Page Text
________________ * ॐ अहम् * // अथ अष्टमः सर्गः // भवरुजापगमाय शमौषधं, सुलभ मेव, दिदेश गतस्पृहः / जगति यः स पुनस्त्रिजगद्भिषग् , भवतु शान्तिविभुभवतां श्रिये // 1 // अथाष्टमसर्गप्रारम्भे वर्णनीयचरित्रनायकमेवोपस्थितत्वात्स्वेष्टत्वाच्च प्रकृते स्वस्याप्युपकारको यथा स्यादिति सर्वजगदुपकारकत्वेन स्तौति य इति / यः गतस्पृहः गता विशिष्टज्ञानादिना विनष्टा दूरीकृता वा स्पृहा इच्छा, उपलक्षणत्वाद्रागादियस्य येन वा स गतस्पृहः वीतरागः, यो हि वीतरागस्तस्य न कदापि स्वार्थे अभिनिवेशः स्वार्थस्य नितरामभावात् किन्तु परार्थ एव, सातिशयितकरुणायाः उपयोगवन्ध्याया असम्भवात्तदाह-जगति विश्वे भवरुजापगमाय-भवस्य रुजा कर्मात्मकभावरोगः "रोगो रुजा इति हैमः " भव्याङ्गिसम्बन्ध्यपि आधारे आधेयकर्मोपचारात् / यद्वा भवे रुजा रोगः रागादिः मानसिकाधिव्याधिकारित्वात् परम्परया लौकिकपीडाकरत्वाच्च चमणि व्याघ्रो हत इतिवत् भवे इति निमित्तसप्तमी तथा च भवहेतुका रुजा रोगः अथवा भव एव रुजा, जीवानां हि भवावधिरेव रोगादिसम्भव इति भवे तदुपचारः तस्या अपगमाय नाशाय, शमः रागद्वेषाद्युपशमः स एव औषधम् औषधान्तरेण रागादिनाशस्यासम्भवात् , सुलभम् नत्वौषधान्तरवत्पराधीनत्वाद् व्याधिना प्राप्यत्वाच्च स्वाधीनत्वात् मनोनिरोधमात्रजन्यम् शमौषधन्तु मनोनिरोधश्चाभ्यासवैराग्याभ्याम्, तयोश्चात्मव्यापाराधीनत्वमिति संयमवतो न तदुलभमिति भावः, दिदेशः उपदिष्ट. वान् / एतेन तस्य भिषगन्तरवैलझण्यमुक्तम् , लोकिको हि भिषग नैकेन सुलभेन लौकिकमपि रोगमौषधेन व्याहन्तुमीशः, स्वयमेव च भवरोगाक्रान्तत्वात्कुतोऽन्यदीयभवरोगौषधं दिश्यात् / अयं तु स्वयं ताश रोगमुक्त: अलौकिकस्य दुश्चिकित्स्यस्यापि भवरोगस्य सुलभमेकमेव चौषधं देष्टुं प्रमुरिति भावः देष्टुमीष्ट इति / स, पुनरिति वाक्यालङ्कारे। त्रिजगद्भिषक-त्रीणि च तानि जगन्ति च त्रिजगन्ति तेषां तद्गतजीवानां भिषग्वैद्यः, वैद्यान्तरन्तु अन्यवैद्यस्तु यस्यकस्यचिदेव प्राणिनो रोगस्य भिषग अयन्तु त्रिजगतामेव भवरोगाकान्तत्वात्तेषाञ्चकमात्रसुलभशमरूपौषधदेशकः इति प्रसिद्धाश्विनीकुमारधन्वन्तर्यादिभ्यो व्यतिरेकः / शान्तिविमुः वर्णनीयचरित्रनायकत्वेन दृष्टिगोचरः श्रीशान्तिनाथः प्रभुः, भवतां पठितृश्रोतणाम् , श्रिये भवतु / यो हि त्रिजगद्भिषक ततो भवतां श्रीलाभोऽवश्यमाशास्य इति भावः / अत्र सर्गे प्रायः द्रुतविलम्बितं छन्दः, तल्लक्षणं यथा “द्रुतविलम्बितमाह-नभौ भरौ" इति // 1 // જેણે વીતરાગ સંસારમાં ભવરૂપી રોગની શાંતિને માટે સમરૂપી સુલભ ઔષધની દેશના આપી હતી તે ત્રણે જગતના વૈદ્ય શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન તમારા કલ્યાણ માટે થાવ.
| SR No. | 004313 |
| Book Title | Shantinath Mahakavyam Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaydarshansuri |
| Publisher | Nemidarshan Gyanshala |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 29 MB |