________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [१],
मूलं [-1,
नियुक्ति: [२८]
(४३)
प्रत सूत्रांक [-]
यत्रापि परोभयसमयपदार्थवर्णनं तत्रापि खसमयवक्तव्यतैव, परोभयसमययोरपि सम्यग्दृष्टिपरिगृहीतत्वेन खसमय६त्वात् , अत एव सर्याध्ययनानामपि खसमयवक्तव्यतायामेपावतारः, तदुक्तम्-"परसमओ उभयं वा सम्मद्दिहिस्स
ससमओ जेणं । तो सबज्झयणाई ससमयवत्तवनिययाई ॥१॥" ति । अर्थाधिकारः 'पढमे विणओं' इत्यनेन स्वत एव नियुक्तिकताऽभिहित इति नोच्यते । इह च वक्तव्यता प्रतिसूत्राभिधेयार्थविषया, अर्थाधिकारस्तु 'अहिगारो इत्थ |विणएण' मित्यनेनैवाभिहितः । समवतारस्त्वानुपूर्व्यादिषु लाघवार्थं यथासम्भवमुक्त एव इति न पुनरुच्यते, उक्तं
च-"अहुणा य समोयारो जेण समोयारियं पइद्दारं । विणयसुयं सोऽणुगतो लाघवओ ण उण वचेति ॥१॥" निक्षेपस्त्रिधा-ओघनिष्पन्नो नामनिष्पन्नः सूत्रालापकनिष्पन्नश्च, आह च-"भण्णइ घेप्पइ य सुहं णिक्खेवपयाणु-14 सारओ सत्थं । ओहो नाम सुत्र्त निक्खेयचं तओऽवस्सं ॥१॥" (ओघः) अध्ययनादि सामान्यनाम, आह चओहो जं सामनं सुयाभिहाणं चउविहं तं च । अज्झयणं अज्झीणं आओ झवणा य पत्तेयं ॥१॥णामादि चउम्मेयं | १ परसमय उभयं वा सम्यग्दृष्टेः स्वसमयो येन । ततः सर्वाण्यध्ययनानि स्वसमयवक्तव्यतानियतानि ॥१॥२ अधुना च समवतारो
येन समवतारितं प्रतिद्वारम् । विनयश्रुतं सोऽनुगतो लापवतो न पुनर्वाच्य इति ॥१॥ ३ भण्वते गृह्यते च सुखं निक्षेपपदानुसारतः शास्त्रम् । 18 ओधो नाम सूत्रं निक्षेप्तव्यं ततोऽवश्यम् ॥ ३ ॥ ४ ओषो यत् सामान्यं श्रुताभिधानं चतुर्विधं तच्च । अध्ययनमक्षीणमायः क्षपणा च
प्रत्येकम् ।। ३०॥ नामादि चतुर्भेदं वर्णयित्वा भुतानुसारेण । विनयश्रुतमायोज्यं चतुर्वपि क्रमेण भावेषु ॥ ३१ ॥ येन शुभात्माध्ययनम
दीप अनुक्रम
[-]
+SC
ला
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~ 32 ~
