्रातिपदिकस्य पुवावरभावटिलोप-यणादिपरप्रादि विमतोलुक्कन्विध्यर्थमिति ( 6 / 4 / 155, वार्तिक)। ' (45) पटौमाचष्टे पटयति। बहुलवचनादिति अधिकः पाठोऽव दृश्यते गधपुस्तकयोः। /
| SR No. | 004319 |
| Book Title | Dhatupradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Srishchandra Chakravarti |
| Publisher | Varendra Research Society |
| Publication Year | 1919 |
| Total Pages | 166 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |