________________ * 202 ] बीशान्तिनाथमहाकाव्ये विमलं यत् सिप्रायाः-सिप्राजलोज्झितं सैकतम् “पुलिनं तज्जलोजिमतं सैकतम् " इति हैमः / सत्रोदितस्य प्ररूढस्य आयतस्य दीर्घस्य, महत इत्यर्थः बद्रुमस्य सन्निधिम् बाश्रितो प्राप्ती सहचरौ सखायौ तौ अमरदत्तमित्रमुदौ श्रुतखेलया-श्रुता प्रसिद्धा खेला क्रीडा-'क्रीडा तेला च कूर्दनमि' त्यमरः। सया कनकमोहिकया गुलिकाविशेषण तत्र वषौं, मिलतः सङ्गच्छेताम् , कित्यैतिथे / मिलितो तो कनकमोहिकया क्रोडाचक्रतुरित्यर्थः // 42 // તે ઋતુમાં સ્વચ્છ સિપ્રા નદીના વિશાલ કાંઠે ઉગેલા ઊંચાવદ વૃક્ષની પાસે રહેલા તે બન્ને મિત્રો માહિદંડી નામે પ્રસિદ્ધ રમત કરતા ભેગા થયા 42 नृपसुते प्रणुदत्यपि मोहिकां, सुहृदि चाभ्युपगच्छति साऽविशत् / वटमहीरुहलम्बिशवानने, तदपि सोअप जहास च मित्रमुत् // 43 // ..... नृपसुते अमरदत्ते मोहिका कनकमोहिका प्रणुदति प्रक्षिपत्यपि, सुहृदि मित्रे मित्रमुदि अभ्युपगच्छति गृहति च, सा कनकमोहिका वटमहोरुहलम्बिशवानने / वटमहीरुहे लम्बिनः, लम्बमानस्य शवस्य मृतकस्यानने मुखे, अविंशत् प्रविष्टा / तदृष्टवेतिशेषः / नृपसुतोऽपि सोऽपि जहास हसितवान् / क्रोडायां विच्छित्तिविशेषोपलब्धेरिति भावः // 43 // . રાજપુત્રે મોહિદંડીની રમત-રમતાં મેહી ફેકતે છતે ને મિત્રે તે પકડવા છતાં છટકીને તે મહિ વડ વૃક્ષ ઉપર લટકતા શબના મોઢામાં પેસી ગઈ ત્યારે મિત્રમુદ્દ હસવા લાગે 43 कुणप आह च मित्रमुदाह्वयं, परिहसन्तमिमं ननु मा हसीः / कतिपयेषु दिनेषु गतेष्वियं, तव मुखेऽपि ममेव पतिष्यति // 44 // कुणपः शवः परिहसन्तमिम मित्रमुदाह्वयं मित्रमुन्नामानमाह च, किमित्याह-नन्वित्यक्षमायां मा हसीन हस, कुत इत्याह-कतिपयेषु दिनेषु गतेषु व्यतीतेषु तव मुखेपि, मम इव मम मुखे इव, यथा मम मुखे अपतत्तथेत्यर्थः / इयं कनकमोहिका पतिष्यति, अस्याऽन्यदापदि कृतो हासः स्वापदे कल्पते इति भावः // 44 // ત્યારે તે શબે હસતા મિત્રમંદને કહ્યું કે હસો નહી, કેટલા દિવસ ગમે છતે મારી જેમ તમારા મુખમાં પણ આ પડશે. 44 तदथ सस्य वचो विनिशम्य सो-ऽप्यमरदत्तमभाषत भीतिभृत् / कृतमनेन च खेलनकेन नौ, सदनमेव सखे ! लघु यावकः // 45 // अथ शववचनानन्तरं, तस्य शवस्य तत्पूर्वोक्तं वचः विनिशम्य श्रुत्वा भीतिं बिभर्तीति स भीतिभृत् भीतः सोऽपि मित्रमुदपि अमरदत्तमभाषत किमित्याह-कृतमिति / नौ आवयोः अनेन खेलनकेन खेलनमेव खेलनकं तेन क्रीडयेत्यर्थः, कृतमलम् , न क्रोहनोयमित्यर्थः / तर्हि किं कर्त्तव्यमित्याह-सखे ! सदनं गृहं प्रत्येव लघु शीघ्रम् , “जवोऽथ शीघ्रं त्वरितं लघु " इत्यमरः / यावका योता;