________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[१२८]
गाथाः
|||१-३२||
दीप
अनुक्रम [१६४
-२०४]
अनुयोगद्वार”- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः)
मूलं [१२८] / गाथा ||४६-५६||
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [ ४५], चूलिकासूत्र [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हेमचन्द्रसूरि-रचिता वृत्तिः
*+ ***** * * *
विस्तरं पुण केरिसी । गाथाऽधिकमिदं । गोरी गायति महुरं सामा गायइ खरं च रुक्खं च । काली गायइ चउरं काणा य विलंबिअं दुतं अंधा ॥ ३१ ॥ विस्तरं पुण पिंगला | गाथाऽधिकमिदमपि । सत्त सरा तओ गामा मुच्छणा इकवीसई । ताणा
एगूणपण्णासं, सम्मत्तं सरमंडलं ॥ ३२ ॥ से तं सत्तनामे ( सू० १२८ )
षड् दोषा वर्जनीयास्तानाह - 'भीयं' गाहा भीतमुत्रस्तमानसं यद्गीयते इत्येको दोषः १, द्रुतं त्वरितम् २, उप्पिच्छं-श्वासयुक्तं त्वरितं च पाठान्तरेण 'रहस्स'ति हखखरं लघुशब्दमित्यर्थः ३, उत्तालम् उत्प्राबल्यार्थं अतितालमस्थानतालं चेत्यर्थः, तालस्तु कंसिकादिशब्दविशेषः ४, काकस्वरं श्लक्ष्णाश्रव्यवरम् ५, अनुनासं नासाकृतखरम् ६। एते षड् दोषा गीतस्य भवन्ति । अष्टौ गुणानाह - 'पुण्णं' गाहा, खरकलाभिः सर्वाभिरपि युक्तं कुर्वतः पूर्ण १, गेयरागेण रक्तस्य-भावितस्य रक्तम् २, अन्यान्यस्फुटशुभस्वरविशेषाणां करणादलङ्कृतम् ३, अक्षरखरस्फुटकरणाद्व्यक्तं ४, विक्रोशनमिव यद्विखरं न भवति तदविघुष्टं ५, मधुमत्तको किलारुतन्मधुरखरं ६, तालवंशखरादिसमनुगतं समं ७, खरघोलनाप्रकारेण सुष्ठु अतिशयेन ललतीब यत् सुकुमालं तत् सुललितम् ८, एते अष्टौ गुणा गीतस्य भवन्ति, एतद्विरहितं तु विडम्बनामात्रमेव तदिति । किं चोपलक्षणत्वादन्येऽपि गीतगुणा भवन्ति, तानाह-'डर' गाहा, चकारो गेयगुणान्तरसमुचयार्थः, उरः कण्ठ
For Pre & Personalise Cnly
~266~
