________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[४६ ]
दीप
अनुक्रम
[५२]
अनुयोगद्वार”- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्ति:)
मूलं [४६] / गाथा ||४...||
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४५], चूलिकासूत्र [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हेमचन्द्रसूरि - रचिता वृत्तिः
अनुयो०
मलधा
रीया
॥ ३९ ॥
स्तुल्यवक्तव्यत्वादिति । 'से किं तं जाणयसरीरभविअसरीरवइरिते दव्वखंधे' इति प्रश्ने निर्वचनमाह - 'जाणयसरीर भवियसरीरवइरित्ते दव्वखंधे तिविहे पन्नत्ते' इत्यादि, ज्ञशरीर भव्यशरीरव्यतिरिक्तद्रव्यस्कन्धनिविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा- सचित्तोऽचित्तो मिश्रः ॥ ४६ ॥ तत्राऽऽयभेदं जिज्ञासुः पृच्छति
से किं तं सचित्ते दव्वखंधे ?, २ अणेगविहे पण्णत्ते, तंजहा - हयखंधे गयखंधे किन्नरखंधे किंपुरिसखंधे महोरगखंधे गंधव्वखंधे उसभखंधे से तं सचित्ते दव्वखंधे (सू०४७) अत्रोत्तरम् - 'सचित्तद्व्वखंधे अणेगविहे पण्णत्ते' इत्यादि, चित्तं मनो विज्ञानमिति पर्यायाः, सह चितेन वर्तत इति सचित्तः, स चासौ द्रव्यस्कन्धश्चेति सचित्तद्रव्यस्कन्धः, 'अनेकविधो' व्यक्तिभेदतोऽनेकप्रकारः प्रज्ञसः, तद्यथा- 'हयस्कन्ध' इत्यादि, हय: तुरगः स एव विशिष्टैक परिणाम परिणतत्वात् स्कन्धो हयस्कन्धः, एवं गजस्कन्धादिष्वपि समासः, नवरं किन्नर किम्पुरुषमहोरगा व्यन्तरविशेषाः 'उसभ ेति वृषभ:, कचिद्गन्धर्वस्कन्धादीन्यधिकान्यप्युदाहरणानि दृश्यन्ते, सुगमानि च नवरं 'पसुपतयविहगवानरखंधे ति कचिद् दृश्यते, तत्र पशुः छगलकः, पसयस्तु आटविको दिखुरः चतुष्पदविशेषः, विहगः-पक्षी, वानरः-प्रतीतः, स्कन्धशब्दस्तु प्रत्येकं द्रष्टव्यः । इह च सचितस्कन्धाधिकाराज्जीवानामेव च परमार्थतः सचेतनत्वात् कथञ्चिच्छरीरं : सहाभेदे सत्यपि हयादीनां सम्बन्धिनो जीवा एव विवक्षिता न तु तदधिष्ठितशरीराणीति
Fir P&Permalise Caly
~81~
वृत्तिः
स्कन्धक्षेपः
॥ ३९ ॥
