________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [३६], मूलं [-/ गाथा ||१५५-१६८|| नियुक्ति: [५५६...], भाष्यं [१५...]
(४३)
प्रत सूत्रांक
[१५५१६८]
शकायठिई, जहनुकोसिया भवे ॥ १६६ ॥ अर्णतकालमुक्कोस, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं । विजदंमि सए काए, नेर:
याणं तु अंतरं ॥ १६७ ॥ एएसि वन्नओ घेव, गंधो रसफासओ । संठाणादेसओ वावि, विहाणाई सहस्ससो॥१८॥ I नेरइएत्यादि चतुर्दश सूत्राणि । नैरयिकाः 'ससविधाः' सप्तप्रकाराः, किमिति ?, यतः पृथ्वीषु ससस 'भवेत्ति भवेयुः, हि ततस्तद्भेदात्तेषां सप्तविधत्वमिति भावः, काः पुनस्ताः सप्त ? इत्याह-रयणाभ'त्ति रत्नानां-वैडूर्यादीनामाभानमाभा-[3] & खरूपतः प्रतिभासनमस्यामिति रनाभा, इत्थं चैतत् , तत्र रत्नकाण्डस्य भवनपतिभवनानां च विविधरनवतां सम्भ-I
चात्, एवं सर्वत्र, नवरं शर्करा-लक्ष्णपापाणशकलरूपा तदाभा, 'धूमामेति यद्यपि तत्र धूमासम्भवस्तथाऽपि
तदाकारपरिणतानां पुद्गलाना सम्भवात् , तमोरूपत्वाच तमः, प्रकृष्टतरतमस्त्वाच तमस्तमः, 'इति' इत्यमुना पृथि-14 टीपीसप्तविधत्वलक्षणेन प्रकारेण नैरयिका एते सप्तधा प्रकीर्तिताः । 'लोगस्से'त्यादिसूत्रद्वयं क्षेत्रकालाभिधायि
प्राग्यत् । सादिसपर्यवसितवं द्विविधस्थित्यभिधानद्वारतो भावयितुमाह-सागरोपममेकं तूत्कृष्टेन व्याख्याता 'प्रथमायां' प्रक्रमानरकपृथिव्यां जघन्येन दश वर्षसहस्राणि यस्यां सा दशवर्षसहस्रिका, प्रस्तावादायुःस्थिति रयि-I
काणामितीहोत्तरसूत्रेषु च द्रष्टव्यम् । त्रीण्येव 'सागरे'ति सागरोपमाणि 'तुः' पूरणे उत्कृष्टेन व्याख्याता द्विती-4 है यायां, 'जहणेणं'ति उत्तरत्र तुशब्दस्य पुनःशब्दार्थस्य भिन्नक्रमत्वेनेह सम्बन्धाजघन्येन पुनरेकं सागरोपमम् ।
दीप अनुक्रम [१६२०-१६३३]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~ 1391~
