Page Text
________________ सर्व-शतकवृत्तौ / धनापहारस्याप्यनुमोदनीयत्वापत्तेः / अथ प्रसङ्गतोऽनुमोदनीयव्यापकभूतस्य प्रशंसनीयस्य स्वरूपमाह'पसंसणिज्जं तु' तिं प्रशंसनीयं तु इतरदपि-स्वरूपतः स्वामिमतप्रसाधकादतिरिक्तमपि स्यात् / अपिशब्दात् यदनुमोदनीयं तत् प्रशंसनीयं तु भवत्येवेति सूचितमिति गाथार्थः / / 61 // ___अथ सूचीकटाहन्यायेन प्रथमं प्रशंसायाः स्वरूपमाह॥ णिअकज्जाइणिमित्तं संतासंतगुणदोसदीवणयं / परसक्खिों पसंसा इट्ठमणिट्ठ' च तश्विसओ // 62 / / व्याख्या–निजम्-आत्मीयं कार्य-चिन्तितप्रयोजनं तदादौ यस्य तनिमित्तं-तदर्थ, सदसद्गुणदोषदीपनक-सन्तश्चासन्तश्च सदसन्तः, गुणाश्च दोषाश्च गुणदोषाः, सदसन्तश्च ते गुणदोषाश्चेति विग्रहः, तेषां दीपनम्-उद्भासनं तदेव दीपनकं, परसाक्षिकम्-आत्मव्यतिरिक्तजनसाक्षिकं साक्षात् परम्परया वा समीहितकार्यकर्तुर्यथाऽवगमो भवति तथेयर्थः। तदवगमनमन्तरेण समीहितकार्यासिद्धेः / तत्र गुणदीपनकं तावत्-भवन्तो महानुभावाः परेषां निग्रहानुग्रहकरणसमर्था इत्यादिवचोमिः / तथा दोषोद्भासनं तत्प्रतिपक्षभूतस्यावसातव्यम् / तस्य दोषोद्भासनेन प्रशंसनीयस्य प्रशंसा भवति, तम्य हर्षहेतुत्वेनोभयत्र साम्यात् / अत एव 'यस्त्वय्यपि दधौ दृष्टि-मुल्मकाकारधारिणीम् / तमाशुशुक्षणिः साक्षादालप्यालमिदं हि वा' / / इति श्रीवीतरागस्तोत्रे (प्र० 15 श्लो० 4) क्वचिद् भक्तस्याऽपि दोषोद्भावनेन प्रशंसनीयस्य प्रशंसा भवति / यथा-ये त्वां स्तुवन्ति परदूषणघोषणाभि-स्ते जाड्यकश्मलधियः परमार्थवन्ध्याः / एषोऽपि પિતાના ધનને અ૫હાર પણ અનુમોદનીય પ્રાપ્ત થશે. હવે પ્રસંગથી અનુમોદનીયનું વ્યાપકરૂ૫ પ્રશંસનીયનું સ્વરૂપ કહે છે-પ્રશંસનીય તો ઇતરણ-સ્વરૂપથી પોતાને ઇષ્ટ સાધનથી બીજું પણ હોય. અપિ શબ્દથી જે અનુમોદનીય તે પ્રશંસનીય તે હેાય છે જ, એ સૂચવ્યું. આ પ્રમાણે ગાથાર્થ 61 હવે સૂચીકટાહ-ન્યાયથી પ્રથમ પ્રશંસાનું સ્વરૂપ કહે છે - મૂલને અર્થ–પતનાં કાર્ય કરવાનઈ કારણ છતા અનઈ અણુછતા ગુરુ અનઈ દોષ તેહનું दीवणयं दीपाव-प्रगट 42. ५२नी सामि प्रशस। जी. तुमे। महानुभाव 527 ३२वान समर्थ. સમ્યગ્રષ્ટિનું ધર્માનુષ્ઠાન માત્ર જિનની આજ્ઞા સહિત તે વલ્લભ, અનઈ બીજું જિનાજ્ઞારહિત નામયિકે ધર્માનુષ્ઠાન તે અનિષ્ટ તે પ્રશંસાનો વિષય છે 62 !! વૃત્તિને અર્થ-નિજ-પોતાનું કાર્ય–ચિંતવેલું પ્રયોજન તે વિગેરે તે નિમિત્તે-તે માટે છતા અને અછતા રે ગુણદોષ તેઓનું દીપન-પ્રકાશન પરસાક્ષિક-પિતાથી અન્ય જનની સાક્ષિએ સાક્ષાત અથવા પરંપરા ઇષ્ટકાર્ય કરનારને જે પ્રકારે બંધ થાય તે પ્રકારે. કારણ તે જ્ઞાન વગર ઇછિત કાર્યની સિદ્ધિ નથી. તેમાં ગુણદીપન-આ૫ મહાનુભાવ બીજાઓને નિગ્રહ-અનુગ્રહ કરવામાં સમર્થ છો ઇત્યાદિ વચને વડે, તથા દેદભાસના-તેના વિધિનું સમજવું. તેના દોષ પ્રગટ કરવાથી પ્રશંસનીયની પ્રશંસા થાય છે. કારણ તેને આનંદને હેતુ હોવાથી. બંને સ્થાને સરખાપણું છે. આથી જ-' જે આપના ઉપર ઉમુક-બળતું. લાકડું તેના આકારને ધારણ કરનારી એવી દૃષ્ટિ-આંખને ધારણ કરે છે. તેને અગ્નિ (બાળો એવું બોલવા જતાં) અથવા એ સાક્ષાત બલવાથી સય" ' આ પ્રમાણે વીતરાગ તેત્રમાં છે,
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |