________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं २८],
मूलं [-] / गाथा ||२|| नियुक्ति: [५०२...]
(४३)
उत्तराध्य.
वृहद्वृत्तिः ॥५५॥
प्रत सूत्रांक ||२||
नमुपादीयते, इत्थं चैतत् , सर्वत्र मोक्षमार्गगतिप्रस्तावाद्विपर्यस्तज्ञानादीनां तत्कारणताऽनुपपत्तेरन्यथाऽतिप्रसङ्गा-18 मोक्षमार्गतथेति, सर्वत्र चशब्दः समुच्चये, सर्वत्र समुच्चयाभिधानं समुदितानामेव मुक्तिमार्गवख्यापकम् , एष एव 'मार्ग' इति मार्गशब्दवाच्यः, अस्वैव मुक्तिप्रापकत्वात् 'प्रज्ञप्सः' प्रज्ञापितः 'जिनः' तीर्थकृद्भिः वरं-समस्तवस्तुन्यापि
गत्य०२८ तयाऽव्यभिचारितया च द्रष्टुं-प्रेक्षितुं शीलमेषां ते वरदर्शिनस्तैः, इह च चारित्रभेदत्वेऽपि तपसः पृथगुपादानमस्यैव क्षपणं प्रत्यसाधारणहेतुत्वमुपदर्शयितुं, तथा च वक्ष्यति-"तवसा (उ) विसुज्झइ"त्ति सूत्रार्थः ॥ सम्प्रत्येतस्यैषानुवादद्वारेण फलमुपदर्शयितुमाह
नाणं च दसणं चेव, चरित्तं च तवो तहा । एयं मग्गमणुप्पत्ता, जीवा गच्छंति सुग्गई ॥३॥ पूर्वाद्ध व्याख्यातमेव, 'एनम्' इत्यनन्तरमुक्तरूपं 'मार्ग' पन्धानम् 'अनुप्रासाः' आश्रिता जीवाः 'गच्छन्ति' यान्ति 'सोग्गइ'न्ति सुगति-शोभनगति, प्रक्रमान्मुक्तिमिति सूत्रार्थः ॥ ज्ञानादीनि मुक्तिमार्ग इत्युक्तमतस्तत्वरूपमिहाभिधेयं, तच तद्भेदाभिधानेऽभिहितमेव भवतीतिमत्वा 'यथोद्देशस्तथा निर्देश' इति न्यायतो ज्ञानभेदानाहतत्थ पंचविहं नाणं, सुअं आभिणियोहियं । ओहियनाणं तइयं, मणनाणं च केवलं ॥ ४ ॥
31५५६॥ 'तत्र' इति तेषु ज्ञानादिषु मध्ये 'पञ्चविध पञ्चप्रकारं, किं तत्-ज्ञानं, क एते पञ्च प्रकारा इत्याह-श्रूयते तदिति श्रुतं-शब्दमात्रं, तश्च द्रव्यश्रुतमेव, यत्पुनः शब्दमाकर्णयतः खयं वा वदतः पुस्तकादिन्यस्तानि वा चक्षुरा
दीप अनुक्रम [१०७७]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~1110~
