________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [-], मूलं [१/गाथा-], नियुक्ति: [९९५], भाष्यं [१५१...]
(४०)
उक्त आचार्यनमस्काराधिकारः ॥ साम्प्रतमुपाध्यायनमस्काराधिकारः, तत्रोपाध्याय इति कः शब्दार्थ; ?, उच्यते-'इङ् अध्ययने' इत्यस्य 'इडश्चेति (पा० ३-३-२१) पञ् उपाध्यायः, उपेत्याधीयतेऽस्मात् साधवः सूत्रमित्युपाध्यायः, सच ||
नामादिभेदाच्चतुर्विध इति, आह चIM नामंठवणादविए भावमि चउव्विहो उवज्झाओ। वे लोइअ सिप्पाइ निण्हगा वा इमे भावे ॥ ९९६ ॥ | व्याख्या-इयं हि तत्त्वत आचार्यगाथातुल्ययोगक्षेमेवेति न प्रतन्यते, नवरं निहवा वेति यदुक्तं तत्र ते घभिनिवे
शदोषेणैकमपि पदार्थमन्यथा प्ररूपयन्तो मिथ्यादृष्टय एव इत्यतो द्रव्योपाध्याया इति ॥ | बारसंगो जिणक्खाओ सज्झाओ कहिओ बुहेहिं । तं उवइसंति जम्हा उवझाया तेण वुचंति ॥ ९९७ ॥
व्याख्या-द्वादशाङ्ग आचारादिभेदात् 'जिनाख्यातः' अर्हत्प्रणीतः स्वाध्यायः वाचनानिबन्धनत्वात् इह सूत्रमेव गृह्यते, कथितः 'बुधैः' गणधरादिभिः, य इति गम्यते, 'त' स्वाध्यायमुपदिशन्ति वाचनारूपेण यस्मात् कारणादुपाध्यायास्तेनोच्यन्ते, उपेत्याधीयतेऽस्मादित्यन्वर्थोपपत्तेरिति गाथार्थः ॥ ९९७ ॥ साम्प्रतमागमशैल्याऽक्षरार्थमधिकृत्योपाध्यायशब्दार्थ निरूपयन्नाहउत्ति उचओगकरणे ज्झत्ति अ झाणस्स होइ निदेसे । एएण हुँति उज्झा एसो अन्नोऽवि पजाओ ॥ ९९८ ॥ । व्याख्या-उ इत्येतदक्षरं उपयोगकरणे वर्तते, ज्झ इति चेदं ध्यानस्य भवति निर्देशे, ततश्च प्राकृतशैल्या एतेन कार-| णेन भवति उज्झा, उपयोगपुरस्सरं ध्यानकर्तार इत्यर्थः, एषोऽन्योऽपि पर्याय इति गाथार्थः ॥ ९९८॥ अथवा
*
अनुक्रम
[१]
wwjanatarary.om
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति: 'उपाध्याय- अर्थ, विविध-व्याख्या:, चतुर्विध-भेदा:, इत्यादि
~900~
