________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [७],
मूलं [-] / गाथा ||२८-३०|| नियुक्ति: [२४९...]
(४३)
प्रत
सूत्रांक
||२८-३०||
एवं कामानिवृत्त्या यस्यात्मार्थोऽपराध्यति स वालः इतरस्तु पण्डित इत्यर्थादुक्तम् ॥ सम्प्रति पुनरनयोरेव साक्षात्खरूपं फलं चोपदर्शयन्नुपदेशमाह
बालस्स पस्स बालतं, अहम्म पडिवजिआ। चिच्चा धम्म अहम्मिढे, नरएसयवजह ॥ २८॥ धीरस्स पस्स धीरतं, सब्बधम्माणुवत्तिणो। चिच्चा अधम्म धम्मिढे, देवेसु उववजह ॥ २९ ॥
तुलिआण बालभावं, अबालं चेव पंडिए । चइऊण बालभावं, अबालं सेवए मुणी ॥३०॥ सिबेमि॥ की व्याख्या-'बालस्य' अज्ञस्य 'पश्य' अवधारय 'बालत्वम् ' अज्ञत्वं, किं तदित्याह-'अधर्म' धर्मविपक्षं विषया-|| सिक्तिरूपं प्रतिपद्य' अभ्युपगम्य, पठ्यते च-पडिवजिणोति प्रतिपादिनोऽवश्यंप्रतिपद्यमानस्य 'स्यत्वा' अप
हाय 'धर्म' विषयनिवृत्तिरूपं सदाचारं 'अहमिटे'त्ति प्राग्वत् 'नरके' सीमन्तकादावुपलक्षणत्वात् अन्यत्र वा दुर्गताबुत्पद्यते ॥ तथा धीः बुद्धिस्तया राजत इति धीरः-धीमान् परीषहाधक्षोभ्यो वा धीरः तस्य 'पश्य' प्रेक्षख धीरत्वं' धीरभावं, सर्व धर्म क्षान्त्यादिरूपमनुवर्तते तदनुकुलाचारतया वीकुरुत इत्येवंशीलो यस्तस्य सर्वधर्मानुवर्ति-IX नः, धीरत्वमेवाह-'त्यक्त्वा' हित्वा अधर्म-विषयाभिरतिरूपमसदाचारं 'धम्मिट्टे'त्ति इष्टधा , यदिवा-अतिशकायेन धर्मवानिति, इष्टनि "विन्मतोलंगि" (पा०५-३-६५)ति मतुब्लोपे धर्मिष्ठ इति, देवेषूपपद्यत इत्याह || इयतश्चैवमतो यद्विधेयं तदाह-'तोलयित्वा' इति प्राग्वत 'बालभाव चालत्वम् 'अबालेति भावप्रधानत्वान्निर्दे
शस्यावालत्वं धीरत्वं, 'चः' समुच्चये, एवेति प्राकृतत्वादनुस्खारलोपः 'एवम्' अनन्तरोक्तप्रकारेण 'पण्डितः' बुद्धिमान् ?
दीप अनुक्रम [२०६-२०८]
AIMEducatan intimational
For PAHATEEPIVanupontv
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~ 568~