________________
आगम (४१/१)
“ओघनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [४४७] .. "नियुक्ति: [२६५] + भाष्यं [१६०] + प्रक्षेपं [२२...]" . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.....आगमसूत्र-[४१/१], मूल सूत्र-२/१] “ओघनियुक्ति" मूलं एवं द्रोणाचार्य-विरचिता वृत्ति:
प्रत
गाथांक नि/भा/प्र ||२६५|
CASS
भमोसलिन्ति न मोसली क्रिया यस्मिन् प्रत्युपेक्षणे तदमोसलि प्रत्युपेक्षणं, यथा मुशलं झटिति ऊर्दू, लगति अधस्तिर्यक् । च, न एवं प्रत्युपेक्षणा कर्तव्या, किन्तु यथा प्रत्युपेक्षमाणस्य की पीढिषु न लगति न च तिर्यकुडे म च भूमी तथा कर्त्तव्यं । 'छप्पुरिमा' तत्र वखं चक्षुषा निरूप्य-अर्वाग्भागं निरूप्य त्रयः पुरिमाः कर्त्तव्याः, तथा परावर्त्य-परभाग निरूप्य पुनरपरेऽपि त्रयः पुरिमाः कर्तव्याः, एवं एतेषु पुरिमाः, षड्वाराः प्रस्फोटनानीत्यर्थः, 'नव खोड'त्ति नव चाराः खोटकाः कर्त्तव्याः पाणेरुपरि 'पाणी पाणपमजणं ति प्राणिनां-कुन्थ्वादीनां पाणी-हस्ते प्रमाजेन नवैव वाराः कर्त्तव्याः । इयं
द्वारगाथा, इदानीं भाष्यकारः पूर्वार्द्ध व्याख्यानयन्नाहलवस्थे अप्पाणमि अचउहा अणचावि अवलिअंच अणुवंधि निरंतरया तिरिउहह य घट्टणा मुसली॥१६शामा | वस्ने आत्मनि चेत्यनेन पदद्वयेन भङ्गकचतुष्टयं सूचितं भवति, ततश्चानेन प्रकारेण अनायित चतुर्द्धा भवति, कथं ! कत्थं अणच्चावि अप्पाणं च अणच्चावि एगो भंगो १, तथा चत्वं अणच्चावि अप्पाणं च णचाविजं २, तहा पत्थं णच्चाविजे अप्पाणं अणचाविरं ३, तथा वत्वंपि नच्चावि अप्पाणंपि नचाविजे ४, एस चउत्थो, एत्थ पढमो
भंगो सुद्धो। एवं अवलिअंपि-अवलितेऽपि चत्वारो भङ्गाः, यथा वत्थं अवलिअं अप्पाणं च अवलिअं एगो १, तहा वत्थं ४ अवलिअं अप्पाणं च वलि २, तहा अप्पाणं अवलिअं वत्थं बलिअं ३, अप्पाणपि वलिअं वत्थंपि वलिअं४, एथवि पढमोर भंगो सुद्धो । 'अणुवंधि निरंतरय'त्ति अनुबन्धो निरन्तरतोच्यते, ततश्च न च अनुबन्धेन-नैरन्तर्येण प्रत्युपेक्षणा कर्त्तव्या ।। इदानीममोसलिं व्याख्यानयन्नाह-'तिरिउवह य घट्टणा मुसलि'त्ति त्रिविधा मुसली-तिर्यग्घटना १ ऊ_घट्टना २ अघो
दीप अनुक्रम [४४७]
श्री.१९
~220~
