________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[१०४]
+
गाथा
॥१-४॥
दीप
अनुक्रम
[१२०
-१२५]
अनुयोगद्वार”- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्ति:)
मूलं [ १०४] / गाथा ||१२-१५ ||
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र - [ ४५], चूलिकासूत्र [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हेमचन्द्रसूरि-रचिता वृत्तिः
स्माद्धस्तन प्रतरादारभ्याधोऽभिमुखं नव योजनशतानि परिहृत्य परतः सातिरेकसतरज्ज्वायतोऽधोलोकः, तत्र लोक्यते - केवलिप्रज्ञया परिच्छिद्यत इति लोकः, अधोब्यवस्थितो लोकोऽघोलोकः, अथवा अधःशब्दोशुभपर्यायः, तत्र च क्षेत्रानुभावाद बाहुल्येनाशुभ एव परिणामो द्रव्याणां जायते, अतोऽशुभपरिणामवद्द्रव्ययोगादधः-अशुभो लोकोऽधोलोकः उक्तं च- "अहव अहोपरिणामो खेत्तणुभावेण जेण ओसणं ॥ ८८ ॥ ४ असुभो अहोत्ति भणिओ दव्वाणं तेणऽहोलोगो ॥ १ ॥"त्ति, तस्यैव रुचकप्रतरद्वयस्य मध्ये एकस्मादुपरितनप्रतरादारभ्योर्ध्वं नव योजनशतानि परिहत्य परतः किञ्चिन्यून सप्तरज्ज्वायत ऊर्ध्वलोकः, ऊर्द्धम् उपरि व्यवस्थापितो लोकः ऊर्द्धलोकः, अथवा ऊर्ध्वशब्दः शुभपर्यायः, तत्र च क्षेत्रस्य शुभत्वात्तदनुभावाद् द्रव्याणां प्रायः शुभा एव परिणामा भवन्ति, अतः शुभपरिणामवद्रव्ययोगादूर्ध्व-शुभो लोक ऊर्ध्वलोकः, उक्तं च"उति उवरि जं चिय सुभखित्तं खेतओ य दव्वगुणा । उप्पांति सुभा वा तेण तओ उहलोगोत्ति ॥ १ ॥” तयोश्चाधोलोकोर्ध्वलोकयोर्मध्ये अष्टादशयोजनशतानि तिर्यगलोकः, समयपरिभाषया तिर्यग मध्ये व्यवस्थितो लोकस्तिर्यगलोकः, अथवा तिर्यक्शब्दो मध्यमपर्यायः, तत्र च क्षेत्रानुभावात् प्रायो मध्यमपरिणामवन्त्येव द्रव्याणि संभवन्ति, अतस्तद्योगात्तिर्यङ्-मध्यमो लोकस्तिर्यग्लोकः, अथवा खकीयोर्ध्वाघोभा
अनयो० मलधा
रीया
१ अथवा अधः परिणामः क्षेत्रानुभावेन येनोत्सन्नम् अनुमोऽध इति मणितः द्रव्याणां तेनाथोलोकः ॥ १ ॥ २ ऊर्ध्वमिति उपरि देव शुभक्षेत्र क्षेत्र तथ द्रव्यगुणाः उत्पद्यन्ते शुभा वा तेन सक लोक इति ॥ १ ॥
For P&Praise City
*** सूत्रस्य क्रमांकने मुद्रणदोषत्वात् सू० १०३' स्थाने '१०४' इति क्रमः मुद्रितं तत् कारणात् अत्र मया अपि '१०४' इति लिखितम्
~ 179~
वृत्तिः
उपक्र
माधि०
॥ ८८ ॥
