________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः ) अध्ययनं [३२], मूलं [-] / गाथा ||१०२-१०३|| नियुक्ति : [५२६...]
(४३)
उत्तराध्य.
प्रत
ना०३२
बृहद्वृत्तिः ॥६३५॥
सूत्रांक [१०२
-१०३]
कोहं चमाणंच तहेवमायं, लोभंदुगुंछ अरईरइंचाहासं भयं सोगपुमिथिवेयं, नपुंसवेयं विविहे यभावे॥१०२॥प्रमादस्थाआवजई एवमणेगरूचे,एवं विहे कामगुणेसु सत्तो। अन्ने य एयप्पभवे विसेसे,कारुण्णदीणे हिरिमे वइस्सो॥१०॥ ___ क्रोधं च मानं च तथैव मायां लोभ-चतुष्टयमप्युक्तरूपं 'जुगुप्सां' चिकित्साम् 'अरर्ति' अस्वास्थ्य रतिं च' | विषयासक्तिरूपां 'हासं च वऋविकाशलक्षणं 'भयं' साध्वसं शोकपुंखीवेदमिति समाहारनिर्देशः ततः शोक-18 प्रियविप्रयोगजं मनोदुःखात्मकं पुंवेद-स्त्रीविषयाभिलाषं स्त्रीवेद-पुरुषाभिष्वङ्गं 'नपुंसकवेयंति नपुंसकवेदम्-18 उभयाभिलाषं 'विविधांश्च' नानाविधान् 'भावान्' हर्पविषादादीनभिप्रायान् 'आपद्यते' प्राप्नोति, 'एवम्' अमुना रागद्वेषवत्तालक्षणेन प्रकारेण 'अनेकरूपान्' बहुभेदाननन्तानुबन्ध्यादिभेदेन तारतम्यभेदेन च एवंविधान्' उक्तप्र-2 कारान् विकारानिति गम्यते 'कामगुणेषु' शब्दादिषु 'सक्तः' अभिष्वङ्गवान् उपलक्षणत्वाद् द्विष्टश्च, अन्यांश्च 'एतत्प्रभवान्' क्रोधादिजनितान् 'विशेषान्' परितापदुर्गतिपातादीन् , कीरशः सन् ! इत्याह-कारुण्यास्पदीभूतो दीनः कारुण्यदीनो मध्यपदलोपी समासोऽत्यन्तदीन इत्यर्थः, 'हिरिमे'त्ति 'हीमान्' लज्जावान्, कोपाधापन्नो हि प्रीतिविनाशादिकमिहैवानुभवन् परत्र च तद्विपाकमतिकटुकं विभावयन् प्रायोऽतिदैन्यं लज्जां च भजते, तथा| Am६३५॥ 'वहस्स'त्ति आर्षत्वात् 'द्वेष्यः' तत्तदोषदुष्टत्वात्सर्वस्याप्रीतिभाजनमिति सूत्रद्वयार्थः । यतश्चैवं रागद्वेषावेव दुःखमू-12 लमतः प्रकारान्तरेणापि तयोरुद्धरणोपायाभिधानार्थं तद्विपर्यये दोपदर्शनार्थ चेदमाह
दीप अनुक्रम [१३४८-१३४९]]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~1268~
