________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [१२],
मूलं [-] / गाथा ||१८|| नियुक्ति : [३२७...]
(४३)
**
**
प्रत सूत्रांक
||१८||
* समीपे ये त उपज्योतिषस्त एवोपज्योतिष्का:-अग्निसमीपवर्त्तिनो महानसिका ऋत्विजो वा 'अध्यापकाः' पाठकाः,
ते वा उभयत्र या विकल्पे 'सहेति युक्ताः, कैः-'खण्डिकैः' छात्रैः, ये किमित्याह-एनं' श्रवणकं 'दण्डेन' वंशयध्यादिना 'फलेन' बिल्लादिना 'हंते'ति हत्वा-ताडयित्वा यद्वा 'दण्डेनेति कूपराभिघातेन 'फलेन' च मुष्टिप्रहारेणेति वृद्धाः, ततश्च 'कण्ठे' गले 'गृहीत्वा' उपादाय 'खलेज'त्ति स्खलयेयुः-निष्काशयेयुः, 'योति वचनव्यत्ययाये इत्यमेतदभिघाते निष्काशने वा शक्काः, 'णमिति वाक्यालङ्कारे इति सूत्रार्थः ॥ अत्रान्तरे यदभूत्तदाह
अज्झावयाणं वयणं सुणित्ता, उद्धाइया तत्थ बहू कुमारा।
दंडेहिं वित्तेहिं कसेहिं चेव, समागया तं इसिं तालयंति ॥१९॥ अध्यापकानाम्-उपाध्यायानाम्, एकत्वेऽपि पूज्यत्वाद्वहुवचनं, 'वचनम्' उक्तरूपं श्रुत्वा' आकये 'उद्धाविता दि वेगेन प्रसृताः 'तत्र' यत्रासौ मुनिस्तिष्ठति 'बहवः' प्रभूताः 'कुमारा' द्वितीयवयोवर्तिनश्छात्रादय इति गम्यते,
ते हि क्रीडनकपरा इत्यहो कीडनकमागतमिति रभसतो 'दण्डैः' वंशयष्टयादिभित्रै:-जलजवंशात्मकः 'कशैः' वध्र
विकारः, चः समुच्चये, एवेति पूरणे, 'समागताः' सम्प्राप्ता मिलिता वा तमृषि-मुनि 'ताडयन्ति' प्रन्ति, सर्वत्र 18 वर्तमाननिर्देशः प्राग्वत् इति सूत्रार्थः ।। असिंचावसरे
*
*
दीप अनुक्रम [३७७]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~ 726~
