Page Text
________________ उन्मार्गक्रियातिरस्कारस्थौचित्यम् 295 . व्याख्या-सम्यक्त्वसमो न गुणः-सम्यक्त्वसमानो गुणो नास्ति / तत्र हेतुमाह-यद्यस्मादेकाक्यपि-अन्यसहायनिरपेक्षोऽपि मुक्तिपथो-मोक्षमार्गो भवति / स सम्यक्त्वगुणश्चारित्रसापे. क्षस्तु तत्क्षणमेव मुक्तिप्रापको भवति, सम्यक्त्वाविनाभाविचारित्रद्वारा मोक्षप्रापक इत्यर्थः / अतस्तदपि मोक्षमार्गः / अत एव श्रावकसंविमपाक्षिकधर्मावपि मोक्षमार्गतया प्रागुपदर्शितौ / तथा मिथ्यात्वसमो दोषो नास्ति / तत्रोऽपि हेतुमाह-यद्-यस्मादेकोऽपि भवमार्गः-संसारमार्गः, सर्वगुणानां दोषतया परिणमने सामर्थ्यात् / यौ तु मिथ्यादृक्सम्यग्दृशौ सम्यक्त्वामिमुखमिथ्यात्वाभिमुखौ, तौ च क्रमेण सम्यग्दृमिथ्यादृशाविवावसातव्यौ / यथा मार्गान्मार्गाभिमुखौ मार्गोन्मार्गगामिनावि(वे)व फलतः साम्यादिति गाथार्थः // 120 / / अथ मिथ्यात्वोपहतक्रियो संसारमार्गत्वेनोत्पथक्रिया भवति, तस्याश्वावज्ञाकरणं साधूनामुचितमनुचितं वा ? इति शङ्कायामाह॥ उप्पहकिरिआवण्णा अविणाभूआ य मग्गवण्णेणं / मग्गुवएसी अरहा पसंसिओ मग्गणिरएणं // 121 // ___व्याख्या-उत्पथक्रिया-उन्मार्गक्रिया, सा चोन्मार्गगामिनां शाक्यादीनां निजनिजमार्गत्वेनाभिमतधार्मिकानुष्ठानरूपा, तस्याश्वावज्ञा-दूषणोद्भावनेन तिरस्करणं, सा च किम्भूता? अविनाभूता केन ?, मार्गवर्णेन-मार्गश्लाघया, मार्गश्लाघामन्तरेणोन्मार्गावज्ञा न भवतीत्यर्थः / यथा अधर्मदूषणोद्भावनं धर्मगुणकीर्तनमन्तरेण न भवति, मागोन्मार्गयोः परस्परं प्रतिपक्षभूतत्वात् / अत एव तयोर्भावरूपयोभिन्नाधिकरणत्वमेव / एतेन सर्वाश्रवपरिजिहीर्पूणां श्रावकाणां यत् किश्चित् पृथिव्याद्यारम्भादिकं - વૃ –સમ્યકત્વ સમાન ગુણ નથી. તેમાં હેતુ કહે છે-જે માટે એક બીજાની સહાય વગર પણ મોક્ષમાર્ગ છે. તે સ ત્વગુણુ ચારિત્રસહિત હોય તો તરત જ મુક્તિ પમાડનાર થાય છે. સમ્યકત્વ સહચરિત ચારિત્રદ્વારા મોક્ષપમાડનાર, આથી તે પણ મોક્ષમાર્ગ. આથી જ શ્રાવક-સંવિગ્નપાક્ષિક બંને ધર્મો મોક્ષમાર્ગ પણે પૂર્વે દર્શાવ્યા. તથા મિથ્યાત્વ સમાન દોષ નથી. તેમાં હેતુ કહે છેજે માટે એકલો ૫ણ સંસારમાર્ગ છે. કારણુ-સધલા ગુણને દોષપણે પરિણુમાવવામાં સમર્થ છે. અને જે બે સમ્યક્ત્વસમ્મુખ મિથ્યાદષ્ટિ અને મિથ્યાત્વસમ્મુખ સભ્યગ્દષ્ટિ તે બંને અનુક્રમે સમ્યગ્દષ્ટિ-મિથ્યાદષ્ટિ સરખા જાણવા. જેમ માર્ગસમુખ અને ઉભાગ સમુખ બંને માર્ગગામિ અને ઉન્માર્ગગામિ જેવા હોય છે. કારણુ-ફલ સરખું છે. 120 || હવે મિથ્યાત્વથી હણાએલી ક્રિયા સંસારનો માર્ગ હોવાથી ઉત્પથક્રિયા થાય છે. તેની અવજ્ઞા કરવી એ સાધુઓને ઉચિત કે અનુચિત ? આવી શંકા થએ છતે કહે છે - મૂલનો અર્થ - ઉપથ ક્રિયા-ઉન્માર્ગની ક્રિયા તેની અવજ્ઞા, જિનશાસનની લાધાવિના થાય નહિ. જિનશાસનના માર્ગને ઉપદેશક એવા અરિહંતને પ્રશસ્યો. કોણે? જિનશાસનના માર્ગ–અનુષ્ઠાનને વિષે તત્પર હેય તેણે. વૃન્યર્થ-ઉત્પથકિરિયા એટલે ઉન્માર્ગની કિરિયા અને તે ઉન્માર્ગગામિ જે બૌદ્ધ આદિ, તેઓની પોતપોતાના માર્ગ પણે માન્ય ધાર્મિક અનુષ્ઠાનરૂપ છે. તેની અવજ્ઞા-દેષ ઉપજાવી તિરસ્કાર કરવો તે તે અવિનાશ્વત છે. એટલે સહચારિણી છે. કોની સાથે ? માર્ગની પ્રશંસા સાથે. માની પ્રશંસાવિના ઉન્માર્ગની
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |