________________
आगम (४५)
अनुयोगद्वार”- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्ति:)
........... मूलं [१०१] / गाथा ||१०|| मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र - [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हेमचन्द्रसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
*
सूत्रांक
*
[१०१]
*
गाथा
*
||१||
*
देशा उपयुज्यन्ते ते यद्यन्यस्मिन्नपि नोपयुज्यस्तदा स्यादेवं, तच्च नास्ति, यत एकस्मिन्नपि प्रदेशत्रयनिष्पन्ने
आनुपूर्वीद्रव्ये ये त्रयः प्रदेशास्त एवान्यान्यरूपतयाऽवगाडेनाधेयद्रव्येणाकान्ताः सन्तः प्रत्येकमनेकेषु त्रिक४संयोगेषु गण्यन्ते, प्रतिसंयोगमाधेयद्रव्यस्य भेदात्, तद्भेदे चाधारभेदादिति भावः, एवमन्यान्यपि चतुष्प
देशावगाढाद्याधेयेनाध्यासितत्वात्त एवानेकेषु चतुष्कसंयोगेष्वनेकेषु पञ्चकसंयोगेषु यावदनेकेष्वसवधेयकसं-18 योगेषु प्रत्येकमुपयुज्यन्ते, एवं चतुरादिप्रदेशनिष्पन्नेष्वप्यानुपूर्वीद्रव्येषु ये चतुरादयः प्रदेशास्तेषामप्यन्यान्यसंयोगोपयोगिता भावनीया, तस्मादसवयेयप्रदेशात्मके स्वस्थित्या व्यवस्थिते लोके यावन्तस्त्रिकसंयोगादयोऽसवयेयकसंयोगपर्यन्ताः संयोगा जायन्ते तावन्त्यानुपूर्वीद्रव्याणि भवन्ति, प्रतिसंयोगमाधेयद्रव्यस्य भेदेनावस्थितिसद्भावाद्, आधेयभेदे चाधारभेदात्, न हि नभाप्रदेशा येनैव स्वरूपेणैकस्मिन्नाधेये उपयुज्यन्ते तेनैव खरूपेणाधेयान्तरेऽपि, आधेयैकताप्रसङ्गाद, एकस्मिन्नाधारस्वरूपे तदवगाहाभ्युपगमाद्, घटे तत्स्वरूप*वत्, तस्माल्यादिसंयोगानां लोके बहुत्वादानुपूर्वीणां बहुखं भावनीयम्, अवक्तव्यकानि तु स्तोकानि, बिकसंयोगानां तत्र स्तोकवाद, अमानुपूयोऽपि स्तोका एच, लोकप्रदेशसञ्जयमानत्वाद् । अत्र सुखप्रतिप-15 त्यर्थं लोके किल पश्चाकाशप्रदेशाः कल्प्यन्ते, तद्यथा-:, अनानानुपूर्व्यस्तावत् पजैव प्रतीताः, अवक्त
व्यकानि त्वष्टी, बिकसंयोगानामिहाष्टानामेव सम्भवाद, आनुपूर्व्यस्तु षोडश संभवन्ति, दशानां त्रिकसं-1 मनु. १५
कायोगानां पञ्चानां चतुष्कसंयोगानामेकस्य तु पञ्चकयोगस्येह लाभादू, दश त्रिकयोगाः कथमिह लभ्यन्ते
*
दीप अनुक्रम
[११४
-११६]
LIoEleanInERY
~172~
