________________
आगम
(२८-व)
“तन्दुलवैचारिकं” - प्रकीर्णकसूत्र-५ (मूलं+अवचूर्णि:)
---- ----------- मूलं [१६]/गाथा ||५५|| -------- मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-२८-वृ), प्रकीर्णकसूत्र-[9] "तंदुलवैचारिक मूलं एवं विजयविमल गणि कृता अवचूर्णि:
-
--
||५||
४ तांश्च वाहप्रमाणतन्दुलान् गणयित्वा-सयां कृत्वा निर्दिष्टाः-कथिताः,यथा-चत्वारि कोटिशतानि पष्टिश्चैव कोटयः अशी-| &ातिस्तन्दुलशतसहस्राणि भवन्तीत्याख्यातं-कथितं १, कथं, एकेन प्रस्थेन चतुःषष्टितन्दुलसहस्राणि भवन्ति, प्रस्थद्वयेनाष्टाविं
शतिसहस्राधिकं लक्षं भवति, प्रतिदिनं द्विभॊजनेन उक्तप्रमाणान् तन्दुलान् भुंक्के इति, कथं अष्टाविंशतिसहस्राधिकलक्षं ? वर्षशतस्य पत्रिंशदिनसहस्रमानत्वात् पत्रिंशत्सहस्रगुण्यन्ते ४६०८ शून्यानि पञ्च भवन्ति, चत्वारि कोटिशतानि | पष्टिः कोटयः अशीतिर्लक्षाणि तन्दलानामिति । 'तं एवं ति तदेवं सार्धद्वाविंशति तन्दुलवाहान भुञ्जानः सार्धपश्चमुगकु-13 म्भान् भुंक्ते सार्धपञ्चं मुद्ग कुंभान् भुञ्जन् चतुर्विंशति स्नेहाढकशतानि भुक्ते चतुर्विंशतिस्नेहाढकशतानि भुञ्जन् पत्रिंशल्ल-17 वणपलसहस्राणि भुनक्ति, पत्रिंशल्लवणपलसहस्राणि भुञ्जन षट् पट्टकशाटकशतानि 'नियंसेइ'त्ति परिदधाति, द्वाभ्यां | मासाभ्यां परियट्टएणं'ति परावर्त्तमानत्वेनेति वा अथवा मासिकेन परावर्त्तनेन द्वादश पट्टशाटकशतानि 'नियंसेइ'त्ति
परिदधाति, एवामेवेति उक्तप्रकारेण हे आयुष्मन् ! वर्षशतायुषः पुरुषस्य सर्वं गणितं तन्दुलप्रमाणादिना तुलितं पलप्रमा-2 Xणादिनामवितमसतिप्रसृत्यादिना प्रमाणेन, तत् किमित्याह?-स्नेहलवणभोजनाच्छादनमिति । एतत् पूर्वोक्तं गणितप्रमाणं |४
द्विधा भणितं महर्षिभिः, यस्य जन्तोरस्ति तन्दुलादिकं तस्य गुण्यते, यस्य तु नास्ति तस्य किं गुण्यते ?, न किमपीति । । ववहारगणियदिढ सुहुमं निच्छयगयं मुणेयचं । जइ एयं नवि एवं विसमा गणणा मुणेयवा ॥१॥
(५६) कालो परमनिरुज्डो अविभज्जो तं तु जाण समयं तु । समया य असंखिजा हवंति उस्सासनिस्सासे ॥२॥ (५७) हवस्स अणवगल्लस्स, निरुवकिट्ठस्स जंतुणो। एगे ऊसासनीसासे, एस पाणुत्ति |
दीप अनुक्रम [७२-७३]]
| अथ उच्छवास आदीनां गणना प्रकाश्यते
~65M
