________________
आगम
(२८-व)
“तन्दुलवैचारिकं” - प्रकीर्णकसूत्र-५ (मूलं+अवचूर्णि:)
-------------------- मूलं [७]/गाथा ||१७...|| ----------- मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित......आगमसूत्र-२८-व), प्रकीर्णकसूत्र-[9] “तंदुलवैचारिक मूलं एवं विजयविमल गणि कृता अवचूर्णि:
ACANCY
स
||१७..||
तम्मणे २ तल्लेसे ३ तदझवसिए ४ तत्तिवझवसाणे ५ तयहोवउत्ते ६ तदप्पियकरणे ७ तब्भावणाभा
गर्भस्थस्यैलाविए ८ एयंसिं च णं (चे) अंतरंसि कालं करिजा नेरइएसु उववजिजा, से एएणं अटेणं एवं बुच्चइवनरकगजीवे णं गम्भगए समाणे नेरइएसु अत्धेगइए उववजेजा अत्थेगइए नो उववज्जेजा गोयमा! (सूत्रं ७) |
तिः सू.७ ४ 'जीवे णं गम्भग' हे भदन्त ! जीवो गर्भगतः सन् मृत्वेति शेषः नरकेषु उत्पद्यते?, हे गौतम! अस्ति-विद्यते 'एग-15 &ाइए'त्ति एककः कश्चित् सगर्वराजादिगर्भरूपः उत्पद्यते अस्त्ययं पक्षः यदुत एककः कश्चिन्नोत्पद्यते, 'से' अथ केनार्थेन, PI भदन्त ! एवं प्रोच्यते-जीवो गर्भगतः सन् नरकेषु अस्त्येककः उत्पद्यते अस्त्येकको नोत्पद्यते ?, हे गौतम ! 'जे णं'ति
यो जीवः 'गं' इति वाक्यालङ्कारे गर्भगतः सन् आहारादिका संज्ञा विद्यते यस्य स संज्ञी पञ्च इन्द्रियाणि-श्रवण १ प्राण२रसन ३ चक्षुः ४ स्पर्शन ५ लक्षणानि विद्यन्ते यस्य स पञ्चेन्द्रियः सर्वाभिराहारशरीरेन्द्रियोच्छासभाषामनोलक्षणाभिः पभिः पर्याप्तिभिः पर्याप्तः, मासद्वयोपरिवत्तीत्यनुक्तमपि ज्ञेयं, यतो मासस्यमध्यवर्ती मनुष्यो गर्भस्थो नरके देवलोकेऽपि न यातीत्युक्तं भगवत्यामिति, पूर्वभविकवीर्यलब्ध्या पूर्वभविकविभंगज्ञानलब्ध्या विभंगनाणलद्धीएत्ति पदं भगवत्यां| नास्ति, पूर्वभविकवैक्रियलब्ध्या वैक्रियलब्धि प्राप्तः सन् यद्वा वीर्यलब्धिकः विभङ्गज्ञानलब्धिकः क्रियलब्धिकः वैक्रिय
लब्धि प्राप्तः सन् परानीक-शत्रुसैन्यं आगत-प्राप्तं 'सोचेति श्रुत्वा 'निसम्म'त्ति निशम्य-मनसा अवधार्य 'पएसे ४ानिच्छुभई'त्ति स्वप्रदेशान् अनन्तानन्तकर्मस्कन्धानुविद्धान गर्भदेशाद् बहिः क्षिपति-निष्काशयति निष्काश्य विष्कम्भ-13॥
बाहल्याभ्यां शरीरप्रमाणं आयामतः सङ्ख्येययोजनप्रमाणं जीवप्रदेशदण्डं निसृजति, वैक्रियसमुद्घातेन 'समोहणइत्ति
दीप अनुक्रम [२४]
~ 25~
