Page Text
________________ 146 सर्व-शतकवृत्तौ - उभयथाऽपि प्रवचनमर्यादामङ्गः / यतः प्रथमविकल्पे केवलिनोऽनाभोगसिद्धिः, छद्मस्थसंयतस्य विनापवादमनाभोगेनैव जीवघोतस्य प्रवचने भणितत्वात् / आभोगे च सति छद्मस्थवत् केवल्यप्यसंयतो भवेत् / द्वितीये, सर्वस्याऽपि संयतस्यासंयतत्वं स्यात् , विनाऽपवादं ज्ञात्वा जीवघातको यद्यसंयतो न भवेत् तर्हि असंयतत्वमुच्छिन्नसंकथमेव भवेत् / तस्माद् यथा केवलिनो जीवघातसिद्ध्यर्थं छद्मस्थानां जीवघातो रागद्वेषजन्यः , केवलिनस्तु रागद्वेषाभावाजन्य इत्येकमेव कार्य परस्परं प्रतिपक्षभूतकारणद्वयजन्यमभ्युपगतम् , तथा केवलिनः संयतत्वसिद्ध्यर्थं छद्मस्थानामनाभोगो ज्ञानावरणीयकर्मजन्यः केवलिनस्तु अवश्यभाविजीवघातावसरे ज्ञानावरणीयाभावजन्यः इत्यपि कल्पनीयम् , भवत्कल्पनाया इहाप्यनिवार्यत्वात् / तथा चलोपकरणतयाऽशक्यपरिहारेण केवलिनोऽपि जीवघातो भवतीति भवत्कल्पितं सुस्थं स्यात् , जीवघातकारणस्यानाभोगस्य सत्त्वात् / ननु भो! केवलिनो जीवघातो रागद्वेषाभावजन्य इति न ब्रमः, किन्त्ववश्यभावित्वेन स्वत एव जायते इति चेत्सत्यम् , तर्हि अनाभोगोऽपीत्थमेवाऽऽस्तां युक्तेस्तौल्यात् आकस्मिककार्याभ्युपगमेऽपसिद्धान्ताच्च, जैनानां कार्यमात्रस्य कालादिपञ्चसमवायजन्यत्वेनाङ्गीकारात् / किश्च-केवलिनोऽपि जीवघातो. भवतीति वचनं दत्ताजल्येव सम्पन्नं, तथाभूतस्य जीवघातस्य केवलिकर्तृकत्वासम्भवात् / अथ केवलिः शरीराज्जायमानत्वेन तथाव्यपदेश इति चेत् , तर्हि शैलेश्यवस्थायामपि अयोगिकेवलिशरीराज्जायमानो मशकादीनां प्राणत्योगः अयोगिकेवलिकर्तृकत्वेन व्यपदेष्टव्यः प्रसज्येत / किञ्च-छद्मस्थानामपि जीवघातोऽवश्यभावित्वेन स्वभावतो जायमानो वक्तव्याहः स्यात् , समाने कार्ये एकं सहेतुकम् अपरं च નહીં, તઉ કેવલી અતિહિં જ. એ મુગ્ધજનની કલ્પના પણિ પરાકરણ કરી. આભોગમૂલક આભેગપૂર્વક છવધાતે અપ્રમત્તસંયતને પર્ણિ અસંયત પર્ણિ માનવાથી. કેવલી છ છવધાતે પણ વધક નહી તે મ્યું ? છદ્મસ્થની પરઈ છવઘાતકપર્ણિ? અથવા છદ્મસ્થપણિ અહિંસક હું કેવલીની પરે છવઘાતક પણિ? ઈમ બિહું પ્રકારે પણિ પ્રવચનમર્યાદાને ભંગ હઈ. જે માટે પ્રથમ વિકપે, કેવલીને અજાણપણની સિદ્ધિ હુઈ છદ્મસ્થસંયતને અપવાદ વિના અનાભોગે જ છવધાતને પ્રવચન વિષે કલ્લાપણુથી. આભોગથિકે તે છદ્મસ્થની પરે કેવલી અસંયત ઈ. બીજે પક્ષે તે, સર્વે સંયતને અસંયતાપણું થાઈ અપવાદ વિના જાણીને જીવહિંસક પણિ જઉં અસંયત ન હુઈ, તઉ અસંયતપણું ઉચ્છિન્નસ કંથ જ હુઈ ? તે માટે જિમ કેવલીને છવઘાતની સિદ્ધિને અર્થે છદ્મસ્થને જીવઘાત તે રાગદ્વેષે જન્ય, કેવલીને તઉ રાગદ્વેષને અભાવે જન્ય, ઈમ એક જ કાર્ય પરસ્પરે વિરોધીભૂત કારણિ બિઈ જન્ય માનવું. તીમ કેવલીને સંતપણાની સિદ્ધિને અર્થે છદ્મસ્થને અનાભોગ તે જ્ઞાનાવરણી જન્ય, કેવલીને તલ અવશ્ય ભાવિ જે જીવઘાત તેહનેં અવસરે જ્ઞાનાવરણીયને અભાવેં જન્ય એ પણિ ક૯પવું, તારી કલ્પનાને ઈહાં અનિવાર્યપણથી. તિવારે ચલઉપકરણુતાઈ અશક્ય પરિહારે કેવલીને પણિ છવઘાત હઈ. એ તાહરું કપિઉં દઢ થાઈ. છવઘાતનું કારણ જે અનાભોગ તેહને છતાપણાથી. પૂછે છે-કેવલીને વાત તે રાગદ્વેષને અભાવેં ઉત્પન્ન ઈમ નથી કહેતાં, તે ? અવસ્થંભાવિપર્ણિ કરી–સ્વભાવથી જ હુઈ. એહવું જે તે, સત્ય, તઉ અનાભોગપણિ ઈમજ હઉ, યુતિને સદશ૫ણાથી અને હેતુ વિના કાર્ય માનતે સિદ્ધાંતવિરોધથી, જૈનને કાર્યમાત્રને કાલાદિ પાંચને સમુદાયેં જન્યપર્ણિ કરી અંગીકારથી, વલી કેવલીને' છવધાત હુઈ એ વચન દત્તાંજલી જ થયું. તેહવા જીવઘાતને કેવલીક4 કપના અસંભવથી,
| SR No. | 004306 |
| Book Title | Sarvagnashatakam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Labhsagar |
| Publisher | Aagamoddharak Granthmala |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |