________________
आगम
(२८-व)
“तन्दुलवैचारिकं” - प्रकीर्णकसूत्र-५ (मूलं+अवचूर्णि:)
--------- मूलं [१४]/गाथा ||४९...|| --------- मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-२८-वृ), प्रकीर्णकसूत्र-[9] "तंदुलवैचारिक मूलं एवं विजयविमल गणि कृता अवचूर्णि:
प्रत
ACADAM
[१४]
||४९..||
4-%258
ओघः-प्रवाहः तद्वत् स्वरो येषां ते ओघस्वराः, मेघस्येवातिदीर्घः स्वरो येषां ते मेघस्वराः, हंसस्येव मधुरः स्वरो येषां ते हंसस्वराः, क्रौंचस्येवाप्रयासविनिर्गतोऽपि दीर्घदेशव्यापी स्वरो येषां ते क्रौंचस्वराः, नन्दिः-द्वादशतूर्यसङ्घातस्तद्वत् : स्वरो येषां ते नन्दिस्वरा, नन्द्या इव घोपो-नादो येषां ते नन्दिघोषाः, सिंहस्येव प्रभूतदेशव्यापी स्वरो येषां ते
सिंहस्वराः सिंहघोषाः मञ्जः-प्रियः स्वरो येषां ते मञ्जस्वराः मञ्जः घोषो येषां ते मञ्जुघोषाः, एतदेव पदद्वयेन व्याचष्टे४सुस्वराः सुस्वरघोषाः, अनुलोमः-अनुकूलो वायुवेगः-शरीरान्तर्वर्तिवातजवो येषां ते अनुलोमवायुवेगाः, वायुगुल्मर-18 साहितोदरमध्यप्रदेशा इति भावः, कङ्क:-पक्षिविशेषः तस्येव ग्रहणिः-गुदाशयो नीरोगवर्चस्कतया येषां ते कङ्कग्रहणयः,
कपोतस्येव-पक्षिविशेषस्य परिणाम:-आहारपाको येषां ते कपोतपरिणामाः, कपोतस्य हि जठराग्निः पाषाणलवानपि जर-19 | यतीति श्रुतिः, एवं तेषामपि अत्यर्गलाहारग्रहणेऽपि न जातचिदप्यजीर्णदोषो भवतीति, शकुनेरिव-पक्षिण इव पुरीपो-18 |त्सर्ग निर्लेपतया 'फोसं'ति फोसः-अपानदेशः 'फुस उत्सर्गे' फुसन्ति-पुरीषमुत्सृजन्ति अनेनेति व्युत्पत्तेः, तथा पृष्ठप्रतीतं अन्तरे च-पृष्ठोदरयोरन्तराले पार्थावित्यर्थः ऊरू-जले चेति द्वन्द्वस्ते परिणता-विशिष्टपरिणामवन्तो येषां ते शकुनिष्फोसपृष्ठान्तरोरुपरिणताः, पग-कमलं उत्पलं-नीलोत्पलं यद्वा पग-पद्मकाभिधानं गन्धद्रव्यं उत्पलं च-उत्पल-18 |कुष्ठं तयोः गन्धेन-सौरभेण सदृशः-समो यो निःश्वासस्तेन सुरभि-सुगन्धि वदनं-मुखं येषां ते पद्मोत्पलगन्धसदृश-1 | निःश्वाससुरभिवदनाः 'छवी'ति छविमन्तः उद्दीप्तवर्णया सुकुमालया च त्वचा युक्ता इति भावः, निरातङ्का-नीरोगा इत्यर्थः उत्तमा-उत्तमलक्षणोपेताः प्रशस्ताः अतिशेषा-कर्मभूमिकमनुष्यापेक्षया अतिशायिनी अत एव निरुपमा
दीप अनुक्रम
[६४]]
MOREM
-00-%A5%
तं.वै.प्र.५
-
LJEducatio
~514