Vimalprabha Tika Part 01

SR No.: 004303
Original Sutra Author: N/A
Author: Jagannath Upadhyay
Publisher: Kendriya Uccha Tibbati Shiksha Samsthan
Publication Year: 1986
Total Pages: 320
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 6 MB

Page 276

पटले] . रसायनादिबालतन्त्रमहोद्देशः 233 स्वच्छायामातपस्थामपरमुखरवेः स्तब्धदृष्टयावलोक्य पश्चाद् व्योमाभिवीक्ष्ये(क्षे)त् समरसपुरुषो(षा) दृश्यते धूम्रवर्णः / षण्मासाभ्यासयोगादवनिगतनिधिं दर्शये(द्)च्छिद्रभूमि (भूमिछिद्र) वृक्षच्छायां प्रविश्यत्तथ(श्य त्वपि) गगनतले भाविता ___ बिन्दुमाला // 119 // / या शक्तिर्नाभिमध्याद् व्रजति प(व)रपदं द्वादशान्तं कलान्तं सा नाभौ सन्निरुद्धा[त्] तदिदननमिता (तडिदनलनिभा) दण्डरूपोत्थिता वा (च)। चक्राच्चक्रान्तरं वै मृदुललितगतिन्धारिता(गतिश्चालिता) मध्यनाड्यां यावच्चोष्णीषरन्ध्र स्पृशति हठतया सूचिबद्धा ह्यचर्म // 120 // [139a] 10 आपानं तत्र काले परमहठतया प्रेरयेदूर्ध्वमार्गे उष्णीषं भेदयित्वा व्रजति प(व)रपुरं वायुयुग्मे निरुद्धे / एवं वज्रप्रबोधात् सतनु(मनसि) स विषयात्] खेचरत्वं प्रयाति पञ्चाभिज्ञास्वभावा भवति पुनरियं योगिनां विश्वमाता // 121 // इदानीं प्राणायामनियम उच्यतेप्राणायाम प्रकुर्याद् हदि शिरसि तथा यावदग्मिर्व्यथाऽभत् तस्मादूवं हि मूच्छी व्रजति सुकमलेऽयन्त्रितो वा बलेन / उष्णीषं भेदयित्वा व्रजति परपुरं (हि मरणं) स्कन्धधातून विहाय मुद्रासनप्रणष्टो न हि सुखफलदो जन्मनीहैव पुंसाम् // 122 // . इह शरीरे प्राणायाम कुम्भकं कुर्यात मन्त्री हवि शिरसि तथा यावदग्निर्व्यथा- 20 भूत तावद् हृदयं दह्यते, शिरसि च व्यथा भवति / तत ऊध्वं न कुर्यादिति नियमः, यदि करोति तस्माद्ध्वं हि मूच्छी व्रजति सुकमले, नाभिकमले प्राणो मूच्छी व्रजतीति / अयन्त्रितो वा बलेनोष्णीषं भेदयित्वा बजति हि मरणं स्कन्धधातून विहाय [य]तः, अतो मुद्रासङ्गप्रणष्टो न हि सुखफलबः प्राणायामो जन्मनीहैव पुंसामिति प्राणायामनियमः। मुद्रोक्ता भावानार्थं दिननिशिसमये नेव रागक्षयार्थ वाग्वजं तर्पणार्थं न खलु मदकरं मन्त्रिणामुक्तमेवम् / 15 अतोऽत्यधिकमेतद् विचारणीयं यत् संस्कृतप्रतिषु तत्र सत्स्वपि षट्श्लोकेषु तेषां व्याख्या कथं न लभ्यत इति / अस्मिन विषये अनेकाविधाः सम्भावनाः समुदिताः भवेयुः / एतत् सर्व तथ्यजातमाधृत्य मालोचनीयं भूमिकायाम्, तत्र विरम्यते /