________________
आगम
(४३)
प्रत
सूत्रांक
||२१||
दीप
अनुक्रम
[२१]
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र -४ (मूलं + निर्युक्तिः+वृत्तिः) मूलं [-] / गाथा ||२१||
Education intam
अध्ययनं [१],
उत्तराध्य.
भवेत्, 'कदाचिदपि' व्याख्यानादिना व्याकुलतायामपि, किन्तु ? ' त्यक्त्वा' अपहाय 'आसनं' पादपुण्डनादि, धिया राजते धीरः, अक्षोभ्यो वा परपहादिभिः, 'यत' इति यतो यत्नवान् 'जतं' ति प्राकृतत्वाद्विन्दुलोपे तस्य च द्वित्वे बृहद्वृत्तिः १ यदुरव आदिशन्ति तत् 'प्रतिशृणुयात्' अवश्यविधेयतया अभ्युपगच्छेदितियावत्, यद्वा यत इति यत्र गुरवः, तत्र गत्वेति गम्यते, 'यात्रा' संयमयात्रां प्रस्तावाद् गुरूपदिष्टां प्रतिशृणुयादिति सूत्रार्थः ॥ २१ ॥ पुनः प्रतिरूपविनयमेवाऽऽह
॥ ५५ ॥
निर्युक्ति: [६४...]
आसणगओ ण पुच्छिज्जा, णेव सिजागओ कया। आगम्मुक्कुडुओ संतो, पुच्छिजा पंजली गडे ||२२|| (सूत्रम्)
व्याख्या- 'आसनगतः' इति आसनासीनो न पृच्छेत्, सूत्रादिकमिति गम्यते नैव 'शय्यागत' इति संस्तारकस्थितः, तथाविधावस्थां विनेत्युपस्कारः, 'कदाचिदपि बहुश्रुतत्वेऽपि किमुक्तं भवति ? - बहुश्रुतेनापि संशये सति न न प्रष्टव्यं पृच्छताऽपि नावज्ञया, सदा गुरुविनयस्थानतिक्रमणीयत्वात् तथा चाऽऽगमः - "जहांहिजग्गी जलणं नमसे, णाणा हुईमंतपयाहिसितं । एवायरियं उपचिट्ठएजा, अनंतणाणोवगओऽवि संतो ॥ १ ॥ किं तर्हि कुर्या - दिल्लाह- 'आगम्य' गुर्वन्तिकमेल 'उत्कुटुक' इति मुक्तासनः कारणतो वा पादपुञ्छनादिगतः सन् शान्तो वा 'पृच्छेत्' पर्यनुयुञ्जीत, सूत्रादिकमितीहापि गम्यते, प्रकर्षेण- अन्तः प्रीत्यात्मकेन कृतो विहितोऽञ्जलिः - उभयकरमी१ यथाऽऽहिताग्निं नमस्यति नानाहुतिमन्त्रपदाभिषिक्तम् । एवमाचार्यमुपतिष्ठेतानन्यज्ञानोपगतोऽपि सन् ॥ १ ॥
For at Use Only
~113~
अध्ययनम्
॥ ५५ ॥
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४३] मूलसूत्र [४] उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि- विरचिता वृत्तिः
