________________ 1.] श्रीशान्तिनावपहाकाव्ये असो घनदोऽपि च वृत्तसंगतम् “यद्येव विधिना लिखितम्" इत्यादि पूर्वश्लोकार्य चिन्तवन् “ग ऽवटो मुवि श्वभ्रे" इत्यमरोक्तेः भवटस्य गर्तस्य भित्तितटस्यान्तर्मध्ये, द्वारमझिपवमान दृष्टा, एणोघः तृणसमूहैः पिहितमाच्छादितं तद् द्वारं मन्दमन्दम् अविशत् प्रविशति स्म // 72 // તે ધનદ પણ અવસરચિત વાત વિચારતે વિચારતે કુવાની ભીંતની અંદર દ્વારને જોઈ ઘાસ હાલા તેમાં ધીમે ધીમે પેયો, 72 ग्रावबद्धपदमानपदव्या, सोऽवतीर्य शनकैरपि तत्र / शून्यपत्तनमवैक्षत रम्यं, देवसद्मसुषमारमणीयम् // 73 // स धनदः, प्राव्णा पाषाणेन बद्धया, पदमात्रं मानं परिमाणं यस्यास्तया पदव्या पथा, शनकैः शनैः अवतीय, तत्रापि देवसम्मनः देववेश्मनः “वेश्म सब निकेतनमित्यमरः / सुषमा इव सुषमा अतिशायिनी शोभा “सुषमा साऽतिशायिनी" इति हेमः, तया रमणीयमतः स्वर्गस्य सुषमा परमशोभेव रमणीयमत एव रम्यं शून्यं विजनं पत्तनं नगरमवैशत // 73 // પત્થરથી બંધાયેલા પગ પ્રમાણ માગે તે ધીમેથી નીકળી ત્યાં દેવ ભવનની પરમશોભાથી શોભત सभ्य शून्य नगरने युः // 7 // चित्तरागमुपरागसमेते, चारुचित्रमकरन्दरसाढ्ये / पुण्डरीकमनुकुर्वति लक्ष्म्या, यत्र दृष्टिमधुपी विनिविष्टा // 74 // - परागेण रञ्जनद्रव्येण समेते युक्ते, अथ च उ इति वितर्के, परागेण रजसा समेते, चारुचिप्राणि एव मकरन्दरसः तेन आढ्ये समन्विते पूर्ण वा, लक्ष्म्या शोभया, पुण्डरीकं कमलम् , अनुकुवैति सहशे, यत्र पत्तने दृष्टिरेव मधुपी भ्रमराङ्गना सा उपविष्टा लग्ना अत एव चित्तरागं चित्तस्य राग आसक्तिः प्रीतिर्वा यतस्तत्तादृशम्, पत्तनमिति पूर्वेणान्वयः / (रूपकश्लेषानुप्राणितोपमालङ्कारः) / / 74|| कालिमानमपनेतुमिवान्तः-स्थायिनं कलयितुं स्थिरतां वा / ईदृशं क्वचन किञ्चन रम्यं, नात्र भावि वसुधासरसीह // 75 // पुण्यमन्त्रपरिपाकवशेन, स्तम्भिता निगडिता किमु बद्धा / कुर्वती मतिमतामिति तक, नेहते स्म परमीक्षितुमेव / / 76 / / (त्रिभिर्विशेषकम्) यत्र विनिविष्टा दृष्टिमधुपी, अन्तः स्थायिनं कनीनिकागतं कालिमानं कृष्णताम् अपनेतुं दूरीकतुमिव स्थिरता वा कलयितुं प्राप्तुमिव, दृष्टेः स्वभावतश्चन्चलत्वादिति भावः / कृष्णतायाः अपनवनं पत्तनरागासङ्गात्, स्थिरताया आकलनं च तदधिक दर्शनीयवस्त्वन्तराभावादिति भावः / अत्र इह वसुधारूपे सरसि तडागे, क्वचन कुत्रापि, ईदृशम् रम्यं किञ्चन किमपि, न भावि संभवि, इतीति शेषः // 75 // पुण्यस्य पुण्यजनकस्य पवित्रस्य मन्त्रस्य परिपाकः परिणामस्त्रदशेन स्तुम्भिता निगडिता शृङ्खलिता, किमु वितर्के किमु-किम् , बदा नियन्त्रिता ? इति इत्थं मतिमतां