________________
९) गिरनारमण्डनश्रीनेमिजिनस्तवः १०) गङ्ग्रेजीममण्डननेमिजिनस्तुतिः
વિ.સં. ૧૮૨૬ના ચૈત્ર સુદ પૂર્ણિમાના દિવસે વાચનાચાર્ય રામચંદ્રજીના શિષ્ય આનંદવલ્લભજીએ આ સ્તવની રચના કરી છે. પ્રથમ ઉપજાતિ પછી ૯ અનુષ્ટ્રમ્ છંદોબદ્ધ આ સ્તવની રચના ગિરનારની જાત્રા કરીને થઈ હશે. જેનું દિશાસૂચન ૮મા શ્લોકમાં કર્યું છે.–“જ્ઞાત મિર્શનમ્ - કવિશ્રીએ પ્રથમ તથા સપ્તમ પદ્યમાં શ્રીગિરનારને વંદના કરી છે. “વત્વે સાડÉરનારપૂબરમ્, વિન્ટે રૈવતાવતમ્' બાકી સર્વત્ર શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માને વંદન કર્યા છે. અત્યન્ત સરળ ભાષામાં રચાયેલ આ સ્તોત્રમાં નેમિનાથ પ્રભુ શીવલક્ષ્મીમાં રત હોવાથી રાજીમતીનો ત્યાગ કરીને (પદ્ય૨) ચિત્તમાં જીવદયાધારણ કરીને પ્રાણીઓને છોડાવ્યા (પદ્ય-૩) પ્રભુના દિક્ષા-કેવળજ્ઞાન તથા નિર્વાણ સમયે ઈન્દ્રએ કરેલી ભક્તિ (પદ્ય-૪-૫૬), અમ્બિકા મૂર્તિ, અનેક કુંડોથી શોભાયમાન રૈવતાચલ, (પદ્ય-૭) વગેરેનો માત્ર સામાન્ય ઉલ્લેખ કર્યો છે. અંતે પરમાત્માના દર્શનનો આનંદ વ્યક્ત કર્યો છે
અહો ! એ માણ્યસમ્પત્તિરો ! મે પુચશ્ચયઃ' (પદ્ય-૮) પ્રસ્તુત સ્તોત્રનું સંપાદન જે હસ્તલિખિત પ્રતિ પરથી થયું છે. તે સંપૂર્ણ પ્રતિ આનંદવલ્લભજીકૃત સ્તોત્રોની છે. તેમાં અષ્ટક-સ્તુતિ વગેરે કુલ-૧૫ લઘુકૃતિઓ છે. પ્રતમાં આપેલ ક્રમે તે કૃતિઓ આ પ્રમાણે છે–
(૧) ષિચુદ જિનાધિપતિ સ્તવન–૨.સં.૧૮૫૯ (અષાઢ વદ-૩)
( આ સ્તવનમાં ધૂપ, પુષ્પ, દીપ, નૈવેદ્ય, જલ, ચંદન, ફલ, આરતિ–આ ક્રમે અષ્ટપ્રકારી પૂજાનું વર્ણન છે.)
(૨) શત્રુંજય તીર્થાષ્ટક–૧૮૨૬ (વૈશાખ સુદ-૨) (૩) પ્રસ્તુત સ્તોત્ર-૧૮૨૬ (ચૈત્ર સુદ પૂર્ણિમા) (૪) લોદ્રવપાર્શ્વનાથાષ્ટક–૧૮૬૪ (જેઠ સુદ પૂર્ણિમા)
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org