________________
१४०
[च] च प्रथमा सि ।
द्रव्यस्य पूर्वसंख्यायाः प्रच्युतिः संख्यान्तरापत्तिः एकस्यानेकीभावः अनेकस्य चैकीभावः विचालः । [ द्वौ क्रियते, द्विधा क्रियते ] एको राशिद्वौ क्रियते = द्विधा क्रियते । अनेन धाप्र० । [ त्रिधा क्रियते ] एको राशिस्त्रयः क्रियते = त्रिधा क्रियते । अनेन धाप्र० ।
[ द्वौ भवति, द्विधा भवति ] एको राशिद्वौ भवति [ त्रिधा भवति ] एको रास्त्रियो भवति त्रिधा भवति । अनेन धाप्र० ।
[ द्वौ करोति, द्विधा करोति ] एकं राशि द्वौ करोति = द्विधा करोति ।
[ त्रिधा करोति ] एकं राशि त्रयः करोति = त्रिधा करोति । अनेन धाप्र० ।
[ शतधा ] शतेन = शतधा । अनेन धाप्र० ।
=
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृकायां बुण्डिकायां ।
Jain Education International
= द्विधा भवति । अनेन धाप्र० ।
यदि मे यतमानाया, वचनं न करिष्यसि । उन्मत्तः शतधा मूर्धा, तवैषोऽद्य फलिष्यति ॥१ ॥
[ शतधा मूर्धा ] एको मूर्धा शतेन भागैः । [ एकधा क्रियते ] अनेक एकः क्रियते [ एकधा भवति ] अनेक एको भवति [ एकधा करोति ] अनेकमेकं करोति
= एकधा क्रियते । अनेन धाप्र० । एकधा भवति । अनेन धाप्र० । = एकधा करोति । अनेन धाप्र० ।
[ त्रिधा द्विधा एकधा वा क्रियन्ते ] पञ्च राशयस्त्रयो द्वौ एको वा क्रियन्ते = त्रिधा द्विधा एकधा वा क्रियन्ते ।
[ त्रिधा द्विधा एकधा वा भवन्ति ] पञ्च राशयस्त्रयो द्वौ एको वा भवन्ति
= त्रिधा द्विधा एकधा वा भवन्ति ।
[ त्रिधा द्विधा एकधा वा करोति ] पञ्च राशीन् त्रीन् द्वौ एकं वा करोति
त्रिधा द्विधा एकधा वा करोति ।
[ गणधा ] एको राशिः गणः क्रियते = गणधा ।
[ कतिधा ] एको राशिः कति क्रियते = कतिधा ।
[वा ] वा प्रथमा सि ।
[ एकात् ] एक पञ्चमी ङसि ।
[ ध्यमञ्] ध्यमञ् प्रथमा सि ।
[ ऐकध्यम्, एकधा भुङ्क्ते ] एकेन प्रकारेण ध्यम् । 'वृद्धिः स्वरेष्वादेञ्णिति तद्धिते' (७|४|१)
[ तावद्धा ] एको राशिस्तावत् क्रियते = तावद्धा । अनेन धाप्र० । 'क्रियाविशेषणात् ' (२।१।४१) अम् । 'अव्ययस्य' (३।२७) लुप् ।
चकार उत्तरत्र प्रकारे विचाले चेत्युभयोः समुच्चयार्थः || ||
वैकाद् ध्यमञ् ॥ ७।२।१०६ ॥
=
ऐकध्यम्, एकधा भुङ्क्ते । अनेन विकल्पेन ध्यमञ्प्र० → वृद्धिः ऐ । पक्षे - 'संख्याया धा' (७।२।१०४) धाप्र० ।
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
