________________
श्रीदशवैकालिकसूत्रम्
अजयं भासमाणो य, पाणभूयाई हिंसई ।
बंध पावयं कम्मं तं से होइ कडुयं फलं ।। ६ ।।
अयतमिति क्रियाविशेषणम्, अयतनया ईर्यासमितिं विना, चरन्- गच्छन् ।
प्राणभूतानि हिनस्ति ।
प्राणा द्वित्रिचतुः प्रोक्ता, भूतास्तु तरवः स्मृता ।
जीवाः पञ्चेन्द्रिया ज्ञेयाः, शेषाः सत्त्वा इतीरिताः । । १ । । [
]
प्राणभूतानीति बहुवचनात् सर्वानप्येतान् प्रमादानुपयोगाभ्यां व्यापादयति । तानि हिंसन् बध्नाति पापकं कर्म । तत् से - तस्य । भवति । कटुकफलम्-दारुणविपाकफलं, कटुकानुस्वारोऽलाक्षणिकः । अयतं तिष्ठन् अस्थाने । अयतम् आसीनः -आकुञ्चनादि कुर्वन् । अयतं स्क्पन्-अप्रत्युपेक्ष्य परिवर्तनादिना । अयतं भुञ्जान:- निः कारणं प्रणीतादि सरागाद्वेषं वा । अयतं भाषमाणः - गृहस्थभाषया निष्ठुरम्, अन्तरभाषादिना वा । शेषं सर्वगाथासु पूर्ववत् ।
अत्राह शिष्यः । यद्येवं कर्मबन्धस्ततः
कहं चरे ? कहं चिट्टे ?, कहमासे ? कहं सए ? |
कहं भुंजतो ? भासन्तो ?, पावं कम्मं न बंधइ ॥ ७ ॥
३५१
गुरुराह
जयं चरे जयं चिट्ठे, जयमासे जयं सए ।
जयं भुजंतो भासतो, पावं कम्मं न बंधइ ||८|| किं बहुना -
सव्वभूयप्यभूयस्स, सम्मं भूयाई पासओ ।
पिहियासव्वस्स दंतस्स, पावं कम्मं न बंधइ ।।९।।
इह द्वितीयार्थे षष्ठी, सर्वाणि भूतानि आत्मभूतानि आत्मप्रायाणि यस्य स तथा तम् । सम्यग्भूतानि पृथ्व्यादीनि पश्यन्तम् । पिहिताश्रवम् - स्थगितप्राणातिपातादिकम् । दान्तम्-कर्मतापनम् । पापं कर्म कर्तृ न बध्नाति ।।
I
एवं तर्हि दयैव कार्या, किं ज्ञानाभ्यासेनेत्याह
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
